Lipödem ve Beslenme
Lipödem daha çok kadınlarda görülen kişinin bacak ve kalça kısımlarında bazen kol ve üst bacağı da etkileyebilen anormal yağ birikimidir. Fazlaca yağ birikimi lenfatik kanalları sıkıştırarak ödeme neden olmaktadır. Aşırı yağa bağlı dokularda oksijen kısıtlılığı ve sonucunda inflamasyon görülür. İnflamasyonu engelleyen antiinflamatuar beslenme planı uygulanmalıdır.
Lipödem her 9 kadından 1’inde görülmektedir. Diyete ve spora direnç gösteren genetik yatkınlıkla ilişkili bir yağ dokusu hastalığıdır. Genellikle obezite ve lenfödemle yanlış olarak teşhis edilebilmektedir. Belin altında orantısız genişleme ve ayakların normal oluşuyla diğer hastalıklardan ayrılır. Yağlanmanın olduğu bölgede perfierik sinirlerde sıkışma görülür bu nedenle bacaklar ağrılıdır ve lipödemli bölgeler morarmaya meyillidir. Lipödemin başlangıcı genellikle ergenlik, gebelik, jinekolojik cerrahi ve menapoz gibi hormonsal değişiklerle ilişkilidir. Lipödem %78 oranında ergenlikten sonra teşhis edilmektedir.
Hastalığın seyrinin düzelmesi için kişi ideal ağırlığına getirilmelidir. Kişinin su tüketimi, günlük egzersizi hayat kalitesi için önemlidir. Lipödem östrojen hormonuyla ilişkili olması sebebiyle bitkilerdeki östrojenlerin alımının kısıtlanması pozitif etki sağlayabilir. Soya, kurubaklagiller, meyankökü, şerbetçiotu, keten tohumu, adaçayı, ısırgan otu, civanperçemi, maydanoz, sarımsak, hurma ve ıhlamur fitoöstrojenlerden olup lipödemli hastalarda ödemi tetikliyorsa kısıtlanmalıdır.
Kişilerin östrojen seviyesini yükseltmeye neden olacak antibiyotik içerikli, hormonlu gıdalar( işlenmiş etler, hormonlu hayvan etleri) kesinlikle tüketilmemelidir.
Lipödem hastaların ilk etapta glüten ve kazeinin tamamen elimine edilip ilk 8 hafta ketojenik beslenme ve fiziksel egzersizle desteklenen hastalarda kilo kaybının sağlanabildiği gözlenmiştir. Egzersiz olarak yüzme, yürüyüş, pilates, bisiklet, vücuda titreşim veren uygulamalar önerilebilir. Psikolojik destek diyet ve egzersizle tedavi başarısız olursa liposuction yöntemi hastaya uygulanabilmektedir.
Gebe ve Emzikli kadınlarda ve Organ yetmezliği olan lipödemli bireylerde ketojenik beslenme uygulanmaz.
Lipödemli bireyler haftada 2 kez yağlı balık, yağsız protein kaynakları, avokado, fındık, badem gibi yağlı tohumlar, zeytinyağ gibi sağlıklı yağlar tüketmelidir. Bol antioksidan içeriğe sahip renkli mevsim meyve ve sebzelerinin sofralarda yerini alması, tam tahıllı gıdaların lif kaynağı olarak tüketilmesi, inflamasyonun azaltılması ve antioksidanların artışı ile kaybolan dengenin yeniden kurulması önemlidir. Doymuş ve trans yağlar, alkol, fast food gıdalar, şekerli, işlenmiş ve kızartılmış yiyeceklerden sakınılmalıdır. Lipödemde bol su içmek lenfatik fonksiyonu destekler. Uyku düzenine dikkat edilmelidir. Yeterli ve dengeli beslenemeyen bireyler gıda takviyeleriyle desteklenmelidir.
Lipödemli hastalarda uygulanan antiinflamatuar diyette 5 porsiyon meyve sebze(enginar, kırmızı pancar,kivi , 1-2 porsiyon tam tahıl, 2-3 porsiyon süt ürünleri(tercihen yoğurt ve peynir), 1-2 porsiyon sert kabuklu yemiş(ceviz), Haftada 2-4 porsiyon yumurta, Haftada minimum 2 porsiyon deniz ürünlerinden özellikle yağlı balıklar, Haftada 2 kez beyaz et, max 2 kez kırmızı et (tercihen kuzu eti) tüketilmelidir. Kahve maximum 2 fincan ile sınırlandırılmalıdır. Kırmızı meyveler(nar), ananas yeşil yapraklı sebzeler, somon, zencefil ve zerdeçal tüketebilirler. Lipödemin ilk aşamasında glüten ve süt ürünleri tamamen elimine edilip yavaş yavaş eklenebilir. Omega 3 antiinflamatuar ve ağrı kesici etkisiyle günde 1-2 gram kadar kullanılabilir. C vitamini desteği 500-1000 mg kadar alınması antioksidan etkisinin yanında kolajen üretimine de destek olur. Selenyumun lipödem hastalarında eksikliğinin olduğu çalışmalarda belirtilmektedir. Ananasın etken maddesi bromelain ödem ve inflamasyon azaltıcı olarak, D vitamini ve B12 vitamini kişiye göre destek olarak verilebilir.
Tüm hastalıklarda olduğu gibi lipödem hastalarında da beslenme tamamen kişiye özgü olup verdiğim öneriler genel önerilerdir. Tanı ve tedavi için mutlaka doktora başvurulmalıdır. Yazım sizlere Lipödem hastalığına karşı farkındalık kazandırmak amaçlıdır
Bir sonraki Hafta görüşünceye dek Sağlıkla kalın.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.