Sağduyu diye bir kavram var, buna eskiler feraset derler. Gerçekten de yaşanan olaylar, haberler ya da etrafımızda olan birçok olay bize ferasetin önemini fazlasıyla öğretti. Sağduyu denilince meşhur Google bize doğruyla yanlışı birbirinden ayırma ve doğru karar verme yetisi diye açıklamaktadır. Bizim kuşak bu sağduyuyu daha çok doğadan zira o vakitlerde bizler sokaklarda oynardık, ailelerimizden öğrenirdik. Şimdiki kuşak ise bunu sosyal medyadan, sanal arkadaşlardan ve televizyonlardan öğrenmeye çalışıyor. Oysa çok iyi biliyoruz ki bu ortamların (platform) hemen hepsi kendi menfaat ya da hizmet ettikleri, edecekleri kurum, devlet ya da kişilere hizmet amacıyla, bunu yönlendirme ile yapmaktadır. Dolayısıyla bu tür ortamlardan sağlıklı bilgi çıkması, alınması ya da buradan feraset öğrenilmesi çok mümkün değildir. Bu bakımdan bir bilginin gerçekliliğine karar vermeden önce ciddi biçimde araştırmak gerekir. Ünlü düşünür Sokrates sır saklaması sebebiyle saygın bir kişiydi. Günün birinde bir tanıdığına rastladı ve adam ona dedi ki; senin yakın arkadaşınla ilgili ne duyduğumu biliyor musun? Sokrates: Bir dakika, bana bunu söylemeden evvel senin küçük bir testten geçmeni istiyorum. Buna “Üçlü Filtre Testi” deniyor. Benimle arkadaşım hakkında konuşmaya başlamadan önce, bir süre durup ne söyleyeceğini filtre etmen doğru bir davranıştır. Üçlü filtre testi dememin nedenini birazdan anlayacaksın. Şimdi birinci filtre; ‘Gerçek Filtresi’ bana birazdan söyleyeceğin şeyin tam anlamıyla gerçek olduğundan emin misin? Adam: Hayır. Aslında bunu sadece duydum ve …. Sokrates: Öyleyse, sen bunun gerçekten doğru olup olmadığını bilmiyorsun. Şimdi ikinci filtreyi deneyelim, ‘İyilik Filtresi’ arkadaşım hakkında bana söylemek üzere olduğun şey iyi birşey mi? Adam: Hayır, tam tersi… Sokrates: Öyleyse, onun hakkında bana kötü bir şey söylemek istiyorsun ve bunun doğru olduğundan emin değilsin. Fakat yine de bu testi geçebilirsin, çünkü geriye bir filtre daha kaldı. ‘İşe yararlılık filtresi’ Bana arkadaşım hakkında söyleyeceğin şey benim işime yarar mı? Adam: Hayır, pek değil. Sokrates: İyi, eğer bana söyleyeceğin şey doğru değil, iyi değil, işe yarar ve faydalı değilse neden bana söyleyesin ki? Günümüzde adına sosyal medya denilen bir ortam var ve kim ne amaçla, neye hizmet ettiğini bilmeden paylaşımlar yapıyor. Bu yapılan yayınlar Sokrates’in 3’lü filtre testine göre değerlendirildiğinde birçoğunun gereksiz, kime, neye hizmet ettiği bilinmeyen paylaşımlar olduğu görülür. Öyleyse yaptığımız paylaşımlar da dahil tüm ilişkilerimizi bu teste göre değerlendirdiğimizde, ferasetli bir davranışta bulunmuş olacağız. Aksi durumda yapılan eylemlerde gerçek olmayan, iyi bir şey olmayan ve kimin işine yarayacağı belli olmayan paylaşımlar olacaktır. Bu durumun kişiye zarar vermesi yanında ülkeye ve insana da zarar vermesi kaçınılmazdır. Adına sosyal platform denen akımların bu bakımdan ciddiyetle değerlendirilmesi gerekir.