Destek neden verilir?
Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi tarafından hazırlanan Tarımsal Destekler açıklandı. Beğenen ya da beğenmeyen oldu. Ben bunu değil, desteklemelerin mantığını yazmak istiyorum. Şöyle düşünün 10 tane çocuğunuz var, hepsinin değişik istekleri, beklentileri, yaşları, cinsiyetleri farklı farklı. Ebeveyn olarak bu çocuklar arasında adaleti sağlamak hepsinin beklenti ve isteklerini doğru biçimde karşılamak gerekir. Bunu nasıl yaparsınız? Örneğin; bir çocuğunuz 5 yaşında, diğeri 15, hangisinin elinden tutarak yolun karşısına geçirir siniz? Verilen desteklerde aynı bunun gibidir. Zayıf olana, yetersiz olana ve güçsüz olana destek verilerek, adalet sağlanır diğerleri ile aynı duruma getirilir. Devletin asli görevlerinden birisi de budur. Bunu tarımsal alana uyarlar isek, sulanan alanlarda daha az risk ile buğday üretilirken, sulama imkânı olmayan yerlerde doğal koşullara göre üretim yapılır. Doğal koşulların uygun olmadığı, içinde bulunduğumuz yıl gibi yıllarda kime destek olunmalı? Eğer her iki durumda da eşit davranılır ise 5 yaşındaki çocuğunuza haksızlık yapılmış olur. Bu nedenle destek engelli ya da zayıf olan alana yapılır ki adalet sağlansın. Aksi durumda adalet sağlanamadığı gibi eşitliksiz yapı daha da bozulur. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yapılan dengesiz desteklemelerin altında yatan budur. Bu nedenle destekler sektördeki adaleti sağlamak üzere kurgulanmamakta, dolayısıyla adaleti sağlamak yerine dengesizlik daha da artmaktadır. Sektör olarak tarım zaten çok kazandıran bir alan değildir. Zira tarım alanında yılda bir defa hasat alınırken, diğer sektörlerde daha fazla oranda üretim yapılabilmekte, dolayısıyla tarım 1 kazandırırken diğer sektörler daha fazla kazandırmaktadır. Bu bilindiği için dünyadaki bütün ülkeler tarım sektörüne destek olurlar. Bu nedenle tarım engelli bir sektör olduğu için her yerde desteklenmektedir. Ancak tarım sektörünün de kendi içinde destekler arasında da sorunlar bulunmaktadır. Sektör sınırsızca ve her üretim alanı bakımından desteklenememektedir. Desteklemelerde sınır bulunduğundan doğru ve akılcı desteklemelerin yapılması zorunluluğu vardır. Akılcı desteklemelerin gıda güvenliğini sağlayacak biçimde yapılması gerekir. Aksi durumda ihtiyaç olan daha az olmayan fazla üretilebilir. Diğer yandan sektörün gelişmesi, teknolojiye uyum sağlaması, satış imkanlarının artırılması, piyasanın genişletilmesi ile iş ve istihdamın artırılması da önemlidir. Bu nedenle ülke ihtiyaçlarını gözönüne alan ve sektörü iyi bilen uzmanların bir araya gelerek desteklemeleri planlaması, dahası doğru uygulaması gerekir. Şüphesiz iyi niyetle yapılan desteklemelerin yerini bulması, bir yaraya merhem olması ve sektörü geliştirmesi beklenir. Aksi durumda destekler fayda sağlamaz. Nitekim onlarca farklı kalemde verilen desteklerden memnun olunmamasının altında bu durum bulunmaktadır. Öyleyse durum basit. Birisine destek olunacaksa, öncelikle ona balık vermekle destek olunmaz. Sistemi düzeltmekle destek olunur. Sistemi düzetmek ise üretimi artırmak ve dengelemekle düzeltilir. Aksi durumda iki ileri bir geri hesabından başka gelişme sağlayamayız.