Acı reçete ne kadar acı olacak

Cumhurbaşkanı ve Ak Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan önce Merkez Bankası Başkanı’nı değiştirdi. Ardından Bakan Albayrak’ın istifasıyla Hazine ve Maliye Bakanı’nı da değiştirdi. Ve de ekonomide önlemler alma aşamasına geçtik. Şimdi de ekonomide ve hukukta reformlar yapacağını söylüyor. Şu anda somut atılmış bir adım olmadığı için bu konuda yorum yapmak için oldukça erken. Ancak reform demek “düzeltme” demektir. Yani kötü giden bir durumu düzeltmek reform anlamı taşır. Dolayısıyla en azından sorunun tespiti, çözümü için de bir adımdır. Dolayısıyla bu reformları bekleyip göreceğiz.

Tabii ki, ekonomide bir düzenleme veya “acı reçete” olacaksa, bu durum öncelikle “tasarruf” mantığı ile başlar. Yani düşünsenize ev ekonomisinde bile bu böyle değil midir? Eğer maddi anlamda bir sıkıntı baş gösterirse öncelikle eve çok gerekli olmayan şeyler alınmaz, lüzumsuz harcamalar yapılmaz. Ülkede de her şeyden önce bu lüzumsuz harcamaları kesmek şarttır.

Mesela KKTC’ye giderken Cumhurbaşkanı, bakanlar, korumalar, MHP Genel Başkanı ayrı ayrı uçaklarla gitmez. Bu israftır ve bunu israf dışında bir kelime ile anlatmanın imkanı yoktur. KKTC’de de hep beraber fotoğraflar vererek, güçlü bir görüntü algısı oluşturulabilir. Ama artık güçlü devletler bu algıyı ekonomileriyle oluşturmaktadırlar. Aksi halde bindikleri otomobillerle, uçaklarla, gemilerle değil. Ekonomisi bizim ülkemizden çok çok iyi olan bazı ülkelerin yöneticilerinin tarifeli uçakla yolculuk yapması onlarda bir statü eksikliği veya güçlü devlet imajından bir noksanlık yaratmamaktadır.

Bizim derhal almamız gereken önlemlerin başında Devlet’teki israfı önlememiz, ekonomimize, hem maddi olarak hem de moral olarak büyük katkı sağlayacaktır. Eğer Devlet’teki israfı önleyici önlemler alınırsa bilinmelidir ki vatandaşın da bu tasarrufa katkısı ve desteği çok daha kolay sağlanacaktır.

Şu bir gerçektir ki, pandemi süreci tüm dünyayı etkilemiştir. Ekonomi anlamında etkilemiştir, sosyal anlamda etkilemiştir, ilişkiler anlamında etkilemiştir ve psikolojik olarak da etkilemiştir. Bunu kimse yadsıyamaz. Ve de yaşanan sorunların tümünü birden Hükümet’e yüklemek insaflı bir davranış olmaz. Hatta hakkını vermek gerekir ki, Hükümetimiz bu pandemi sürecinde gayet güzel ve yerinde kararlarla bazı önlemleri çok doğru biçimde yönlendirmiştir. Bunu da söylemeden geçmek olmaz.

Ve şimdi yarın itibariyle başlayacak olan yeni bir pandemi süreci önlemlerine değinmek gerekir. Birçok kişinin bazı uygulamaları ilk başta anlayamadığı gibi bir şey söz konusu iken şimdi artık uygulamanın ve önlemlerin daha da netleştiğini görebiliyoruz.

Bir kere okullar “açılsa mı, açılmasa mı” tartışmaları içerisinde, en azından haftada birkaç gün de olsa açılan okullar, 31 Aralık 2020 tarihine kadar tamamen uzaktan eğitime döndü. Bu arada genelde merak edilen bir konu olan dershaneler ve etüt merkezleri ile ilgili de, Milli Eğitim Müdürlüğü’nden aldığım bilgiye göre 31 Aralık 2020 tarihine kadar onların eğitim süreci de durduruldu.

Diğer işkollarında çok fazla kayıp gözükmese de, yani alışveriş merkezi,  market,  berber,  kuaför ve güzellik merkezleri gibi işyerleri bilhassa Konya’da zaten akşam ve gece çalışan yerler değillerdir. Dolayısıyla sadece 20.00’den sonra müşteri alamayacaklar. Ancak restoran, lokanta, pastane, kafe, kafeterya gibi yeme içme yerleri maalesef bu alınan kararlardan oldukça etkilenecekler. Çünkü artık buralarda oturup bir şeyler yiyip içmek olanağı bulunmuyor. Ama burada şehirlerarası karayolunda bulunan dinlenme tesisleri muaf tutulabiliyor. Yani Antalya yolundaki bizim “Korukent Restoran” bu işten muaf tutulabilir. Bilginiz olsun.

Bu arada sinema salonları, kahvehane, kıraathane, kır bahçesi, internet kafe, elektronik oyun salonları, bilardo salonları, lokaller ve çay bahçeleri ile halı sahaların faaliyetleri bir başka karara kadar durduruluyor. Nargile salonlarından bahsetmiyorum bile, onlar tamamen kapalı…

Buraya baktığımızda, burada ayrı bir acı reçete daha ortaya çıkıyor. Bu, kapalı olan yerlerde, işverenler, çalışanlar ve buradan kazanç elde eden aracıların hepsi maalesef büyük bir maddi kayba uğrayacaklar. Hadi paket satışı falan yapanlar bir şekilde daha az kazanarak yollarına devam etmeye çalışsalar bile tamamen kapalı olan işletmelerin Devlet’ten destek almaları şart olarak gözükmektedir.

Evet, pandemide bu alınan önlemler şarttır. Ancak Devlet’in ne yapıp yapıp, esnafa destek olması da şart olarak gözükmektedir.

Dostlukla kalın.