Yürürlükteki iş Kanunumuz, işçilerin kısmi süreli(part-time) olarak çalışmalarına imkan tanımaktadır.Özellikle nitelikli personel olmak üzere birçok kişi kısmi süreli olarak bir yada birden fazla işverenle sözleşme yapmaktadır.

Kısmi süreli çalışanlar, haftanın belli günü,yahut günün belli saatlerinde(günde iki saat-5 saat gibi) çalışmalar yapabilmektedir.Ancak, haftada 30 saatin geçilmesi halinde kısmi süreli sözleşme yapılamamakta, sözleşme tam süreli olarak kabul edilmektedir.

Kısmi süreli çalışanların toplam çalışma saatleri,günlük 7,5 saat hesabı ile güne çevrilmekte ve sigorta bildirimleri bu gün üzerinden yapılmaktadır. Örnek vermek gerekirse;her gün 2 saat üzerinden yapılan bir kısmi süreli sözleşmede aylık çalışma süresi(2x30=)60 saat olarak belirlenecek(zira haftanın 6 günü ve her gün 2 saat çalışan işçi ücretli hafta tatiline hak kazanacağından hesaplama 30 gün üzerinden yapılmalıdır.) 60/7,5=8 gün sigorta bildirimi yapılacaktır. Aynı işçi haftanın 4 günü günde 2 saat çalışmış ise(hafta tatiline hak kazanamayacağından) aylık çalıma saati toplamı dikkate alınacaktır.(o ay 4 hafta çalışmışsa,4x4x2=32)

Yukarıdaki örneğimizdeki işçi için işvereni aylık 8 gün sigorta hizmeti bildirecek,işçinin başka işyerlerinde kısmi süreli anlaşması yoksa bu ayda 22 günlük eksik sigorta hizmeti olacaktır. İşte işçi isterse bu 22 günlük eksik hizmetini borçlanabilecektir.

Kısmi süreli çalışanların eksik günlerini borçlanmaları ilk kez 6111 sayılı Kanun'un 30.maddesi ile gündeme geldiğinden 25.02.2011 tarihinden önceki dönemlerin borçlanılması mümkün değildir.

Öte yandan 01.01.2012 tarihinden itibaren genel sağlık sigortası hükümleri tüm vatandaşlar için zorunlu olmuştur.Bu zorunluluk nedeniyle kısmi süreli çalışanlar eksik günlerini borçlanmak istemeseler dahi genel sağlık sigortası bakımından eksik sürenin genel sağlık sigortası primini ödemek zorundadırlar.Yukarıdaki örneğimizdeki işçimiz zorunlu olarak 22 günlük eksik süreye ilişkin genel sağlık sigortası primini(ki oranı %12 dir) ödemek zorundadır.

Kısmi süreli çalışanlar zaten zorunlu olarak eksik kalan sürelerini her ay 30 güne tamamlayacak şekilde genel sağlık sigortası primi ödemek zorunda olduklarına göre, bu eksik süreleri için %20 oranında daha prim ödemek suretiyle eksik sürelerini emekliliklerine de saydırmaları oldukça doğru ve mantıklı bir yaklaşım olacaktır.

25.02.2011 tarihinden sonra getirilen bu borçlanma hakkı,kısmi süreli çalışanlar yönünden oldukça önemli bir imkan olmuştur. Bu çalışma yöntemini tercih edenler 25.02.2011 tarihinden sonraki eksik çalışmaları için ikamet ettikleri yerlerdeki SGK merkezlerine başvurarak borçlanmalarını yapabileceklerdir. Yapılan borçlanmaların bir ay içerisinde ödenmesi gerekmektedir.Bir ay içinde ödenmemesi halinde,borçlanma iptal edilmekte ancak tekrar başvurulması halinde başvuru tarihinde geçerli olan prime esas kazanç tutarlarına göre yeniden hesaplama yapılmaktadır.

Borçlanmalarda ödenecek prim,asgari-azami kazanç arasında seçilen prime esas kazancın %32'si oranında olacak, ancak daha önce eksik günlerini 30 güne tamamlayarak genel sağlık sigortası primi ödeyenler için %20 oranı esas alınarak hesaplama yapılacaktır.

SGK'na yapılan başvurularda, ilgililerin kısmi süreli çalıştığını ortaya koyan belgeleri ibraz etmesi gereklidir.Ancak, kısmi süreli çalıştığı dönemde işverenler tarafından ay içinde yapılan bildirimler şayet  “06-Kısmi İstihdam”,"07 Puantaj kayıtları" veya “17-Ev Hizmetlerinde 30 Günden Az Çalışma”  kodları ile bildirilmiş ise (ve eksik gün bildirim eki belgeler SGK'na verilmiş ise, vermek zorunda olmayan işverenler yönünden sorun bulunmamaktadır) borçlanma talebinde, ayrıca çalışanların  herhangi bir belge temin etmelerine gerek bulunmamaktadır.

Kısmi süreli sözleşme yapılması nedeniyle her ay eksik günü bulunan kişilerin bu eksik günlerini borçlanmaları halinde, borçlandıkları süreler 5510 sayılı Kanun'un 4/a kapsamında(yani SSK sigortalısı olarak) sigortalı hizmetine sayılmaktadır.

Bu şekilde kısmi çalışanlara tavsiyemiz; nasıl olsa eksik günlerini, genel sağlık sigortası kapsamında zorunlu olarak her ay 30 güne tamamlayacaklarından ve bu kapsamda %12 oranında prim ödemeleri gerekeceğinden aynı dönemi borçlanarak %32 oranında prim ödemek suretiyle hem genel sağlık sigortasından faydalanmaları hem de malullük,yaşlılık ve ölüm sigortası pirimi ödeyerek emekliliklerini garantiye almaları daha doğru bir yaklaşım olacaktır.