Çocuk eğitiminde nasıl davranacağız, onları nasıl yetiştireceğiz, ahlakını nasıl güzelleştireceğiz her anne-babanın endişesidir. Kadim bilgileri olmadığı için, batıdan gelen pedagojiye dair bilgiler devamlı değişkenlik gösterir. Çocuğumuzla arkadaş olmamızı gerektiğini, onunla birçok özel bilgiyi paylaşabileceğimizi söyleyenler daha sonra çocuğunuzun arkadaşları var, anne ve baba rolünüzü üstlenin, rol model olun demeye başladılar. Köklü bir medeniyetin sahibi olan milletimiz, zaman zaman medyanın da etkisiyle bu yaklaşımlardan etkilenmektedir. Türk-İslam medeniyetinin içinde çocuk eğitimine dair yaklaşımları çok rahat bir şekilde bulabilecek iken bunları başka yerde aramak nesilleri kaybetmemize sebebiyet verebilir.

Peygamberimiz efendimizin çocuklara olan yaklaşımını ve tavsiyelerini dikkate alacak olsak çocuk eğitiminde ziyadesiyle başarılı oluruz. Ancak Peygamber efendimizin hayatını okurken, dinlerken bunları içselleştiremiyoruz. Din eğitimi alanında iştigal eden kimi hocalarımız bile, çocuklara din eğitimi verirken, anlatırken Peygamber Efendimizi örnek almıyorlar. Peygamber Efendimizin çocuk eğitimine dair bazı tavsiyelerine bakalım.

• Kimin çocuğu varsa onunla çocuklaşsın. (İbn Mahled)
• Hepiniz çobansınız ve hepiniz güttüklerinizden sorumlusunuz. (Buhari)
• Siz kıyamet gününde kendi isimleriniz ve babalarınızın isimleriyle çağrılacaksınız. Öyleyse çocuklarınıza güzel isimler seçin. (Ebu Davud)
• Çocuğunuza bırakacağınız, en güzel miras onu, hem dünya ve hem de ahiret mutluluğuna eriştirecek bir terbiyedir. (Tirmizi)
• Allah'tan korkun, ve çocuklarınız arasında adaleti gözetin. (Buhari)
• Merhamet etmeyene merhamet edilmez. (Buhari)
• Bir adamın hayır yolunda harcadığı paranın en faziletlisi, aile fertlerine harcadığı paradır. (Müslim)
• Çocuklarınıza ikram edin ve terbiyelerini güzel yapın. (İbn-i Mace)
• Kişinin öldükten sonra geride bıraktığı şeylerin en hayırlısı, kendisine dua eden salih bir evlad, sevabı kendisine ulaşan sadaka-i cariye, kendisinden sonra halkın amel ettiği ilimdir. (Ebu Davud)
• Çocuklarınıza "ilk söz" olarak "Lailahe illallah"ı öğretin. Çocuklarınıza ikramda bulunun ve onların edebini güzelleştirin. (İbn-i Mace)
• Kim "üç kız" veya "üç kızkardeş" veya " iki kız kardeş" veya "iki kız" yetiştirir, te'diplerini (edeplendirilmelerini) eksik etmez, onlara iyi davranır ve evlendirirse cenneti hak etmiştir.   (Ebu Davud-Tirmizi)
• Kimin iki kızı olur da bunları öldürmez, alçaltmaz, oğlan çocuklarını bunlara tercih etmezse Allah onu cennete koyar. (Ebu Davud)
• Bir erkek üzerinde en çok hakkı bulunan kimse annesidir. (F.Kadir)
• Siz iffetli olun ki, hanımlarınız da iffetli olsun. Siz anne-babanıza iyi muamele edin ki evlatlarınız da size iyi muamele yapsınlar. (F.Kadir)
• Cennete giden yol behemehal annenin rızasından geçmektedir. (Nesai)
• Anne, cennet kapılarının ortasını teşkil etmektedir. (Deylemi)
• Küçüklerimize şefkatli olmayan, büyüklerimizi saymayan bizden değildir. (Hadîs).
• Çocuk bulunmayan bir hanede bereket yoktur. (Suyutî).
• Her ağacın bir meyvesi vardır. Kalbin meyvesi de çocuktur. (Camiüssağir)
• Çocuklarınıza iyi bakınız. Onları güzel terbiye ediniz. (Hadîs).
• Ana-babanın kendi evlâdına verdiği güzel terbiye, edep gibi faziletli bir hediye ve gelecek yoktur. (Hadîs- şerif).

Kısa bir araştırma neticesinde ulaştığımız bu hadis-i şeriflerin haricinde, Siyer-i Nebi’de geçen bir çok rivayette Peygamber Efendimizin çocuklara merhametle sevgi ile yaklaşımlarını görürüz. Kuşu ölen Zeyd’e taziye ziyaretinde bulunması, hastalanan Yahudi çocuğu ziyareti, yetim çocuklara sahip çıkması, yanında yetişen Enes’e bir kere bile of dememesi ve vazifesini yerine getirmediğinde güzelce ikaz etmesi, Torunları Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin’i sırtına bindirip gezdirmesi ve ağlayan torunu için hutbeyi yarıda kesmesi gibi birçok olaydan alacağımız dersler ile çocuklarımıza olan yaklaşımlarımızı şekillendirebiliriz.

İslam’ı ve peygamberimizi doğru anlasak, onun izinden gitmiş olsak, çocuklara olan yaklaşımını bizlerde hayata geçirmiş olsak, çocuklarımızın edepleri, ahlakları için fazlasıyla yeterli olacaktır.

Aile Danışmanı / Çocuk ve Ergen Psikoterapisti

Özcan Dalgıç