Okul öncesi ve ilkokul grubu çocuklarla sohbet etmeye çalışırken bazen o kadar zorlanırız ki, onların gün içinde ne yaptığına dair bilgi almak mümkün olmaz. Hele bu okul öncesi dönem veya ilkokul evresi ise daha da zor olabilmektedir. Ebeveynler sordukça, çocuk daha da bir ketumlaşır. “Bugün okulda ne yaptın, okulda ne yedin, ne içtin? Sorularının cevapları, bir şey yapmadım, bir şey yemedim, bir şey içmedim şeklindedir. Aileyi endişelendiren, çocuktan bilgi almakta zorlandığı durumlarda kaygı ve endişeleri artar. Bu durumun pek çok sebebi vardır.

Erkek çocuklarının ve kız çocuklarının fıtratları farklıdır. Yaratılıştan gelen fıtratı gereği erkek çocukları direkt sorulan sorulara pek cevap vermezler. Babalarımız akşam eve geldiğinde, günün nasıl geçti sorusuna sadece tek kelimelik “iyiydi” cevabını verirler. Ancak annelerimiz günün nasıl geçti sorusuna tüm detaylarıyla cevap verebilir.

Çocuk aileden ilk defa ayrılıyorsa, çevresinde olan bitenin tam farkında olmayabilir. Yeni ortama adapte oldukça, sorulan soruları daha rahat cevaplayabilir.

Sık eleştirilen, yargılanan, suçlanan çocuklar yanlış bir şey söyleme kaygısıyla aileleriyle sohbet etmekten kaçınabilirler. Çocuğa soru sorarken onunla sohbet etmek yerine sorgular tarzda hareket ediyor olabiliriz.

Çocuğun yorgun, uykusuz bir zamanında sohbet etmeye çalışıyor olabilirsiniz.

Çocuğunuz size soru sorduğunda, siz ona nasıl davranıyorsunuz? Ona yönelerek, ilgi göstererek, ciddiye alarak sohbet yapmıyor olabilirsiniz.

Çocuğa baskı kurarak, devamlı okulu sevdin mi, öğretmeni seviyor musun, yemekler iyi mi, sana kızan oldu mu sorularının cevapları sağlıklı olmayabilir. Devamlı “bugün ne yaptın” sorusu, büyükler içinde sohbet başlatmak açısından sıkıcı olabilir. Bunun yerine çocuğun daha rahat cevaplayacağı sorular sormakta fayda vardır.

Bugün öğrendiğin en ilginç şey neydi?

Bugün okulda seni güldüren komik olaylar yaşadın mı?
Öğretmenini kime benzetiyorsun?
Okulun en popüler oyunu hangisi? Hangi oyunu daha çok seviyorsun?

Bugün yediğin yemeklerden en güzeli hangisiydi?

Bugün okulda seni zorlayan bir ders var mıydı?
Okulun bahçesinde en çok ne yapmayı seviyorsun?
Bugün okulda seni çok sinirlendiren bir olay oldu mu?

Okuldaki en eğlenceli yer neresi

****

Okulda yasaklanmasını istediğin bir şey var mı?
Okulda hoşuna gitmeyen kurallar neler? 

Öğretmeninin en çok önem verdiği, uymanızı istediği kuralı ne?

Bugün okulda uymadığın bir kural oldu mu?

Sınıfında kurallara uymayan arkadaşların var mı?
***

Okulda her gün yemek istediğin yiyecek ne? Neden? 
Okulda görünmez insan olsaydın ne yapardın? 

***

En çok hangi arkadaşınla oynamayı seviyorsun?

Okulda seninle arkadaş olmasını istediğin biri var mı? Neden onunla tanışmıyorsun? 
Bugün arkadaşlarınla eşyalarını paylaştın mı?
En yardımsever arkadaşın kim? 
Seni en çok hangi arkadaşın eğlendiriyor?
Bugün herhangi bir konuda bir arkadaşın sana yardımcı oldu mu?

***

Çocuklara soracağımız soruların net olması çocukların bizi daha iyi anlaması ve daha kolay cevap verebilmesini sağlayacaktır. Çocuklara bu evrede soyut sorular yerine, somut sorular sorulması iletişimi kolaylaştıracaktır.