Çarşamba Hadisimiz

Ebü'ş-Şa‘sâ şöyle dedi:

Biz Ebû Hüreyre radıyallahu anh ile birlikte mescidde oturuyorduk. O esnada mü­ezzin ezan okudu. Bir adam kalkıp dışarıya doğru yürüdü. Ebû Hürey- re, o adamı mescidden çıkıncaya kadar gözüyle takip etti ve: Bu adam, Ebü'l-Kâsım sallallahu aleyhi ve sellem'e isyan etti, dedi. (Müslim, Mesâcid 258. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Salât 42; Tirmizî, Salât 36; Nesâî, Ezân 40; İbni Mâce, Ezân 7)

Açıklamalar

Ebû Dâvûd rivayetinde bu olayın bir ikindi namazında cereyan ettiği belirtilir. Ebû Hüreyre'nin bu hadisi mâna ve mâhiyet itibariyle merfûyani Resûl-i Ekrem'e izafe edilen bir rivayettir. Çünkü bunun gibi ibadetlerimizle ilgili konularda Ebû Hüreyre veya başka herhangi bir sahâbînin hüküm verme yetkisi yoktur. Nitekim hadisin Ahmed İbni Hanbel'in Müsned'indeki rivayetin­de, Ebû Hüreyre'nin şöyle dediği nakledilir:

Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem bize şöyle emretti: “Siz namazda iken farz namaz için ezan okunduğu zaman herhangi biriniz namazını kılıncaya kadar dışarıya çıkmasın” (Ahmed İbni Hanbel, Müsned, II, 537; Tebrîzî, Mişkâtü'l-Mesâbîh, I, 337). Ezân bazı kere kâmet mânasında kulla­ nılmaktadır. Burada da öyle olması gerekir.

Çünkü mescidde bulunan bir kim­ seye, ezanın okunmasıyla namaz farz olmaz. Namaz ancak kâmet getirilirken farz olur. Belki o devirlerde namazın hemen arka­sından kâmet getirildiği için böyle ifade edilmiş olabilir. Çünkü bilindiği gibi Efendimiz zamanın­da sahâbîler, sünnet ve nâfile namazlarını evle­rinde kılmakta, mescide farz namaz kılmak için gelmekte idiler.

Bir özrü olan kimse ise gerek ezan okunurken gerek kâmet getiri­lirken mescidden dışarı çıkabilir.

Bu özür, hastalık, zarûrî bir ihtiyaç veya abdest yenilemeyi gerektiren bir durum olabilir. İster fert olarak ister cemaatle namaz kılınacak olsun, ezan okunur veya kâmet getirilirken özürsüz olarak camiden çıkmak mekruhtur.

Hadisten Öğrendiklerimiz

1. Peygamber Efendimiz, mes- cidde bulunan bir kimsenin ezan okunduktan veya kâmet getiril­dikten sonra özürsüz olarak dışarı

çıkmasını hoş görmemiştir.

2. Gerek fert gerek cemaat ola­rak, ezan okunup kâmet getiril­dikten sonra farz namaz kılın­madan özürsüz olarak camiden

dışarı çıkmak mekruhtur. Bu Hz. Peygamber'e itaate aykırı düşer.