Dünyada gelişen ekonomi ve teknoloji ile birlikte küreselleşme başlamıştır. Bu küreselleşme var olan bilgiye, gıda ve diğer kaynaklara ulaşmamızı kolaylaştırmış. Küreselleşmenin getirdiği kolaylıkların yanında küreselleşen hastalıklar da olmuştur. Bu hastalıkları tek tek ele almak mümkün değildir. Fakat bu yazımda Cyclospora ve etkenlerinden bahsedeceğim.
İlk kez 1980’li yıllarda AİDS hastalarında ortaya çıkan fırsatçı parazit olarak kayda geçmiştir. Gıdanın küreselleşmesi, taze gıda tüketiminin artması ve artan seyahat ile birlikte artmaktadır. Taze meyve ve ürünlerin uluslararası nakliyesi endemik parazitlerin tüketicilerle temasını artırmıştır. Beslenme alışkanlıklarındaki değişikler, az pişmiş veya çiğ gıda tüketmek bulaş olan besin alımı bu duruma neden olmuştur.
Cyclosporacayetanensiste insanda hastalık yapmaktadır. Enfeksiyon dışkı-ağız yol ile olur ancak ookist denilen üremede görev olan hücrenin enfektif olabilmesi için sporlanması gerekir. İshale sebep olmakla birlikte bağışıklık sistemi baskılanmış kişilerde (HIV gibi) uzun süre taşıyıcılık ve 4-7 hafta içerinde tekrarlama ile sonuçlanmaktadır. HIV ile enfekte hastalarda yetersiz beslenme ile nadiren ölümle sonuçlanabilmekte olup ve nadir de olsa safra yolları rahatsızlıkları görülmektedir.

Cyclospora nasıl bulaşır?

Hastalığa yakalanmış bireylerin dışkısı ile atılan üreme hücreleri 23 – 27 ° C ve 7 – 15 gün içerisinde sporlanır. Enfeksiyon yapacak hale gelir. Yiyecek veya içecekler cyclospora sporları ile herhangi bir yoldan temas etmesi ile kirlenir. Enfeksiyon, kirlenmiş yiyecek veya içeceklerin insan tarafından ağız yolu ile alınmasıyla başlar. Üreme hücreleri bağırsakta açılır ve bağırsak yüzeyini işgal eder. Burada üremeye devam eder ve çoğalma başlar. Tekrar dışarı atılan hücrelere başka insanları tehdit etmektedir. Burada insandan hayvana bulaş yoktur. Sadece insandan insan bulaş görülmektedir.

Korunma yolları

Toprak ile temasta mutlaka eller yıkanmalıdır. Yiyecekler topraktan arındırılmalı ve iyice yıkanmalıdır. Sadece temizlenmemiş yiyecek ve içecekler tüketilmemelidir. Bütünlüğü bozulmuş ( ezilmiş domates gibi ) yiyeceklere bulaş olabileceği için uzak durulmalıdır. Toprakla temas etmiş sular içilmemelidir.

Sağlıklı Günler