Çocukluk çağında yaşanan travmalar 18 yaşından küçük bireylerin yaşadıkları cinsel, bedensel, duygusal ve toplumsal açıdan maruz kaldıkları ihmal ve istismarla beraber anne veya babanın yaşamını yitirmesi, ailesinden ayrılmak zorunda kalma, boşanma sonucu yaşanan ayrılık, şehir ya da ülke değişikliği, savaşlar, şiddete uğrama ya da şahitlik etme, kazalar ve doğal afetler olarak açıklanabilir.

Çocukluk çağı istismarı ve ihmali; anne, baba ya da çocukla ilgilenmekle yükümlü başka bir yetişkin tarafından çocuğa zarar vermedir. Bu zararlar bedensel, cinsel, duygusal, sosyal açıdan çocuğun sağlık koşullarının ve güvenliğinin azalması ya da olmamasıyla ilgilidir. Çocuğa yönelik her türlü olumsuz davranış, bedensel olarak zarar verme gibi kaza ya da bilerek yapılan normalin dışında tutulan ve yapılması gerekenin yapılmamasıdır. Travma konularının içinde çalışılması en zor konulardan biri çocukluk çağında yaşanılan travmalardır. Çocuğa yaşatılan travma çocuğun en yakını tarafından aldığı hasardır ve yetişkinlik döneminde de devam etmektedir. Bu tür travmaları yaşayan çocukların ailelerinin kültür seviyeleri ve ekonomik düzeyleri ne olursa olsun her ailede görülebilmektedir. Çocukluk çağı travmalarında zarar verenin niyeti değil, çocuğun üzerinde bırakılan etki önemlidir. İhmal ve istismar daha detaylı olarak şu şekildedir:

İhmal

1.Fiziksel İhmal: Çocuğa beslenme, barınma, giyinme, sağlık, bakım ve güvenlik gibi gerekliliklerin yerine getirilmemesidir. Çocuğun beslenme öğünlerine dikkat etmemek, mevsim koşullarına uygun kıyafet giydirmemek, hastalığında sağlık kuruluşlarına götürmemek ve kişisel bakımına özen göstermemek örnek olarak gösterilebilir. Fiziksel ihmalin en belirgin özellikleri arasında bedenin bakımsız olması, ten renginin solgun olması ve yetersiz beslenmeden dolayı zayıflık görülebilmektedir. Hamilelik döneminde annenin doktor müdahalesi dışında kullandığı alkol, madde, ilaç vb. alması, düzenli doktor kontrolüne gitmemesi, yeterli ve sağlıklı beslenmeye dikkat etmemesi doğumdan sonra bebeği etkileyeceğinden dolayı yine bir ihmal örneğidir. Fiziksel ihmal yaşayan çocuklarda eğitim yaşantısında sorunlar, ani duygu değişimleri, suça sürükleyebilecek saldırganlık içeren davranışlar olabilmektedir.

2.Duygusal İhmal: Çocuğun anne, baba veya kendisine bakan başka bir yetişkin tarafından gerekli sevgi, şefkat, ilgi ve duygusal yönden desteklenmemesidir. Aile içi şiddete tanıklık eden çocuğun bu şiddete maruz bırakılma olayı duygusal ihmal örneğidir. Duygusal ihmalde, fizikseldeki gibi görülebilir belirtiler olmadığından uzmanlar tarafından anlaşılması zor olan bir ihmal türüdür fakat çocuğun üzerindeki etkisi büyüktür. Duygusal olarak ihmale maruz kalanlarda sosyal, gelişimsel, davranışsal sorunlar yaşadığı ve gelişimlerinin olumsuz etkilendiği görülmüştür. Ayrıca sosyal etkileşimde yetersizlik, güvene dayalı ilişkilerde zorluk çekmeler, yalnızlık, depresyon, kaygı gibi belirtiler olduğu bilinmektedir.

İstismar

1.Fiziksel İstismar: Ailelerin disiplin diye şiddet uygulamaları sonucu çocuğun bedenen aldığı hasarlar somut olduğundan anlaşılması en kolay türdür. Disiplin ve ceza olarak çocuğu sarsmak, hırpalamak, yakmak, boğmak, vurmak, ısırmak da istismardır. Çocuğun bedensel olarak aldığı zarara bakılmaz, iz aranmaz. Fiziksel istismarlarda genellikle duygusal ve fiziksel ihmaller bir arada görülmektedir. Çocuklarda sosyal ilişkilerde başarısızlık, duygularını ifade edememe ve öfkelerini kontrol etmede zorluk çektikleri görülmektedir. Ergenlik çağında intihar düşüncelerinin olduğu bilinmektedir.

2.Duygusal İstismar: Çocuğa yönelik aşağılayıcı ve tehdit edici konuşmalar, küfür ve cezaları kapsamaktadır. Fiziksel şiddet olmadan gerçekleşen duygusal istismarın çocuğun gelişiminde önemli bir etkisi olduğu bilinmektedir. Fiziksel ve zihinsel gelişimin olumsuz etkilendiği, dikkat dağınıklığı ve öğrenmede zorluklar yaşandığı görülmektedir.

3.Cinsel İstismar: 18 yaşından küçük çocukların, kendilerinden büyük çocuklar ya da yetişkinler tarafından maruz kaldığı istismar türüdür. Çocuğa zorla yaşına uygun olmayan görsellerin gösterilmesi bu türe bir örnektir.

4.Ekonomik İstismar: Küçük yaşta işte çalıştırılması sonucu yaşından büyük sorumluluk alan çocukların sağlık, eğitim, sosyal, duygusal gelişim açısından olumsuz etkilendiği görülmektedir.