Ömer Ekici

Ömer Ekici

Öğrencilerde okul reddi

Öğrencilerde okul reddi

Ülkemizde zorunlu eğitim çağı ilkokuldan başlamakta ve dört yıllık lise eğitimini kapsamaktadır. Buna karşın öğrenim kademesi fark etmeksiniz karşımıza okul reddi kavramı çıkabilmektedir. Okul reddi; çocuklarda ve ergenlerde görülen okula gitmeme veya tüm günü okulda geçirme güçlüğü olarak tanımlanmaktadır. Sabahları okula gitmemek için aşırı tepki verme, okula sadece baskı altındayken zorla devam etme, tüm günü okuldan uzaktan geçirmeye dair yoğun istek duyma gibi davranışları içerir. Okulu reddeden çocuk, okuldayken yoğun bir üzüntü ve sıkıntı yaşar. Okul reddi, uzun süreli devamsızlıklara yol açabilir ve okula devam etmediği sürece geri kaldığı derslerdeki başarısızlıklar öğrenciyi okuldan iyice soğutabilir. Temel bilgilerde sınıf seviyesi ile açılan fark geri dönülemez bir biçimde öğrenciyi akademik başarısızlığa sürükleyebilir.

Sürekli devamsızlık özellikle anaokulu, birinci sınıf, beşinci sınıf ve dokuzuncu sınıf seviyesinde yani her yeni kademenin ilk senesinde artmaktadır. Bunun sebebi öğrencilerin yeni bir okul, çevre veya sınıf ortamına geçecek olmanın kaygısını yaşamalarına bağlanabilir. Okula veya derse devamsızlık öğrencin okul hayatından kopmasına yol açabilecek psikolojik, fiziksel ve toplumsal birçok etmenin rol aldığı bir süreçtir.

Okula ve derslere düzenli katılım öğrenci başarısı açısından temel bir şarttır. Örgün eğitimin başlangıç kademesi olan anaokulu düzeyinden başlayarak, liseden mezun oluncaya kadarki süreçte, devamsızlık ile akademik başarı arasında ters orantının olduğu söylenebilir. Bu bağlamda okul reddi sorunu yaşayan bireylerde içe dönüklük, özgüven düşüklüğü, sorunlarla baş etmekte güçlük, endişeli ve korkulu olma eğilimi, akran ilişkilerinde zorluklar yaşama eğilimi görülebilmekte, sosyal olarak dışlanmış hissedebilmektedirler.

Zayıf akran ilişkileri, derslerde başarısızlık, akran zorbalığı, yoksulluk, fiziksel ve psikolojik rahatsızlıklar, ebeveynden ayrılma kaygısı gibi etmenler okul reddine sebep olabilir. Muhtemel çözümü ortaya koymak için atılacak ilk adım okul reddinin sebebini bulmaya çalışmaktır. Çok boyutlu doğası nedeniyle öğrenciye yönelik en uygun müdahale biçimini tanımlamak için öncelikle ayrıntılı bir değerlendirme yapılması gerekmektedir. Sebep ortaya konduktan sonra çözüm yollarına geçilebilir.

Eğer öğrencinin okul reddi belirtileri arasında fiziksel şikayetleri varsa öncelikle bu durumun gerçekten fiziksel bir rahatsızlık olup olmadığı tespit edilmelidir. Eğer fizyolojik bir durum değilse psikolojik etmenlere odaklanmak gerekir. Öğrenciyle konuşmaya çalışmak, doğrudan okula gitmek istememe sebebini öğrenciden duymaya çalışmak ilk adım olmalıdır. Şayet öğrenci kendini doğru ve iyi bir şekilde ifade edebildiyse öğrencinin belirttiği sorunu ortadan kaldırmaya çalışmak gerekir. Öğrencinin okula devam etmeme isteği okul çevresi ile ilgili bir problemden kaynaklanıyorsa, bu süreçte öğrencinin devam ettiği okul idaresinden, sınıf öğretmeninden ve rehberlik servisinden çözüme yönelik destek alınabilir.
Öğrencinin okula devam problemi kendi veya ailesi ile ilgili psikolojik etmenlerden kaynaklanıyorsa mutlaka psikolojik destek almak için çaba gösterilmelidir. Eğer problemin kaynağı fiziksel bir rahatsızlık ise bir doktora başvurulmalı ve fizyolojik rahatsızlık ortadan kaldırılmaya çalışılmalıdır.

Öğrenci her ne kadar okula gitmeyi reddetse de bu tutumu aile ve okul tarafından onaylanmamalı, okula gitmediği süreçte alternatif ve daha keyifli seçenekler sunulmamalıdır. Öğrenciyi fark etmeden pekiştirmekten çekinilmelidir. Öğrencinin korktuğu ya da kaygılandığı duruma yavaş yavaş, aşamalı olarak yaklaşılmaya çalışılması da alternatif bir çözüm yolu olabilir. Korkunun kaynağına göre hiç gitmeyen öğrenci için önce haftada üç daha sonra dört daha sonra beş gün gitmek gibi bir eylem planı hazırlanabilir.

Okul devamsızlığını engellemeye ilişkin son 25 yıldaki çalışmalar özellikle erken teşhis ve müdahale üzerinde durmaktadır. Tüm öğrencilere yönelik okulu devama teşvik çalışmaları (okula uyum günlerinin aktif ve etkili şekilde geçirmek gibi) okul reddini önlemekte oldukça önemlidir.

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Ömer Ekici Arşivi