Anadolu’da Bugün Gazetesi’nin çok değerli takipçileri öncelikle sizlere en içten saygı ve sevgilerimi sunuyorum.

Bugünden itibaren her hafta çalışma hayatı ve insan kaynakları yönetimi uygulamalarının işveren ve çalışanlar arasındaki yeri ve etkilerini anlatan ve ilginizi çekeceğini umduğum yazılarımla sizlere ulaşmaya çalışacağım.

Öncelikle belirtmeliyim ki ‘’İnsan Kaynakları Yönetimi’’ kavramının çalışma hayatındaki yeri ve önemi günümüzde henüz tam olarak anlaşılmamıştır. Pek çok kurumda hem işverenler hem de çalışanlar arasında İnsan Kaynakları denince akla ilk önce özlük işleri, bordro, puantaj ve maaş ödemeleri gibi konular geliyor. Bunun haklılık payı olmakla birlikte modern çalışma hayatında İnsan Kaynakları Departmanlarının pek çok alanda hizmet verdiğini, şirketlerin kurumsallaşabilmesinde, verimlilik ve performans gibi şirketlerin sürdürülebilir olmasını sağlayan hayati konularda oldukça önemli fonksiyonlar üstlendiğini de unutmamak gerekir.

Bu algının oluşmasında kuşkusuz ki İnsan Kaynakları Profesyoneli olarak çalışanların da kendilerini ve kurum içerisinde üstlendikleri fonksiyonları tam olarak anlatamamalarının, doğru iletişim modellerini kullanamamalarının da önemli bir payı var. Elbette ki işini çok iyi yapan İnsan Kaynakları Profesyonellerini bu tanımın dışında tutuyorum. Bununla birlikte pek çok kurumda İnsan Kaynakları çalışanlarının diğer personeller tarafından çok sevilmediğine, birim hakkında da ‘’İnsan Kaymakları’’ veya ‘’ İsyan Kaynakları’’ gibi benzetmelerin kullanıldığına sıklıkla şahit olmuşumdur. İnsan Kaynakları çalışanları maalesef iş yeri sahipleri tarafından fazlaca çalışan yanında olmakla, çalışanlar tarafından da hep patron tarafında olmakla suçlanır ve bu cendere arasında gereğinden fazla stres yükü ile işlerini yapmak zorunda kalırlar.

Bu yüzden ‘’İnsan Kaynakları Yönetimi’’ kavramının gelişimini ve günümüzdeki fonksiyonlarının önemini daha anlaşılabilir kılmak için kısaca tarihçesinden bahsetmenin doğru olacağını düşünüyorum.

İlk kez ‘’Personel Yönetimi’’ başlığı altında karşımıza çıkan “İnsan Kaynakları Yönetimi’’ tarihçesi ile ilgili araştırmalar, bizi 19. yüzyıl sonu ile 20. yüzyıl başlarına götürmektedir. Özellikle A.B.D ve İngiltere’ de başlayan işçilerin çalışma koşulları ile ilgili akımlar, endüstriyel alandaki gelişmelerle birlikte değerlendirilmeye başlanmıştır. Sonuçta göreceli olarak daha verimsiz kabul edilen Personel Yönetimi uygulamalarının yerini; günümüzde ‘’İnsan Kaynakları Yönetimi” olarak tanımladığımız daha kapsamlı çalışmalar almaya başlamıştır.

Ülkemizde de Cumhuriyetin kuruluşundan itibaren Personel Yönetiminden İnsan Kaynakları Yönetimi anlayışına geçişin zorlu bir yolculuk olduğunu ve hala alınması gereken çok fazla mesafe olduğunu söyleyebiliriz. Konuyu çok uzatmamak adına sadece çok önemli kilometre taşlarından kısaca bahsedeceğim.

1926 yılında çıkartılan ve devlet memurlarının çalışma şartları ile ücretlerini düzenleyen 788 sayılı Memurin Yasası cumhuriyet tarihimizin konumuzla ilgili ilk kanunudur. Endüstriyel alanda işçi ve işveren arasındaki ilişkileri kapsamlı olarak ele alan ilk kanun ise 1936 yılında çıkartılan 3008 Sayılı İş Yasası’dır.

Sendika kavramı ise hayatımıza 1960’lı yılların başında girmiş olsa da 1980 askeri darbesi ile gelişimi çok kısıtlanmış olup ancak 1990’lı yıllarda sendikalar yeniden yaygınlaşmaya başlamıştır.

Günümüzde çalışma hayatını düzenleyen ve yürürlükte olan kanun 4857 Sayılı İş Kanunu olup 10 Haziran 2003 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Yine çok önemli iki kanun olan 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu 20 Haziran 2012’ de, 6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu ise 18 Ekim 2012 tarihinde yayımlanmıştır.

Personel yönetimi ile ilgili kurulan ve günümüzde hala oldukça etkin çalışmalar yapmaya devam eden ilk dernek 1971 yılında kurulan ve bilinen adı Peryön olan Personel Yöneticileri Derneği’dir. Yazımın başında belirttiğim Personel Yönetimi’nden İnsan Kaynakları Yönetimi’ ne geçişle ilgili somut gelişmeler ise 1980’li yılların başından itibaren büyük ölçekli holdinglerde görülmeye başlanmıştır.

Bundan sonraki yazılarımda ‘’İnsan Kaynakları Yönetimi’’ kavramının çalışanlar ve kurumlar açısından hangi önemli fonksiyonları içerdiğini çok daha detaylı olarak aktarmaya çalışacağım.

Sağlıcakla kalın.