Bedelli askerlik bir zamanların gündemden düşmeyen konusuydu. Askerlik bedelle yapılır mıydı? Yaşı gelen her Türk mutlaka bedenen askerliğini yapmalıydı.

Ne kadar tartışılsa da olurdu, olmazdı dense de her ekonomik krizde ekonomiyi biraz rahatlatması için bedelli askerliğe yaş sınırı konmak suretiyle zaman zaman geçit verildi.

2019 yılından itibaren yaş şartı aranmaksızın herkese bedelli askerlik yapma imkanı verildi. Kimse bundan dolayı tepki koymuyor artık.

Geçmişe oranla ne değişti? Ordu profesyonelleşti. Askerlik süresi 6 aya indirildi. Başka da değişen bir şey yok.

Bedelli askerliği, bazı zamanlarda belli yaşı tutan insanlara imkan sunmaktan ziyade bedelli askerlik aslında hep olmalıydı. Parası ve ihtiyaç fazlası olan herkese her daim bedelli askerlik yapma imkanı verilmeliydi. Parası olan bedeliyle, parası olmayan ise bedeniyle askerlik görevini yapmalıydı. Öyle denge kurulmalıydı ki bedelli askerlikten gelen para bedenen askerlik yapanların masrafını ve halen profesyonel askerlik yapanların maaşını karşılamalıydı. Hatta fazlası savunma sanayiinde kullanılmak üzere savunma sanayi bütçesine aktarılmalıydı.

Burada herkes askerliği bedelli yaparsa askerliği kim yapacak denebilir. Hepimiz biliriz ki asker fazlamız var. ASAL, her askerlik yaşına geleni asker fazlalığından dolayı alamıyor. Askerlik süresi inince bu ihtiyaç fazlası daha da arttı. Profesyonel askerliğe geçince altı aylığına herkesi askere almanın bir gereği yok zaten. Gereksiz askere almak, herkese askerlik yaptıracağım demek devlete yükten başka bir şey değil.

Burada yıllara göre bedelli askerlik sayısına dair bir istatistiğe yer vermek istiyorum.

Yıl Yararlanan Sayısı Kışla Şartı

2011 69.073 Yok

2014 203.824 Yok

2018 635.582 21 gün

2019-2023 402.045 28 gün

Görüldüğü gibi bedelli askerliğin kalıcı hale getirildiği 2019-2023 yılları arasındaki beş yılın bedelli sayısı, önceki yıllara göre anormal artış göstermediği gibi azalmış. Türkiye asker ihtiyacı yönünden sıkıntı da çekmemiş.

Yaş şartı olmadığı halde bedelli askerliğin düşmesinde, TL’nin döviz karşısında erimesinin etkili olduğunu, bedelli askerlik fiyatının önceki yıllara göre daha da artış gösterdiğini söyleyebiliriz.

Burada bedelli askerliğin bedeline dair bir istatistiğe de yer vermek istiyorum.

Yıl Ortalama Fiyat (dolar

2019 (1-6.ay, 7-12.ay) 6.000-5.800

2021 (1-6.ay, 7-12.ay) 5.300-5.000

2020 (1-6.ay, 7-12.ay) 4.500-5.500

2022 (1-6.ay, 7-12.ay) 4.100-4.800

2023 (1-6.ay, 7-12.ay) 4.100-4.300

2024 (1-6.ay) 6.200-

2024 yılında askerliğini bedelli yapacak kimselerin ödemesi gereken miktar, 6.200 doların karşılığı 182.608 liradır. Bu fiyat her ocak ve temmuz ayında memur zam oranına göre güncelleniyor. Bir önceki dönem 122.351 liraya askerlik yapan, gelen 49.25 oranındaki zamla birlikte 182.608 TL yatırması gerekiyor.

Bu oran yani bedelli askerlik bedeli çok yüksek. Böyle yükselmeye devam ederse bedelli askerlik yapanların sayısı zaten düşmüş daha da düşecek. Bu demektir ki bedelli parası yatırıp ardından bir ay askerlik yapan Mehmet Ağa’nın diğer yapmadığı askerliğinin her bir gününün bedeli (182.608/150 =1.217) 1.217 liraya geliyor ki bu para çok yüksek. Bu da bedelli askerliğin önünü kapamak demektir. Çünkü kaç kişi Mehmet Ağa olmak ister bu durumda? Halbuki devlet yetkilileri bu bedelli askerlik fiyatını makul fiyata çekip bedelliliği insanımıza teşvik etmesi gerekir.

Bunun için askeriye her yıl ihtiyaç duyduğu asker sayısını açıklar. İhtiyaç duyduğu kadarını silah altına alır. Geriye kalan asker yükümlülerinin, askerliğini bedelli yapması için teşvik eder. Gerekirse bedelli askerliğin fiyatını düşürür, 28 günlük kışla şartını kaldırır, gerekirse taksit imkanı sunar.