Güneş ve Ay Tutulmaları Neden ve Nasıl Olur

Güneş Tutulması Nedir

Güneş tutulmaları, Ayın yörünge hareketleri sırasında Dünya ile Güneş arasına girmesi sonucu meydana gelen tutulmalardır. Tutulmanın olması için Ayın Yeni Ay evresinde olması ve Dünyaya göre Güneş ile kavuşum içinde olması, yani yörünge düzleminde Dünyanın Güneş çevresinde ki yörünge ile çakışması gerekir. Güneş tutulması, Ayın Dünya ve Güneş arasında ki konumundan dolayı, yılda iki kere veya beş kere gözlemlenebilir. Bunlardan en çok ikisi tam tutulma olabilir. Güneş tutulması Dünya üzerinde dar koridor izler, bu yüzden herhangi bir bölge için Güneş tutulması çok ender gerçekleşen bir olaydır.

Güneş Tutulması Çeşitleri Nelerdir

Güneş tutulmaları Ayın yörünge konumuna göre veya Dünyanın Aya olan yakınlığı sebebi ile değişkenlik göstererek çeşitlendirilebilir.

• Tam Güneş Tutulması

• Hibrit Güneş Tutulması

• Halkalı Güneş Tutulması

• Parçalı Güneş Tutulması

Ay Tutulması Nedir

Ay tutulması, Ay kendi yörüngesinde dolanırken kimi, zaman Dünyanın yörüngesine girer ve Ay tutulması meydana gelir. Ay tutulması, dolunay zamanında ve Ayın düğüm noktalarına yakın olması durumunda meydana gelir. Ayın Dünyanın yörüngesine girmesi ile Güneşten aldığı parlaklığı kaybetmesi sonucu Ay tutulması yaşanır.

Ay tutulması zamanı, 50 dakika ile bir saat arasında değişir. Ay tutulması, yeryüzünün Ayın ufuk çizgisinde olduğu herhangi bir bölgesinde gözlemlenebilir. Aya karşı olan Güneş ışınları, Dünyanın atmosferi tarafından kırıldığı için, Ay tutulmasında, Ay tamamen kaybolmaz. Dünya etrafında kırılan ışınlarda, mavi renk yutulduğu ve kırmızı renk yansıtıldığı için, Dünyanın gölgesi kırmızı renkte görünür. Güçsüz ışık kalıntılarının görünürlülüğü atmosferik şartlara bağlı olarak, Ayın tuhaf bir bakır renginde görünmesine sebep olur.

Dünya, Ay ve Güneşin bazı değişik durumları, kısmi Ay tutulmalarının yaşanmasına sebep olur. Bu durumlar yaşandığında Ayın üzerine Dünyanın tam gölgesi düşmez, kısmi gölgesi düşer. Ay tutulmaları genellikle yılda iki kere ortaya çıkar, bazı özel durumlarda ise Ay tutulmasının hiç ortaya çıkmadığı veya üç defa da ortaya çıktığı da söylenebilir.

Parçalı Ay tutulması en son, 6 Haziran 2020 de görüldü.

Tam Tutulmaları ise, tutulma zamanlarının temas noktaları tarafından belirlenir.

Ay Tutulması Çeşitleri Nelerdir

Ayın, Dünya ve Güneş ile arasında gerçekleştirdiği açı farklarından dolayı tutulma çeşidi olarak da farklılık gösterebilir.

• Yarı Gölgeli Ay Tutulması

• Parçalı Ay Tutulması

• Tam Ay Tutulması

Ay Tutulmalarını Gözlemlemek Mümkün mü

Ay tutulmalarını çıplak gözler ile izlemek tamamen güvenlidir. Herhangi bir koruyucu filtre olmadan gözlemleyebilir veya malzemeye ihtiyaç duymadan izleyebilirsiniz. Gözlem için teleskopa da ihtiyaç yoktur. Çıplak gözler ile çok rahat gözlenebilir. Bir dürbün yardımıyla, renk değişimleri çok rahat görülebilir. Bunların dışında, Ay tutulmaları gökyüzü fotoğrafçıları için iyi bir zamandır.

Güneş Tutulmaları Nasıl Gözlemlenir

Güneş tutulmasını izlemek için, Güneş filtresine sahip dürbünlerden veya teleskoplardan yararlanılması gerekiyor. Tutulmayı izleyebilmek için koruyucu gözlük kullanılması gerektiğini veya basit bir projeksiyon cihazı kullanılması gerektiğini uzmanlar ifade ediyor. Kesinlikle çıplak gözle Güneş tutulmasına bakılmamalı. Güneşe çıplak gözle bakmak, görme sorunlarına yol açabilir. Uzmanlar, Güneş tutulmalarının fotoğraf veya dürbün ile izlemesinin de zararlı olduğunu ve kesinlikle yapılmaması gerektiğini ifade ediyorlar. Güneşe koruma ekipmanları olmadan bakıldığı takdirde kalıcı göz rahatsızlıklarına ve görme kayıplarına sebep olabileceğini söyleniyor.