Filistin'in acısı 75 yıldır dinmiyor! İsrail-Filistin geriliminin tarihçesi

İsrail-Filistin çatışması: İsrail'in 14 Mayıs 1948'de tarihi Filistin topraklarında bağımsızlığını ilan etmesi, Filistinliler için onlarca yıldır durmak bilmeyen felaketin başlangıcı oldu. İsrail'in bağımsızlığını ilan ettiği tarihi 14 Mayıs gününün ertesi 15 Mayıs ''Nekbe''(büyük felaket) günü olmuştu.

Filistinliler için zorunlu göç, yağma ve katliamların simgesi olan İsrail'in kurulduğu 14 Mayıs'tan bir gün sonrası 15 Mayıs'a atfedilen Nekbe (Büyük Felaket) yıllardır dinmeyen acıları ifade ediyor.

İsrail'in kurulmasıyla aynı dönemde yaşanan 1948 Arap-İsrail Savaşı, Filistinlilerin yaşadığı acıları azaltmazken, topraklarının işgal edilmesini de durduramadı.

Arap birlikler, Mayıs 1948'de Filistin'deki yasa dışı Yahudi yerleşim birimlerine saldırılar düzenledi. Silah ve teçhizat açısından zayıf olmalarına rağmen bu birlikler silahlı siyonist çetelerin ele geçirdiği Filistin topraklarında tekrar kontrolü sağladı.

1947- BM Genel Kurulu'nda 29 Kasım'da Filistin'in Yahudi ve Filistin devleti olarak bölünmesi öngören karar onaylandı. Siyonistler tarafından kurulan ‘haganah’ adlı silahlı çete tarzı örgüt, Yahudilerin ikamet etmesi için hazırlanan bölgeleri ele geçirdi.

1948- Silahlı örgütler 14 Mayıs’ta David Ben Gurion tarafından İsrail devletinin kurulduğu duyurdu. Arap Birliğinin kurduğu ordu Mayıs ayında Filistin'deki yasa dışı Yahudi yerleşim birimlerine saldırıda bulundular. Çetelerin ele geçirdiği Filistin topraklarında kontrol tekrar'dan sağlandı. Ürdün, Irak, Suriye, Mısır ve Lübnan orduları, Filistin'de Siyonistlere karşı ilerlemeleri kayıt altına aldılar. 1948'teki savaşın başında Arap ülkelerinin orduları İsrail'e karşı zaferler kazandı.

1949- BMGK, 29 Aralık'ta savaşa son veren bir karar çıkardı. Filistin topraklarında ilerleyen Arap ülkeleri, İsrail lehine buralardan çekilmiş oldu.

İLK ATEŞKES 1948’DE

Çatışmalar sonucu Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) kararıyla 11 Haziran 1948'de ilk ateşkese varıldı.

Ateşkes kararı tarafların bulundukları konumlardan ileriye gitmemesini, savaşan asker ve güçlerinin sayısını artırmamasını öngörüyordu. Söz konusu kararla bölgedeki çatışmalar 4 hafta durdu, Filistinliler ve Arap birlikleri ateşkese bağlı kaldı. Ancak İsrail, ateşkesi ihlal etti ve bu 4 hafta boyunca durumu lehine çevirdi.

İsrailliler bu süreçte askeri güçlerini çoğalttı. Ateşkese bağlı kalmayarak, silah, cephane ve teçhizatın yanı sıra savaşçılarını da arttırdı.

Uluslararası müdahale ve ateşkes Arap ordularının sahada kazandığı zaferleri İsrail lehine çevirdi. Bu durum İsrail'e fayda sağladı ve dengeleri onun lehine değiştirdi.

Öte yandan İsrail'in ateşkes ihlallerini görmezden gelen ABD ve İngiltere gibi büyük devletler, Arap ülkelerinin silah ve teçhizat edinmesine engel oldu.

SAVAŞA SON VEREN KARAR

BMGK, 29 Aralık 1948'de savaşa son veren bir karar çıkardı. Bu karar sonrası Arap-İsrail Savaşı son buldu. Başta Filistin topraklarında ilerleyen Arap ülkeleri, İsrail lehine buralardan çekilmiş oldu.

Tarihçiler, Arap ülkelerinin ve ordularının başarısızlığında "ferdi çıkarların öne çıkmasının" etkili olduğunu savunuyor.

Savaşa katılan orduların, Arap ortak çıkarlarından ziyade kendi ülkelerinin faydasını ön planda tutması ve askeri güçlerini başka bir ordunun komutası altında tutmayı reddetmesi nedeniyle İsrail'in savaşı lehine sonuçlandırdığı belirtiliyor.

75 YILDIR DEVAM EDEN ACI: NEKBE

Arap ülkeleri ile İsrail arasında yaşanan savaş, Filistin'in İsrail tarafından işgalini engelleyemedi.

İsrail'in 14 Mayıs 1948'de tarihi Filistin topraklarında bağımsızlığını ilan etmesi, Filistinliler için onlarca yıldır devam eden felaketler silsilesinin başlangıcı oldu. Bu nedenle İsrail'in bağımsızlığını ilan ettiği tarih olan 14 Mayıs'ı takip eden gün, yani 15 Mayıs "Nekbe" (Büyük Felaket) günü olarak kaldı.