Türkiye`de Sağlık Turizmi- Türkiye`de Sağlık Turizminin Önemi

Sağlık Turizmi

Sağlık turizmi, bir ülkeye sağlık hizmeti almak veya sağlık amaçlı seyahat etmek için yapılan seyahatlerdir. Bu tür seyahatler genellikle tıbbi, cerrahi veya diğer sağlık prosedürleri için yapılır ve sağlık turistleri tarafından tercih edilen ülkeler, kaliteli sağlık hizmetleri, uygun fiyatlar, ileri teknoloji ve uzman sağlık personeli gibi faktörlerle tanınır.

Sağlık turizmi, dünya genelinde giderek popüler hale gelmektedir ve her yıl milyonlarca insan farklı ülkelerdeki sağlık kurumlarına gitmektedir. Sağlık turistleri, genellikle dental hizmetler, plastik cerrahi, organ nakli, tüp bebek tedavisi, lazer tedavisi, estetik cerrahi, ortopedi ve kardiyovasküler tedaviler gibi yüksek maliyetli veya nadir hizmetler için seyahat ederler.

Sağlık turizmi, birçok ülke için önemli bir ekonomik kazanç kaynağıdır. Bu ülkeler, sağlık turistlerinin sağlık hizmetlerinin yanı sıra konaklama, yemek, ulaşım ve diğer turistik aktiviteler için de para harcamalarından faydalanırlar. Bu nedenle, sağlık turizmi, gelişmekte olan ülkeler için bir kalkınma aracı olarak da görülebilir.

Ancak, sağlık turizmi aynı zamanda bazı riskler de taşıyabilir. Sağlık turistleri, seyahat öncesi ve sonrası sağlık hizmetleri konusunda yeterli bilgi sahibi olmadıklarından, sağlık hizmetleri kalitesi, hastalıkların yayılması, yetersiz sigorta kapsamı, dil bariyeri ve seyahatle ilgili diğer faktörler gibi sorunlarla karşılaşabilirler.

Sonuç olarak, sağlık turizmi sağlık hizmetleri alanında seyahat eden birçok insan için çekici bir seçenek olabilir. Ancak, bu tür seyahatlerin riskleri ve potansiyel sorunları göz önünde bulundurulmalı ve sağlık turizmi yapacak kişiler, seyahat öncesi kapsamlı bir araştırma yaparak, kendilerini herhangi bir olası soruna karşı korumalıdırlar.

Sağlık Turizmi Türleri

Sağlık turizmi türleri, yapılan seyahat amacına ve sağlık hizmetinin türüne göre dört farklı sınıfa ayrılabilir:

1. Tıbbi Turizm:

Bu tür sağlık turizmi, tıbbi bir sorunu çözmek için yapılan seyahatleri ifade eder. Tıbbi turizm, özellikle ortopedi, kardiyoloji, onkoloji, nöroloji, fizyoterapi, rehabilitasyon, diş hekimliği gibi alanlarda sıkça tercih edilir. Tıbbi turizm seyahatleri genellikle hastaların, hastanelerden uzakta daha ekonomik ve daha hızlı tedavi almalarını sağlar.

2. Estetik Turizm:

Bu tür sağlık turizmi, kişinin görünümünü iyileştirmek için yapılan seyahatleri ifade eder. Estetik turizm, genellikle plastik cerrahi, lazer epilasyon, yüz ve vücut şekillendirme, saç ekimi gibi hizmetler için yapılır. Estetik turizmi, kişinin kendine olan güvenini artırmak, gençleşmek veya fiziksel özelliklerini düzeltmek isteyen insanlar tarafından tercih edilir.

3. Diyaliz Turizmi:

Bu tür sağlık turizmi, kronik böbrek yetmezliği olan hastaların, yurt dışında diyaliz hizmeti almak için yaptıkları seyahatleri ifade eder. Diyaliz turizmi, hastalara daha uygun maliyetli ve daha yüksek kaliteli diyaliz hizmeti sunan ülkelerde tercih edilir.

4. Termal Turizm:

Bu tür sağlık turizmi, sıcak su kaynaklarından elde edilen termal suların tedavi amaçlı kullanımını içerir. Termal turizm, fiziksel rahatsızlıkları olan insanlar tarafından tercih edilir ve sıcak su kaynaklarından elde edilen mineraller, insan sağlığı için birçok fayda sağlar.

• Klimatizm:

Temiz havadan yararlanma

• Termalizm:

Kaplıca Tedavisi

• Üvalizm:

Meyve-sebze kür tedavisi

Bu dört farklı sağlık turizmi türü, farklı insan ihtiyaçlarına ve gereksinimlerine cevap verir. Ancak, sağlık turizmi yapmadan önce, herhangi bir ülkede sağlık hizmetlerinin kalitesi, sağlık tesislerinin akreditasyonu, sağlık çalışanlarının yeterliliği, dil ve kültür farklılıkları gibi birçok faktör dikkate alınmalıdır.

Sağlık Turizminin Gelişimi

Sağlık turizmi, küreselleşme süreci, bilgi-iletişim teknolojisindeki gelişmeler, ülke sağlık sistemlerinde yaşanan problemler, tüketicilerin bilinçlenmesi, sektörlerin yeni pazar arayışları, ürün çeşitlemeleri ve Avrupa Birliği gibi dinamiklerin etkisiyle gelişen bir turizm türüdür. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde daha ucuz ve kaliteli hizmetler sunulması nedeniyle, zengin kesimler tarafından tercih edilmektedir.

Türkiye de Sağlık Turizmi Koordinatörlüğü, T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü bünyesinde kurulmuş ve daha sonra Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü'ne devredilmiştir. Şu anda T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlığın Geliştirilmesi Genel Müdürlüğü bünyesinde Sağlık Turizmi çalışmaları devam etmektedir. Türkiye, sağlık turizmi açısından sunduğu yüksek kaliteli sağlık hizmetleri, rekabetçi fiyatlar, modern tıbbi teknolojiler ve çeşitli turizm olanaklarıyla önemli bir sağlık turizmi destinasyonu haline gelmiştir.

Türkiye’de Hastane Türlerine Göre Uluslararası Hasta Dağılımı

2012 yılında Türkiye'deki toplam hastane sayısı 1393'tü. Bu hastanelerin 499'u özel hastanelerden oluşurken, 894'ü kamu hastanelerinden (764 devlet hastanesi, 67 eğitim araştırma hastanesi ve 63 üniversite hastanesi) oluşmaktadır.

Uluslararası hastaların tercihleri incelendiğinde, kamu hastanelerinin sayısının yüksek olmasına rağmen, uluslararası hastaların çoğunlukla özel hastaneleri tercih ettikleri görülmüştür. Devlet hastaneleri ve üniversite hastanelerinin yarısından azına, eğitim ve araştırma hastanelerinin ise neredeyse tamamına uluslararası hastaların gitmediği gözlemlenmiştir.

Bu durum, özel hastanelerin uluslararası standartlarda hizmet sunabilme ve daha modern tıbbi teknolojilere sahip olabilme avantajına sahip olmalarından kaynaklanmaktadır. Ayrıca, özel hastanelerin daha yüksek fiyatlı hizmetleri sunabilme kapasitesi de, uluslararası hastaların tercihlerini belirleyen bir diğer faktördür.

Kliniklere Göre Uluslararası Hastaların Dağılımı

Medikal turizm kapsamında gelen hastaların tercih ettikleri kliniklere göre yapılan analizler, Türkiye'de göz hastalıklarının en sık tedavi edilen alan olduğunu ortaya koymaktadır. Özellikle özel göz hastanelerinin yüksek teknolojiye sahip imkanları, kaliteli hizmet anlayışları, akredite olmaları ve medikal turizm konusunda uluslararası düzeyde önemli tanıtım çalışmaları yapmaları, yabancı hastaların bu klinikleri tercih etmelerinde etkili olmaktadır. Bunun yanı sıra, kardiyoloji, estetik cerrahi, diş hekimliği, ortopedi gibi alanlarda da Türkiye'de yüksek standartlı tıbbi hizmetler sunan klinikler bulunmaktadır. Bu klinikler, medikal turizm açısından ülkenin cazibe merkezleri arasında yer almaktadır.

İllere Göre Uluslararası Hastaların Dağılımı

Özellikle son yıllarda Suriye krizinin etkisiyle Türkiye, milyonlarca Suriyeli mülteciye ev sahipliği yapmaktadır. Bu mültecilerin çoğu, Türkiye’de sağlık hizmeti almak zorunda kalmaktadır. Bu nedenle, Türkiye'ye uluslararası hastalar olarak gelenler arasında mültecilerin sayısı da yüksek olmaktadır. Sakarya ilinin ilk 10 il sıralamasına girmesi de bu nedenle mültecilerin bulunmasından kaynaklanmaktadır. Ancak, Türkiye'nin sunduğu kaliteli ve ekonomik sağlık hizmetleri nedeniyle diğer ülkelerden de uluslararası hastaların Türkiye'yi tercih ettiği unutulmamalıdır.

Türkiye’de Medikal Turizm

Son 10-15 yılda bazı ülkelerin küresel ölçekte sağlık turizmi için öne çıkan destinasyonlar haline geldiği gözlemlenmektedir. Bu ülkeler sağlık turizmi için Hindistan, Tayland, Singapur, ABD, Malezya, Almanya, Meksika, Güney Afrika, Brezilya ve Kosta Rika; Medikal turizm için Panama, Brezilya, Malezya, Kosta Rika ve Hindistan; termal turizm için Hindistan, Türkiye ve Malezya; ve spa/sağlık turizmi için Macaristan, Çek Cumhuriyeti, Avusturya, Bali ve Maldivler.

Dünya çapında turizmde genel bir artış olmuştur. Dünya Turizm Örgütü'ne (DTÖ) göre 2010 yılında 980 milyon olan turist sayısı, 2011 yılında yıllık ortalama %3,5'lik büyüme ile 1 milyarı aşmıştır. Türkiye, 2010 yılında 27 milyon turistle dünya turizm destinasyonları arasında 7. sırada yer alırken, 2011 yılında 29 milyon turistle 6. sıraya yükselmiştir. Ancak bu turizm faaliyetlerinden elde edilen gelir açısından Türkiye ilk 10 ülke arasında yer almamaktadır (2013).

Sağlık Personeli Sayısı

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) 2002 ve 2012 yıllarını karşılaştıran verilerine göre hekim, diş hekimi, hemşire, ebe, sağlık memuru ve eczacı sayılarında artış olmakla birlikte sağlık çalışanı başına düşen kişi sayısı 2012 yılında 2014 yılında 2014 yılında artış göstermiştir. hekimler için artmıştır. 2002'de hekim başına 1352 kişi düşerken, 2012'de bu sayı 2733'e yükseldi. Aynı zamanda TUİK, doğumda beklenen yaşam süresinin 2013'te 76,9'a yükseldiğini ve bunun da sağlık mesleği mensubu ihtiyacını artıracağını bildirdi.

Sağlık Turizmi ve Türkiye

Sağlık turizmi sektörünün geliştirilmesi için doğru politikaların belirlenmesi ve uygulanması oldukça önemlidir. Bu politikalar, Türkiye'nin doğal ve insan kaynaklarını etkin bir şekilde kullanarak, sağlık turizmi alanında çağdaş standartlara kavuşmasını sağlayabilir. Bunun yanı sıra, sağlık turistlerinin refakatçilerinin de çarpan etkisi göz önünde bulundurulmalı ve bu kişilerin de Türkiye'ye gelmeleri teşvik edilmelidir.

Sağlık turizmi alanında görev yapan ve yapacak olan personelin yabancı dil bilgisinin artırılması, yurt dışından gelen tıp ve hemşirelik öğrencilerinin kontenjanlarının artırılması gibi tedbirler, sektörün niteliğinin yükseltilmesi açısından oldukça önemlidir. Bunun yanı sıra, üniversitelerde verilen yabancı dil eğitimlerinin artırılması, Sağlık ve Turizm alanında ortaöğretim, ön lisans ve lisans eğitimi verilen programlara "Sağlık Turizmi" derslerinin eklenmesi de sektörün gelişimi açısından önemli adımlardır.

Özellikle yaşlı bakımı, gerontoloji, fizyoterapi, diyetisyenlik gibi bölümlerde insan kaynağı açığının giderilmesi için YÖK'e bildirimde bulunulması ve sağlık turizmi alanındaki bilim alanlarında meslek standardizasyonun tanımlanması da sağlık turizmi sektörünün gelişimine katkı sağlayacaktır. Son olarak, sağlık turizmi alanında çalışan personelin nitelik ve nicelik olarak geliştirilmesi için alınabilecek diğer tedbirlerin de değerlendirilmesi gerekmektedir.

Kaynak, T.C. Sağlık Bakanlığı