“Staj zorunluluğu ve teşvik getirilmeli”

Mesleki eğitimin güçlenmesi, meslek ve teknik ortaöğretim kurumlarında öğrenim gören öğrencilerin, işletmedeki “mesleki eğitim” ile “staj” uygulamalarının önemi, geliştirilmesi ve sorunların giderilmesine yönelik görüşlerini aldığımız Celaleddin Karatay Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Gıda Teknolojisi Alan Şefi Uzman Öğretmen Dilara Özip ile meslek liselerinde okuyan öğrencilerin işletme ile okul işbirliği konusunda yaşadıkları sıkıntıları dile getirdiği bir röportaj gerçekleştirdik.

Celaleddin Karatay Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi  (Konya Tarım Meslek Lisesi) hakkında bilgi verir misiniz?

Ülkemizdeki 21 adet tarım meslek lisesinden biri olan okulumuz, 1967 yılında Tarım Bakanlığı bünyesinde eğitim ve öğretimi başlamış, 2006 yılında Milli Eğitim Bakanlığı’na devredilmiştir. Okulun adı daha sonraları “veteriner sağlık meslek lisesi ve tarım meslek lisesi adını” almıştır. Okulumuz hayvan sağlığı gıda teknolojisi laboratuvar hizmetleri olmak üzere üç ana bilim dalında eğitim vermeye devam ediyor. Gıda teknoloji alanında 20 kız 42 erkek öğrenci olmak üzere toplamda 62 öğrencimiz eğitim görmektedir.

Meslek tercihlerini yapmak üzere olan aday öğrencilere ışık tutmak amacıyla gıda laboratuvar teknisyenin görevlerini açıklar mısınız?

Her türlü gıdanın üretiminden tüketimine kadar geçen süreç içerisinde alınan numunelerin duyusal, fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik analizleri laboratuarda kendi başına ve belirli süre içerisinde yapma bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişidir. Gıda laboratuvar teknisyenleri hijyen ve sanitasyon kurallarını iyi bilerek uygulamak zorundadır. Numuneler analize hazırlar analiz sonrası işlemleri tamamlar. Analiz formlarını doldurarak sonuçları mevzuata göre değerlendirirler.  

Mesleki eğitime Konya’daki ilgili sektörlerin bakış açısı ve kapasite açısından durumu nedir?

Sadece Konya’nın değil, Türkiye’nin problemi olan nitelikli eleman sorunu 2023 Türkiye’sine giderken çözülmesi gereken en önemli problemlerden biridir. Ülkemizde genç nüfus iyi eğitildiği gerekli bilgi ve beceriyle donatıldığı takdirde bir avantaj olabilir. Sürdürülebilir ve yüksek oranlı büyüme için mesleki kalifiye iş gücümüze, alanımızın iş dünyasının talepleri doğrultusunda bilgi ve beceri kazandırmayı başarmak zorundayız. Bunun yolu mesleki eğitimin kalitesini artırmaktan devlet ve sektör iş birliğine yaygınlık kazandırmaktan geçmektedir.

Konya’da Milli Eğitim Bakanlığı ve işletmeler ile işbirliği bağlamından uygulamaya ve mevzuata ilişkin sorunlara çözüm bulan kuruluşlar var mıdır?

Sanayi ve ticaret hacmiyle gün geçtikçe gelişmekte olan Konya üretim ve hizmet standartlarını geliştirmek ve kalitesini artırmak için nitelikli iş gücüne ihtiyaç duymaktadır. İş dünyasının nitelikli yetişmiş personele ihtiyacı olması nitelikli iş gücünün ve işsizlik oranın gün geçtikçe artması özel sektör okul işbirliğinin yeterince gelişmemesi, okullarda gösterilen pratik uygulamaların özel sektörün istediği düzeyde olmaması gibi nedenler milli eğitim sistemi içinde önemli bir yer edinmenin gerekliliği ortaya çıkarmaktır. Bunlar yerel işletmelerin bazılarının staj öğrencilerine yasalarda belirtilen miktarda ücret ödemeyi red etmesi, öğrenci sigortalarının genel sağlık sigortasından sayılmaması, büyük şehirlerde belediye sınırlarının genişliğinden dolayı ulaşım güçlüğü, ulaşımla ilgili maddi sıkıntılar, öğretmenlerin koordinatörlük yaptıkları işletme sayıları ve çalışma saatlerinin yetersizliği gibi sıkıntılarımızı dile getirmek istiyorum. Tabii ki bu sorunlar eğitim ve istihdam köprüsünün kopuk olduğu işsizlikten çok mesleksizlik sorunun yaşandığını göstermektedir. Bu sorunun temelinde ise insan değil, sistem sorunu yatmaktadır.

Öğrencilere mesleki eğitim yapacakları işletmeler bulmakta ne gibi güçlük çekiyorsunuz?

Eğitim bölgesinde bulunan işletmelerin ve ilimizdeki meslek kuruluşları mesleki eğitime yetirince katkı sağlayamamaktadır. İşletmeler, işletmede beceri eğitimi için bilinçlendirilmelidir. 3308 Sayılı Kanun yaptırım ve gereklilikleri uygulanmalıdır. Bazı işletmelerin, öğrencilere ücret vermek istememesinden kaynaklanan staj yerleştirilmesinde kısıtlı seçeneklerle karşılaşıyoruz. Ücret vermek istemeyen işletmelere, bir yaptırım olmaması mevzuatta işletmelerin öğrenci alma konusunda zorunlulukları yok. Öğrenci alma konusunda zorunluluk ve teşvik mutlaka getirilmelidir.

Staj uygulamalarında öğrencilerin gerçek üretim ve hizmet ortamında yetişmelerine katkı sağlayan sektörel kuruluşlar, misyonunuza ve vizyonunuza ne gibi katkılar sağladılar?

Konya’da gıda sektörünün göbeğinde eğitim ve öğretim meselesi olunca tabii ki öncü kuruluşlarımızın duyarlılıkları destekleri güzel kapılar açtı. Okulda, işletmelerden haber gelmesini bekleyerek sabretmek ve azmetmek yeterli gelmiyor.  Konya İl Milli Eğitime bağlı merkez ilçelerdeki meslek liselerinin gıda teknolojisi alanları farklı dallarda da olsa aynı sektörün içinden hizmet ve destek bekliyor. Eş zamanlı olarak başlayan bir fırtınanın içinde daha önce diğer meslek liselerinde konumlanmış gıda teknolojisi yan dalları da sektörden işletme ve staj yeri talebinde bulunmuş durumda biz daha geç tanınmış olmanın dezavantajıyla ve yeni olmanın ilk adımlarıyla staj yerleşmesinde bir hayli zorlandık. Gıda kontrol dalı gıda teknolojisi alanında en fazla ihtiyaca ve sektörün ilk tercihi olan niteliklere sahip öğrencilerimizle kalifiye güce sahip olarak okulumuz sektör içinde farkındalık ve ayrıcalık yaratmıştır.

Son olarak eklemek istedikleriniz var mı?

Yaşam boyu öğrenme ilgi ve isteği olan öğrencilerimize gıda teknoloji alanı gıda kontrol dalının renkli dünyasında verdiğimiz nitelikli eğitim ve öğretimle donanarak vatanımıza milletimize faydalı birer teknisyen tekniker mühendis ve öğretmen olmaya Celaleddin Karatay Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’ne davet ediyoruz. Anadolu’da Bugün gazetesi Yazı İşleri Müdürü Erhan Dargeçit’e şahsınıza ve emeği geçen herkese çok teşekkür ediyorum. Bu röportajın Türk milli eğitim sistemine, öğretmen arkadaşlarıma, öğrencilerimize ve sektörde emeği geçenlere yararlı olmasını temenni ediyorum.(Melek Sarıtaş)