Geçmişten Günümüze Mahya

MAHYA NEDİR? İLK MAHYA NE ZAMAN ASILDI? DETAYLAR HABERİMİZ DE...

1614 yılında Fatih Camii müezzinlerinden Hattat Hafız Ahmet Kefeki, iki minare arasına ortası yazılı çok sanatkarane bir resim işler ve resmi zamanın padişahı Sultan I. Ahmed’e hediye eder. Padişah, çok hoşuna giden bu hediyeden ilhamla ve dini hükümlere uygun olması şartıyla Ramazan gecelerinde minareler arasına resimdeki gibi mahyalar kurulmasını irade buyurur. İlk defa 1617 Ramazan’ında yeni tamamlanan Sultanahmet Camii’nde tatbik edilen bu yenilik, sonraki yıllarda bir Ramazan geleneği hâlini alır.

1723 Ramazan’ında bütün selâtin camilerinde mahya kurulması için irade çıkmış; hatta minare boyu kısa olan Eyüp Camii’ne yeniden iki şerefeli iki minare yapılması ferman buyrulmuştur. Vakıf kayıtlarında XVIII. asra kadar mahya kurmak suretiyle minarelerin tezyini hakkında herhangi bir düzenlemeye rastlanmaz. İlk kez 1724’te Sultan III. Ahmed tarafından Topkapı Sarayı’nda yaptırılan kütüphanenin vakfında, dokuz bin akçe tahsisiyle Ayasofya’da mahya tesisine dair emr-i şerif kaydı görülür.

Büyük ustalık isteyen ve özellikle zamanın acımasızlığından dolayı artık mahyacılık değerini yitirmeye başladı.Osmanlı İmparatorluğu döneminde yağ kandilleriyle yapılan mahyalar, günümüzde ampuller ile yapılmaya başlandı.

Mahya yapımı kendi alanında gerçek bir ustalık isteyen meslekler arasına girerken bu alanda yetişmiş büyük ustaların,yerlerini alacak çıraklara aynı incelikte meslek öğretilirdi.Ustası tarafından iki minare arasına ip veya tellerle gerilen mahya, genellikle zeytinyağı doldurulmuş kandilleri veya mumlu fenerleri ipin üzerine dizilerek, dinî yazı yazılır, hatta resimler yapılırdı.

Camilerin elektrikle aydınlatılmaya başlamasından sonra, mahyacılık kolaylaştı ve ayrı bir sanat olmaktan çıktı.Ama tabi ki kandil yerine renkli elektrik ampulleriyle ve yeni yazılarla mahya kurma geleneği bugün hâlâ sürdürülüyor.