Herkesten üstün olduğunu düşünmek: Narsizm

Narsizm, kendini sevme ve kendine öz güven duyma eğilimlerinin aşırı düzeyde olması ve bu durumun kişinin yaşamında sorunlara yol açmasıyla karakterize edilen bir kişilik özelliğidir.

Narsistik kişiler kendilerini herkesten üstün görür, öz güvenleri yüksektir ve diğer insanların onayına ihtiyaç duymazlar. Kendi duyguları ve ihtiyaçları önceliklidir, başkalarının duygularına ya da ihtiyaçlarına pek önem vermezler. Bu özelliklerinin yanı sıra, narsistik kişilikler, yetersizlik hissi, eleştirilere karşı aşırı hassasiyet ve başkalarını kullanma eğilimleri gibi sorunlara da sahip olabilirler.

NARSİST KİŞİLİK BOZUKLUĞU NEDEN OLUR?

Narsistliğin tam olarak neden ortaya çıktığı bilinmemekle birlikte, çevre, genetik ve nörobiyoloji ile ilintilidir. Çocuğun çevresinde yaşadığı deneyim, aile ile olan ilişkileri, devamlı övülmek ya da eleştirilmek, aile öyküsünde genetik olarak kişilik bozukluğunun bulunmasının narsistliğin ortaya çıkmasında etkili olduğu düşünülmektedir.

- Aile veya çevrenin manipülatif davranışlara itmesi
- İyi ve kötü davranışlar karşısında övgü ve eleştiri alarak büyümek
- Çocuklarda şiddet ve istismar yaşamak
- Ebeveynlerin büyüme çağında ki çocuktan çok fazla büyük beklentide bulunması
- Çok fazla şımartılarak büyümek
- Gerçekçi geri bildirimler yerine devamlı gerçekçi olmayan övgüler almak

NARSİSTİK KİŞİLİK BOZUKLUĞUNUN BELİRTİLERİ NELERDİR?

Narsist insanların en sık kullandığı yöntem sizi yalnızlaştırmaktadır. Sizi güçsüzleştirir ve zamanla kendinizi ona mahkum hissedersiniz. Fazla öz güvenli, övgüyü seven, manipüle eden, sürekli haklı çıkan, hakkının yenmesini sevmeyen ama başkalarının hakkını yiyen insanlardır.

Narsistik kişilik bozukluğu olan kişilerin ortak özelliği olarak şunlar sıralanabilir:

1.Kendini eleştirilerin üstünde görür
2.Manipüle edici davranışlar sergiler
3.Diğer bireyleri kendi kazanımları için kullanır.
4.Kendisiyle aynı statüye sahip insanlarla arkadaşlık kurmak ister. Fakat bu gerçekleştiğinde bile önde olma dürtüsü ile çevresiyle yarış halinde olur.
5.Kendi yetenek ve başarılarını abartıp, üstün görür.
6.Sürekli haklı çıkacağı ortamları yaratıp onaylanmak ister.
7.Sürekli övgü bekler ve bunun için baskı ortamı kurar.
8.Diğer insanları kendinden daha yeteneksiz, daha başarısız, daha az zeki ve daha az güzel bulur.
9.İnsanların kendine hizmet etme durumunda olduklarını varsayar.
10.Kendisini toplumun parçası olarak görse de bu toplumun içerisinde özel muameleyi hak ettiğini düşünüp, o toplumun en üstündeki kişi olduğunu iddia eder.
11.Başkaları üzerinden var olur.
12.Genellikle bu bozukluğun temelinde çocuklukta yaşanılan değersizlik ve sevgisizlik gibi kavramlar vardır.
13.Ne kadar dışarıya öz güven sahibi gözükse de, içinde kendine güven kavramı kırılgandır ve bunu göstermek en büyük korkusudur.
Kendilerini üstün görürler

YAKIN ÇEVRESİNE GÖRE MÜKEMMELDİRLER

Yakın ilişkilerinde ve özellikle arkadaşları tarafından ‘narsist’ bireyler başta mükemmel gözükür. Sevilen, başarılı, övülen bir kişilik yapısı sergiler. Fakat sevgiyi genellikle manipülatif davranışlar ile almaya çalışır. Başarıda üstün bir hırs ve başarısızlık anında ise suçlama davranışlarıyla ön plana çıkarlar. Bu sorunu yaşayan kişiler genellikle aile ve evlilik konusunda karşısındaki insana değersizlik, yetersizlik gibi kavramları yükler ve kişiyi yalnızlaştırma politikasını kurarak üstünlük sağlamaya çalışır.

PİŞMANLIK BİR ZAYIFLIK GÖSTERGESİDİR

Genellikle ilişkilerini emir ve komuta sistemine göre yürütmeye çalışır. Bunun dışına çıkıldığında öfkelenir ve agresif, pasif agresif davranışlar sergiler. Karşısındaki kişinin hayatı onu ilgilendirmez. Eğer ilgi gösteriyor ise genellikle bunu rütinsel gereklilik olarak gördüğü için yapar. Toplamda bütün ilişkisel boyutlar değerlendirildiğinde bu tip insanlar benmerkezci yapıdadır. Onlara göre pişmanlık bir zayıflık göstergesidir. Ancak nadiren de olsa hayatlarının bazı dönemlerinde pişmanlık yaşarlar. Pişmanlık yaşadıkları fark edildiğinde ise genelde kendilerini dışa kapatırlar.

GÖRÜNÜŞLERİNE ÖNEM VERİRLER

Bu kişilik bozukluğunun tanısı ancak uzman bir klinik psikolog ya da psikiyatrist tarafından konulur. Kişinin mükemmeliyetçi, üstün başarılı yapısı, hatasız olma arzusu ve hatayı kabul etmeme davranışları, empati kuramaması, görünüşüne çok büyük önem vermesi ve dikkat çekici olma arzusu, sürekli çevresini eleştirmesinden dolayı ilişkilerinde yaşadığı zorlanmalar ve bunun sonucunda işlevsellik alanlarında bozulmaların meydana gelmesi tanı koymada yardımcı olmaktadır.

TEMELİNDE GÜVENSİZLİK DUYGUSU VAR

Narsistik kişilik bozukluğu olanlar genellikle çocukluk dönemlerinde yaşadıkları sevgisizlik ve değersizlik duygularını barındırırlar ve her ne kadar aşırı öz güvenli görünse de bu aşırı öz güvenin temelinde güvensizlik duygusu vardır. Bu tip insanlar bazı dönemlerde sevgisini abartırken, bazen de sevdiğini söylediği insanı deyim yerindeyse yerin dibine sokabilir. Özellikle ilişkinin başında sevgi doluyken, zamanla ilişkinin seyrini değiştirerek acımasız ve kibirli bir insan oluverirler.