Son dönemde sosyal medya kullanıcılarının sıkça dile getirdiği “overthinking” yani aşırı düşünme kavramı, sadece bir dijital trend değil, ciddi bir zihinsel yorgunluk belirtisi olarak değerlendiriliyor.
Instagram Reels, TikTok ve YouTube Shorts videolarında mizahi bir dille paylaşılan "overthink saati geldi", "saat 02:43 ve ben hâlâ aynı şeyi düşünüyorum" gibi içerikler, aslında pek çok kişinin yaşadığı ortak bir psikolojik durumu yansıtıyor.
Overthinking Nedir?
“Overthinking” ya da Türkçesiyle aşırı düşünme, bir olay ya da kararı sürekli zihinde döndürerek analiz etme hali olarak tanımlanıyor. Bu durum, çözüm arayışı gibi görünse de, uzmanlara göre çoğunlukla kararsızlık, stres, uyku bozukluğu ve anksiyete gibi sorunları beraberinde getiriyor.
Psikologlara göre bu durum, özellikle geçmişte yaşanan olaylara takılı kalma (ruminasyon) veya gelecekle ilgili aşırı senaryo üretme şeklinde ortaya çıkıyor. Uzmanlar, bu döngünün kişiyi zihinsel tükenmişliğe sürüklediğini belirtiyor.
Sosyal Medyada Neden Gündemde?
Kavramın sosyal medyada bu kadar görünür hâle gelmesinin birkaç temel nedeni var:
Gündelik dilde yerleşmesi: “Overthink ettim”, “overthink modundayım” gibi ifadeler gençler arasında yaygınlaştı.
İronik anlatımlar: Kullanıcılar, kendi “gece düşünüp uyuyamama” anılarını eğlenceli içeriklerle paylaşarak hem empati kuruyor hem de viral etkileşim alıyor.
Zamanın ruhu: Hızlı yaşam, belirsizlik ve dijital bilgi bombardımanı, bireylerin zihnini sürekli meşgul tutuyor.
Uzmanlar Ne Diyor?
Psikiyatrist ve psikologlara göre, “overthinking” zararsız bir alışkanlık değil. Özellikle uzun vadede kişide:
Sürekli yorgunluk hissi
Konsantrasyon bozukluğu
Karar alma güçlüğü
Uykusuzluk ve huzursuzluk
Kaygı bozuklukları
gibi sorunlara yol açabiliyor.
Psikolog Dr. Elif T., bu konuda şöyle uyarıyor:
“Aşırı düşünme, problemi çözmek yerine büyüten bir zihin tuzağıdır. Zihinsel olarak tekrar eden olumsuz düşünceler, kişinin yaşam kalitesini düşürür. Düşünceyi durdurmak yerine yönlendirmek gerekir.”
Ne Yapılmalı?
Uzmanlar, aşırı düşünmeyle başa çıkmak için şunları öneriyor:
Bilinçli farkındalık (mindfulness) çalışmaları
Yazma terapisi: Düşünceleri kağıda dökmek
Zihinsel yeniden çerçeveleme: Olaylara farklı perspektiften bakmayı öğrenmek
Bedensel hareket: Yürüyüş, spor, nefes egzersizi
Gerekirse profesyonel destek almak
