'Üretici, toptancının oyuncağı oldu' (Özel Haber)

Koronavirüs salgınının etkilediği sektörlerden birisi de yumurta üretimi oldu. Üreticiler sınır kapılarının kapanmasıyla ihracat yapamazken, girdi maliyetlerinin de yükselmesiyle zor günleri yaşıyorlar. Tüm bunların yanında Nisan ayının sonunda L tipi yumurtanın kolisi marketlerde 14 liraya satılırken Mayıs ayının başlarında birden zamlanarak 18 lira olmuştu. Aynı yumurta, mayıs ayının ortalarında ise 15 liraya düştü. Yumurta fiyatlarındaki dalgalanmayı ve sektörün genel durumunu değerlendiren Konya Yumurta Üreticileri Birliğini (YUM-BİR) Başkanı İsmail Saraçoğlu, fiyatların dalgalanmasındaki nedeni aracılara ve toptancılara bağladı. Başkan Saraçoğlu, “Kümes çıkışımız 12 lira olmuştu şu anda yeniden 9 liraya düştü. Bizdeki fiyatlarla marketteki fiyatlar arasında yüzde 50 orana varan farklar var. Bu farkların kaynağı aracılardan ve ambalaj parkından kaynaklanıyor. Dolar kurundan dolayı da karton ve diğer masraflar da artıyor.  Aracıların kârları çok yüksek ve üreticinin üzerinden kazanıyorlar” diye konuştu.

“ÜRETİCİ ARACININ VE TOPTANCININ OYUNCAĞI OLDU”

Başkan Saraçoğlu, yumurta fiyatlarındaki dalgalanmanın asıl sebebinin aracılar ve toptancılar olduğunu dile getirdi. Yumurtayı üreticiden alarak marketlere ulaştıran toptancıların, fiyatlarda oynama yaptığını söyleyen Başkan Saraçoğlu, “Fiyat belirlemesi tamamen onların eline kalmış oluyor. Yumurta üreticisi, yumurta toptancısının oyuncağı oldu diyebiliriz. Üreticinin dayanacak gücü kalmadığı için toptancılar hangi fiyatı verirse, üretici o fiyattan satmak zorunda kalıyor. Üretici, ürettiği yumurtaları elinde tutamaz ve hemen satması gerekiyor. Çünkü hem yumurtanın bozulmaması gerekiyor hem de tavuklara yem alması gerekiyor. Eskiden böyle değildi. Son iki yıldır üretiminin dengesi, üreticinin aleyhine tüketicinin lehine oldu. Yumurta üreticisi sayısı son yıllarda çoğaldı. Bunun yanında ihracat pazarları kapanmaya başladı. Böylece iç piyasada yumurta fiyatları zararına satılıyor” dedi.

SEKTÖRÜN DENGELENMESİ GEREKİYOR

Başkan Saraçoğlu, tüm bu etkilerin yanında sektöre birçok yatırımcı tarafından girişim yapıldığını da anlattı. Türkiye’nin yumurta ve tavuk üretiminde Avrupa’da önde geldiğini söyleyen Saraçoğlu, “Türkiye’de yumurta sektöründe arz talep dengesinin dengelenmesi lazım. Yumurtanın kümesteki fiyatı 12 liraya çıktığından maliyetinin üzerinde yüzde 8 ila 10 arasında kâr oranı oldu. Böyle devam ederse yumurta üreticileri toparlanmaya başlarlar. Toplam bu kazanç süresi 10 gün devam etti ve ardından piyasalar eski halini aldı Kümes kapasitelerimizi dengelediğimizde piyasalar düzeleceğini düşünüyoruz. Fakat sektörümüz denetimsiz bir sektör. Üretim çok fazla ve piyasalar sürekli dalgalı oluyor. Arz talep dengesi gözetilerek üretim yapıldığında fiyatlar belli olur. Denetimin eksikliği ve sektöre birçok girişimcinin yeni üretim yerleri açması bu duruma neden oluyor” şeklinde konuştu.

PANDEMİ İHRACATI ETKİLEDİ

Yumurta sektörünün koronavirüs pandemisi yüzünden etkilendiğini de aktaran Saraçoğlu, “Şu anda ihracat yok. Bayramdan sonra yeniden ihracat kanallarının açılacağını düşünüyoruz. Yumurta gönderdiğimiz yerlerde artık yaz sezonu başladığı için yumurta tüketimi yavaşlar. Bu yüzden ağustos sonuna kadar üreticiler hem az üretmek zorunda kalır hem de ucuza satmak zorunda kalır

Yem fiyatları abartılı şekilde pahalı. Bizim en çok kullandığımız ürün mısır. Mısır yeni hasat dönemi eylül başı olacak. Haziran temmuz ağustos aylarında depocuların elindeki mallardan alacağız. Şu anda mısır fiyatları bin 400 liradan satılıyor. Bunu ithal edilerek fiyatın düşürülmesi amaçlanıyor. Yem maliyetimizi böylece 2 bin lira üzerinde oluyor” dedi.  

YUMURTA ÜRETİMİNDE REKOR

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden derlenen bilgilere göre, ocakta 1 milyar 777 milyon 526 bin, şubatta 1 milyar 673 milyon 744 bin, martta da 1 milyar 652 milyon 155 bin adet yumurta üretildi. Böylece Türkiye'de bu yılın ilk çeyreğinde 5 milyar 103 milyon 425 bin adet yumurta üretilmiş oldu. Söz konusu rakam son 10 yılın en iyi ilk çeyrek verisi olarak kayıtlara geçti. 2011'in ilk çeyreğinde 3 milyar 255 milyon 553 bin tavuk yumurtası üretilmişti.

Tavuk eti üretiminde de son 10 yılın en iyi çeyrek verisi yakalandı. Türkiye'de ocak ayında 183 bin 713 ton, şubatta 172 bin 823 ton, martta da 191 bin 629 ton tavuk eti üretildi. Böylece bu yılın ilk çeyreğinde 548 bin 165 ton tavuk eti üretilmiş oldu. Bu rakam 2011'in ilk çeyreğinde 377 bin 122 ton seviyesindeydi. Bu dönemde kesilen tavuk sayılarında da artış görüldü. Bu yılın ilk çeyreğinde kesilen tavuk sayısı 2011'in ilk çeyreğine göre yüzde 39,2 artışla 310 milyon 593 bine çıktı. 2011'in ilk çeyreğinde 223 milyon 181 bin tavuk kesilmişti.

Muhabir: Servet R. Çolak