Esnaf ayakta kalmaya çalışıyor

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, koronavirüse ilişkin yeni tedbirleri açıklamış ve alınan kısıtlama kararlarından en çok yeme, içme sektörü etkilenmişti. Salgının Türkiye’de görülmesinden bu yana iş yapamayan esnaf ve sanatkarlar yetkililerden etkili somut adımlar bekliyor. Geçtiğimiz yılın Mart ayından bu yana Türkiye’de görülen koronavirüs, milyonlarca esnafı olumsuz yönde etkiledi. Koronavirüs salgını dolayısıyla alınan tedbirler kapsamında restoran, kafe, kahvehane, oyun salonlarının kapalı olması işletmecileri ve çalışanlarını zor durumda bıraktı. Kısıtlamaların 6. haftası geride kalırken, esnaflar kira ve diğer faturalarını ödemekte sorun yaşıyor.  Esnaflar, yapılan desteklerin yaralarını sarmaktan uzak olduğunu belirtirlerken, sıkıntılı süreçte ayakta kalmaya çalıştıklarını ifade ediyorlar.

“SIKINTI GİDEREK BÜYÜYOR”

Esnafların sıkıntılarının giderek büyüdüğünü söyleyen Kahveciler, Çay Ocakları ve Büfeciler Esnaf Odası Başkanı Mehmet Adil, “İşletmelerimizin kiraları, vergiler ve diğer ödemelerimiz devam ediyor. Birçok kişinin işyeri kira olduğu gibi evi de kira. Hayat pahalılığı herkesin malumudur. Marketlere gittiğimiz zaman etiketlerde günaşırı artışlarla karşılaşıyoruz. Sıkıntı had safhaya ulaştı. Bazı sektörlerimiz kafe, kafeterya, internet kafe gibi dönemsel olarak 3 ay kapalı kaldıktan sonra açılmışlardı. Fakat arzu ettikleri işi okulların tatil olması, üniversitelerin uzaktan eğitim kararı alması sebebiyle yapamadılar ama iyi, kötü bir çorba parası kazanabiliyorlardı. Bunun yanı sıra faturalar kış aylarının gelmesiyle yüklü miktarda geliyor. Esnaflar ev ve kredi borçlarıyla ilgili ciddi bir şekilde borçlanmışlardı. Dolayısıyla sıkıntı giderek büyüyor” diye konuştu.

“100’ÜN ÜZERİNDE ESNAF İFLAS ETTİ”

Konya’da 100’ün üzerinde esnafın iş yerlerini kapattığını ifade eden Başkan Adil, “Hükümetimizin açıkladığı biner lira yardım ve 750’şer lira kira yardımı hususunda ‘dağ fare doğurdu’ diyebiliriz. 10 ayı aşkın süredir kapalıyız. Devletin bize verdiği destek miktarının toplamı 5 bin 250 lira tutuyor. Benim işletmemin bir aylık kirasını bile karşılamıyor. Adil olmayan bir paylaştırma yaptılar. Hiç kısıtlanmayan işletmelere de aynı yardımı yaptılar. Yüzde 70 etkilenen esnafa da verdiler, yüzde 50 etkilenen esnafa da aynı parayı verdiler. Bizim yüzde 100 etkilenen birimlerimiz var. Onlara da aynı parayı verdiler. Bununla ilgili eleştirileri defalarca federasyon ve birlik bazında bildirdik ama maalesef sesimizi duyan olmadı. Şu süreç zarfında 100’ün üzerinde esnafımız iş yerlerini kapatmak durumunda kaldı. Esnaflar iflas etti. Bizim grubumuzdaki esnafların bugün iş yerleri açılmış olsa en az borcu olan 50 bin lira içeri girmiş pozisyonda. Birçok esnafın kirası bekliyor. Tahliyeler başladı. Bu ayın sonuna kadar borç yapılandırma uzatıldı. Fakat bizim esnaf kitlemiz önünü göremediği için yapılandırma bile yapamıyor” ifadelerini kullandı.

“BEKLENTİ İÇERİSİNDEYİZ”

Belediyelerin esnaflara yönelik güçleri nispetinde destek verdiklerini açıklayan Adil, “Ciddi travmalar yaşıyoruz. Hala bir beklenti içerisindeyiz. Esnafın nefes alabilmesi için devletin esnafa yönelik faizsiz kredi desteği yapılmasını istiyoruz. Bu krediyi de verecekleri esnaflarda sicil affıyla beraber vermeli ki esnaf faydalansın. Çünkü neredeyse tüm esnaflarımızın sicili bozuldu. Konya hoşgörü, yardımlaşma, dayanışma şehri olarak bilinir. Gücü nispetinde belki belediyeler bizlere destek verdiler ama STK’lardan veyahut iş adamlarımızdan bizlere yönelik herhangi bir çalışma yapılmadı. Odamız vasıtasıyla; İşletmelerin mağdur olduğu, süreçten yüzde 100 etkilenen ve bitmiş durumda olan, borç batağında, evine ekmek götüremeyen esnaflara yönelik bir kampanya yapılabilirdi. STK Başkanı ve Kızılay Başkanı ile de görüştüm fakat bu konuda başarılı olamadık” dedi.

“ESNAF CAN ÇEKİŞİYOR”

Yaşanan süreçte Konya’da birçok lokantanın kapandığını aktaran Konya Lokantacılar Odası Başkanı Ali Osman Karamercan, “Esnaf şu an çok zor durumda. Adeta can çekişiyor. Koronavirüs nedeniyle yeme, içme sektörü bitmiş vaziyette. Devletimizden bu konuda esnaflarımıza can suyu olacak yeterli destekleri bekliyoruz. Geçtiğimiz günlerde kira ve hibe destekleri açıklanmıştı. Bugün ufacık bir döner salonunun kira masrafı aylık 10 bin lira. 750 liralık destek kayda değer bir destek değil. Yardımlar yapılırken esnafın bilançosuna bakılmalı. Herkesin bilançosuna bakılarak en az yüzde 50 yardım yapılması lazım. Avrupa yüzde 75’lik yardım yapıyor. Türkiye’de de ekonomideki durumu göz önüne alarak yüzde 50 yapılsın. Koronavirüs tedbirleri kapsamında esnafın ödemelerden muaf olması gerekiyor ama ekonomideki tablo ortada. Hal böyleyken bizler de muafiyetten ziyade ödemelerde indirim yapılmasını talep ediyoruz. Çöp vergisinden ve su faturasından muaf olmak istiyoruz. Bin 750 liradan esnafa yardım olmaz. Bin lira destekle esnaf ayakta kalmaz. Esnaflar devlete vergi mi ödesin, işçinin sigortasını mı karşılasın, kirasını mı ödesin? Esnafların çoğu mahkemelik. Lokanta, pastane ve kafeler bitik durumda. Yüzde 80 etkilenen biz olduk. Alo pakette yüzde 20-25 seviyesinde çalışıyoruz. Konya’da birçok lokanta kapandı. Esnaflar dükkanlarını satmak ve kiralamak durumunda kalıyor” şeklinde konuştu.