Gıda zehirlenmesi, giderek büyüyen bir halk sağlığı sorunudur. Dünya çapında ölüm ve ekonomik kayıplar nedenidir. Yapılan çalışmalarda gıda kaynaklı zehirlenmenin en büyük sebeplerinden biri olarak Basillus cereus bakterisi olduğu bildirilmiştir.

Bakterinin ürediği veya toksininin olduğu besin tüketilmesinden 6-24 saat sonra bireyde kusma, bulantı, ishal, karın ağrısı veya ateş görülmektedir. Peki nasıl bulaşır?

Bacillus cereus bakterisi ısı ile yol edilebilir. Pişirme, bakteriyi yok etmede etkili bir yöntemdir. Fakat ısı ile yok olan bakteri besine toksinini bıraktıysa toksinin ısıtma ile yok olması mümkün değildir. Yiyecekte kalan toksin zehirlenmelere yol açmaktadır.

Riskli besinler

Pişirilmiş bir besinin soğutmadan oda sıcaklığında veya daha sıcak ortamda beklemesi zehirlenmelere neden olmaktadır. Baharat ve kurutulmuş mantarda bu bakteri veya toksini bulunabilir. Ayrıca tekrar ısıtılmış pirinç pilavı veya sarma gibi pirinç içerikli gıdalar, makarna ve eriştede de vardır. Pastörize süt ve ette Basillus cereus varlığı görülmüştür. Bulaş olmuş besinlerin tüketimi ile bireyde 24 saat süren ishal tablosu oluşmaktadır.

Dikkat edilmesi gereken hususlar

Tek seferde çok miktarda besin pişirilmemelidir. Tüketilecek miktar kadar yapılmalıdır. Eğer gıda hemen tüketilmediyse 4°C’nin C’nin altında hızla soğutulması gerekmektedir. Tekrar ısıtma yapılacaksa ısının 75°C’nin üzerinde olmalıdır.

Çarpraz bulaşma olmaması çok önemlidir. Mutfakta kullanılan kesme tahtalarının sebze ve et tahtası şeklinde iki tane olması gerekir. Tahtaların temizliği çok önemlidir. Özellikle et tahtasının sirkeli su ile silinmesi gerekmektedir. Yemek yaparken et için kullanılan bıçağı temizlenmeden sebzeye kullanılmaması gerekir. Çünkü etteki mikroorganizmalar sebzeye geçer ve çiğ olarak tüketilen sebzede canlı olarak kalır. Enfeksiyon veya zehirlenmelere neden olabilir.

Eti çiğ olarak veya iyi pişmemiş şekilde tüketmek vücudumuza oldukça zarar verir. Pişirme yöntemi ile mikroorganizmalar ölür ve enfeksiyon yaratmaz. İçi pembe etlerde ise bakteri yeterince ölmez ve uygun sıcaklık bulduğunda üreme yapar. Bu yüzden iyi pişmiş etleri tercih etmeliyiz.

Pastörize sütlerde Basillus cereus bulunabilmektedir. Market sütlerini alırken UHT sütleri tercih etmeliyiz. Eğer yeni sağılmış sütü tüketmek istiyorsak temiz ince bir malzeme ile süzmemiz gerekir. Daha sonra iyice kaynatılmalıdır. İlk üstüne çıkan ve kaymak yapılan tortu atılmalıdır. Çünkü sütün içerisinde mikroorganizma ve diğer atıklar yağ ile yüzeye çıkar. Bu yüzden ilk tortu atılmalı, ikinci tortu kaymak olarak kullanılmalıdır.

Puding, triliçe gibi süt ürünleri buzdolabında çok fazla bekletilmemelidir. Pirinç pilavı, sarma, dolma, makarna, erişte, mantar, tavuk gibi besinler tekrar ısıtılmamalıdır. O an tüketilmeli ve gerisi atılmalıdır. Ayrıca ishal vakaları varsa baharatlarda bakteri veya toksini olabilir. Şüphe halinde baharatlar tüketilmemelidir.

Sağlıklı Günler