TEKELER- TEKELİLER’İN KONYA’DAKİ YERLEŞİM YERLERİ

Büyük göçler öncesinde İlk çağlardan beri Anadolu’da Ön Türk ve Türk kökenlilerin yaşadıkları bilinen bir gerçektir. 1071 Malazgirt Zaferi sonrasında Orta Asya’dan Anadolu topraklarına yeni Türk göçleri başladı.

1071 sonrasında Anadolu topraklarına göç edenlerin en kalabalık kitlesi Oğuzların Türkmen ve Yörük boylarıdır. O dönem içinde Ahmet Yesevi’nin yetiştirdiği dervişler önce İslamiyet’i yaymak sonra da yeni yurtlar kurmak için Anadolu’ya akın etmeye başladılar. Bu göçmenlerin bir bölüğü konargöçer yaşamı sürdürdüler.  Çoğunluk ise, yeni yerleşim yerleri kurdular ya da eski yerleşimlerin olduğu yerleri yurt tuttular. Anadolu’ya göç eden bu Türkler kendilerine eşlik eden dervişlerle birlikte Anadolu’nun her yanına dağılarak yerleşik yaşama geçtiler. Anadolu’daki hemen her köyde bu dervişlerin mezar ya da türbeleri vardır. Bu göçlerle kurulmuş yerlerde kurucu dervişler hakkında pek çok söylenceler dilden dile ilden ile dolaşıp gelmektedir. Bilinen menakıpnamelerde bu söylenceler ve köy kurucu dervişlerin kerametlerinden çokça söz edilir. Genellikle şiir olarak yazılmış bu menakıpnamelerden kesin doğru olmasa da bazı bilgiler edinme olasılığı bulunmaktadır.

SEYİT HARUN KAFİLESİ

Seydişehir’in kurucusu Seyit Harun Veli, Anadolu’ya geleceği sırada kafileye pek çok oymaktan pek çok kişi katıldı.  Seydişehir, Beyşehir dolaylarına geldiler ve Yatağan- Doğanbey-  Hasanşeyh çevresinde bulunan Elenkirt (Erenkilit- Melegirt- Melendüz)  isimli ulu dağda bir zaman yaşadılar. Daha sonra bu erenler yakınlarıyla birlikte yeni yurtluklar tutmak üzere Konya çevresine dağıldılar.

Bunlardan bir bölüğü Hatunsaray çevresindeki Çukur Çimen Tekke, İlyas Baba Tekke, Evliya Tekke köylerini kurup yerleştiler. Bu köyleri kuranlar Tekeler- Tekeliler oymağındandırlar. Bunların içinde Tekeler- Tekelilerin dışında Oğuz boylarının başka oymaklarından gelenler de vardır.

Hazar Denizi doğusunda ve Etrep Irmağı kıyılarında oturan on iki Türkmen boyundan biri olan Tekeler- Tekeliler oymağı şeyh ve ileri gelenleri ile Konya il sınırları içinde yedi ayrı yerde köyler kurup yerleşmişlerdir. Çukur Çimen Tekke, İlyas Baba tekke ve Evliya tekke köylerine sonradan yerleşen konargöçerler de olmuş ve bazı kaçaklar da bu köylere yerleşmişlerdir

EVLİYA TEKKE KÖYÜ

Konya’nın merkez Meram ilçesine bağlı dağ köylerindendir. Konya şehir merkezinin güney batı dağlık kesiminde olup, şehir merkezine 60 Km. uzaklıktadır. Bucak merkezi Hatunsaray’dır.

Evliya Tekke köyü; bu göç kafilesiyle gelen Tekeler- Tekeliler oymağından Şeyh Abdulmuttalip tarafından kurulmuştur. Bugün mezar yeri bilinmeyen bu Şeyhin halefi olan Muhammet Arif , ölünceye kadar burada yaşayarak dini liderlik yapmıştır. Hoca Ahmet Yesevi’nin dervişlerinden olan ve Seyit Harun Veli kafilesiyle Anadolu’ya gelen Kutupların din bilgini olarak bilinen şeyh Muhammed Arif’in İlyas Baba Tekke Köyü’nü kuran İlyas Baba ile kardeş oldukları sanılmaktadır. Bu iki şeyhin mezarları her iki köyde de türbe haline getirilmiştir. Pek bilinmese de Evliya Tekke köyü mezarlık girişindeki türbe ezelden beri bir ziyaret yeridir. Her türlü derdi ve isteği olanlar tarafından ziyaret edilmektedir.

İLYAS BABA TEKKE KÖYÜ

Önceleri Gökyurt (Kilistra) köyünün mahallesi olan köy, şimdi tamamen boşalmıştır. Zaten az nüfuslu küçük bir köy olan İlyas Baba Tekke’de yaşam koşullarıyla sağa sola göç vermiş, şimdi de geçici olarak birkaç kişi yaşamaktadır.

Köyün girişinde küçük bir mezarlığın yanında türbesi bulunan İlyas Baba hakkında ağızdan ağza dolaşan pek çok söylenti vardır. Ancak, her söylenti gibi başka söylencelerle benzerlikleri ve yan motifleri değişmiş söylentiler halk tarafından kabul görmektedir. Çocuğu olmayanlar, köpek tarafından ısırılanlar, rüyasında kuduz köpek görüp kuduz olacağına inananlar için bu türbe ezelden beri bir ziyaret yeridir.

ÇUKURÇİMEN TEKKE KÖYÜ

Seyit Harun Veli ile birlikte gelenlerden Hacı Dede denilen bir derviş, yanındakilerle birlikte Elenkirt dağından ayrılıp; şimdiki köyün üstündeki kayalık dağa yerleşmeye karar vermiş. Yerleşip konut yapmaları ve yaşamlarını sürdürebilmeleri için su bulamamışlar ve bu dağdan su istemişler. Dağ, suyu vermeyince Hacı Dede düzlüğe inip şimdiki köyün olduğu yerde sopasını toprağa vurarak güçlü bir su çıkarmış. Ev bark kurarak oraya yerleşmişler. Bu köyün kuruluş söylencesi de böyledir. Köyün içinde hiç kesilmeyen bir su kaynağı ve yanında Hacı Dede’nin mezarı bulunmaktadır. Köyün üstündeki bu dağa da Hacı Dede dağı denilmektedir.

TEKELİ- TEKELİLER’İN YERLEŞTİĞİ BAZI YERLER

Evliya Tekke, İlyas Baba Tekke, Çukur Çimen Tekke, Hasanşeyh (Hasanışık), Beykonak Tekke, Yatağan, Altınekin Tekke köylerinin kurucuları ve yerlileri de Tekeler- Tekeliler oymağındandır.  Bu kafileyle gelen ötekiler de Karkın, Avdan Tekke, Akşehir, Derbent tekke, Doğanhisar tekke ve daha pek çok yerler kurarak buraları yurt tutmuşlardır.