İnsan psikopatolojilerini belirleyen en önemli etken katılıktır, çok seçenekli düşünmek her zaman yaşamsal bir kurtarıcı olmakta…

KATILIK NEDİR? NASIL ÇOK SEÇENEKLİ DÜŞÜNECEĞİZ?

İnsanlık tarihinin başlarına kadar uzayan ve günümüze gelen süreçte psikolojik problemler farklı tür ve biçimlerde ortaya çıkmıştır. Gündelik hayatın akışında güçlü olarak tabir edilen insanlar; en sert yapıda olan, otorite kurabilen, sınırları çok keskin olan, tavrından ödün vermeyen kişiler olarak tasvir edilebilir. Biz bu duruma kısaca katılık, sabitlik, belirgin bir ön kabulle hareket etmek de diyebiliriz.

Farz edelim hoşnut olmadığınız bir durum yaşıyorsunuz örneğin; değer verdiğiniz bir insanın aniden değiştiğini ve bu durumunun sizi çok üzdüğünü düşünelim. Bunun nedenini de kendinize bağladığınızı, öz değerinizle alakalı bir sorunun içinde kendinizi bulduğunuzu hayal edin…

Hissettiğiniz şey mütemadiyen karşı tarafa karşı bir öfke veya kendinize yönelttiğiniz suçlamalar olacaktır.

Bu noktada tek bir düşünce kalıbı içerisinde ve kendinizi o düşünceyi desteklerken, diğer tüm seçenekleri yok sayarken bulabilirsiniz. Yani o insanın değişmesini şahsi algıladığınızdan karşı taraf için farklı bir ön kabul geliştiremeyebilirsiniz. Ya da kendiniz için…
İnanılmış olan o düşünce kalıbı bir kişiye karşı -kendinize de olabilir- %100 oranında öfke barındırır. İşte bu noktada Bilişsel Davranışcı Terapi (BDT) ekolünün temelini oluşturan çok seçenekli düşünme yeteceğiniz devreye girerse katı düşünceden sıyrılıp hissettiği o ağır duygu yoğunluğunu (örn: öfke) bölebilirsiniz.

Aynı örnek üzerinde çok seçenekli düşünerek ilerleyelim; değer verdiğiniz kişinin değişimini kabul de edebilirdiniz ya da bunun çok doğal bir süreç olduğunu yaşamının başkalaştığını, önem sıralamasının değiştiğini, yoğun bir dönemde olduğunu… kısaca bu durumda düşünülecek diğer opsiyonları da devreye koyarsanız birden bire o %100 lük öfkenin bölündüğünü fark edeceksiniz…

Unutulmamalıdır ki; yaşamda salt siyah ya da beyaz yoktur. Dengede olabilmek iki uçtan birini seçmek zorunda hissetmemektir. Karşılaştığımız tüm sorunlarının nedeni, sorumlusu, suçlusu ya da mağduru olarak hissetmemek elzemdir. Katılık beraberinde bir çok şeyi kişiselleştirmeyi getirmekte, bir insanın reddedilmesi ile bir olayın reddinin aynı şey olmadığını anlamlandırmak sağlıklı yaşamak için olmazsa olmazlardandır.

Sevgilerimle…