Bağışıklık, enfeksiyonun oluşturduğu etkilere karşı vücudun direnç göstermesidir. Bağışıklık kişiden kişiye göre farklılık göstermektedir. Bunun sebebi; yaş, kilo, hastalık yapıcı etkenin derecesi ve miktarı olarak değişmektedir. Hastalık yapıcı yük azsa bireyin bağışıklığı bu durumu tolere edebilir ve enfeksiyon oluşmayabilir. Fakat hastalık yapıcı bir virüs, parazit veya mantarın fazla miktarda olması bireyin bağışıklık savunmasını yetersiz bırakıp hasta olmasına neden olabilmektedir.
Bağışıklığın oluşumundan sorumlu temel organlar kemik iliği ve iki akciğerin ortasında bulunan timüs bezidir. Ayrıca beslenme bağışıklık sistemini etkilemektedir. Özellikle demir, çinko, selenyum ve vitaminler gibi mikro besinlerin yetersizliği bağışıklık yanıtında azalmaya ve hastalıklara yol açmaktadır. C vitaminin hastalığın seyrini olumlu yönde etkilediği ve süresini azalttığı çalışmalarla kanıtlanmıştır.
C VİTAMİNİ
Büyüme-gelişmeyi ve sinir-sindirim sistemlerini olumlu yönde etkiler, bağışıklık sisteminde kullanılan önemli bir vitamin olup yaşamın sürdürülebilmesi için gereklidir. Ayrıca kemik, eklem, diş ve diş eti oluşumunda önemli rol oynamaktadır. Kolajen üretimini oluşmasını sağlamaktadır. Kolajen ise yaşlanmayı geciktirmektedir.
C vitamini suda çözülmektedir. Su ile etkinliği artmaktadır. Ayrıca vitaminler arasında en dayanıksız olup ışık ve ısıdan etkilenmektedir. Bu yüzden soğuk algınlığında yapılan naneli limon C vitamini bakımından etkili değildir. Çünkü yüksek ısıdan etkilenen C vitaminin etkinliği yoktur. Yemeklere eklenen limon ise pişirme esnasında değil yemeden önce eklenmesi gerekmektedir.
Eksikliğinde; bağışıklığın düşmesinin yanı sıra skorbüt denilen hastalığa yol açmaktadır. Skorbüt, Eski Yunanda uzun deniz yolculuğu yapan mürettebatların ölümlerine neden olmuştur. Denizcilerin taze meyve ve sebzeleri tüketememesinden kaynaklı olduğunu anlayan James Cook 1772’den sonra gemilere C vitamininden zenginler besinlerin eklemesi gerektiğini anlatmıştır. İlk olarak lahana turşusu gemilere depolanmış daha sonra limon eklenmiştir. Böylelikle denizciler skorbüt hastalığından kurtulmuştur.
SOĞUK ALGINLIĞI VE C VİTAMİNİ
Boğaz ağrısı, öksürük, burun tıkanıklığı ve burun akıntısı ile karakterize üst solunum yolu enfeksiyonu olan soğuk algınlığı hava yolu ile göz ve burun deliklerinden virüsün vücuda girişi ile olmaktadır. Yapılan bir çalışmada soğuk algınlığı yaşayan kadın ve erkeklere C vitamini takviyesi verilmiş ve kadınlarda hastalık süresi azalırken erkeklerde etkisi kadınlara göre az bulunmuştur. Yapılan diğer bir çalışmada ise C vitaminin çocuklarda etkinliğinin daha çok olduğu görülmüştür.
C vitamini içeren besinler; portakal, limon, greyfurt, ananas, çilek, kırmızı biber, yeşil biber, domates, kuşburnu, roka, maydanoz, lahana, brokoli, ıspanaktır. C vitamini vücudumuzda depolanmadığı için fazlası idrar ile atılmaktadır. Bu yüzden günlük alınması gerekir. Diş eti çekilmesinde ve soğuk algınlığında takviye olarak alınabilir. Fakat günlük olarak taze sebze ve meyve tüketmek C vitamini ihtiyacını karşılayacaktır.
SOĞUK ALGINLIĞINA KUŞBURNU ÇAYI
Soğuk algınlığı olan bireyler kuşburnu çayı yapabilir. Yapılan çay demleme yöntemi ile yapılıp kaynatma yapmamalıdır. Ayrıca C vitamininden zengin taze meyve tüketmek hastalık sürecini kısaltacaktır.
Sağlıklı Günler