Seçimler değişiyor, seçmenler değişiyor. Fakat YSK'nın iş ve işleyişleri değişmiyor. Değişiyorsa da yavaş ilerliyor. Çünkü çok hantal bir yapısı var.
Hazır seçimler bitmişken YSK'nın mevcut işleyişi üzerine kafa yormak istiyorum. Gerçi YSK eskiye oranla epey mesafe kat etti etmesine ama yeterli değil. Eskiden seçim torbasını almak bir eziyet, torbayı teslim etmek ayrı bir eziyetti. Adliye koridorlarında sabahlardı çoğu sandık başkanları. Son yıllarda sandık sonucunu teslim etme ve sonuçları teslim etmede çok mesafe aldı YSK. Torbalar daha çabuk teslim ediliyor, sonuçlar ise aynı anda dijital ortama aktarılıp seçmene duyuruluyor. İş ve işleyişler aynı olmasına rağmen işlerin hızlı yürütülmesinin nedeni evrak ve sonuçları teslim almak için daha fazla eleman görevlendiriliyor olmasıdır. Artık kimse elinde çuval adliye koridorlarında sabahlamıyor. Demek ki istenince oluyormuş.
Bu referandumda İlçe Seçim Kurullarının yaptığı yeniliklerden biri de seçim torbalarının bina sorumluları marifetiyle teslim alınacak olması. Yani sandık başkanları ellerinde torba ile görüntülenmedi. Böylece seçim öncesi seçim torbasını almak için sandık başkanları seçim kurullarının önünü kalabalık oluşturup sıkıntı çekmedi. Bunun yerine bina sorumlularının cumartesi gecesi 00.00’dan itibaren kendilerine tahsis edilen araç, polis ve yeterli eleman ile teslim aldığı seçim torbalarını, -sabahında- sandık başında görevli olanlar bina sorumlularından teslim aldı. Burada sandık başkanlarının işi kolaylaştırılmış olmakla beraber görüntü ve torbaların güvenliği de sağlanmış oldu. Bu seçimde ilk defa yapılan bu uygulamanın yanında YSK’nın bundan sonraki seçimlerde seçimin güvenliğini sağlamak ve seçimde görev yapanların sıkıntı seçmemesini sağlamak için yeni bir dizi tedbirler alması ve uygulamaya koyması gerekmektedir.
YSK seçimden önce ve sonra çuval teslimi uygulamasını yeniden gözden geçirmelidir. Yani seçim çuvalından/torbasından kurtulmalıdır. Yerine seçimde kullanılacak oy, zarf vb malzemelerin sığacağı şekilde kırılmaz kutuları tercih etmelidir. (ÖYSM poşeti de olabilir.) Bu kutuların dağıtımı ve teslimi konusunda bina ve sandık başkanlarının adliyeye gelmesinden ziyade, seçim evrakını sabahın erken saatlerinde seçim bölgelerine teslimatı kurye vasıtasıyla yapmalı, kurye vasıtasıyla teslim almalıdır. Seçim bölgesi çok, dağıtım ve teslimat zor olur denirse bu konuda epey mesafe kat eden, tecrübe edinen, işinde iyice profesyonelleşen ÖSYM örnek alınabilir. ÖSYM, oluşturduğu kuryeleri sayesinde sınav kutularını zamanında okullara teslim edip teslim alabiliyor. Üstelik YSK’nın imkan ve yetkileri ÖSYM’ye göre daha geniştir. İstediği araca el koyabilir, istediği kadar kişi görevlendirebilir, istediği tedbiri alabilir.
Seçimde görevli olanlar belirlenen saatte gelir, bina sınav komisyonundan seçim evrakını alır ve buraya teslim eder. Burada doldurulması gereken evrakın incelenmesi gerekir denirse pekala her seçim yapılan binada okul müdürü -veya bir başkası- başkanlığında her siyasi parti temsilcilerinden oluşan yeteri kadar komisyon görevlendirilebilir. Seçim poşeti/sandığı, seçim sonuçlarını gösterir tutanak bu komisyon marifetiyle teslim alınıp incelenebilir. İncelenen bu evrak sandıklara göre istiflenir ve YSK’nın görevlendirdiği kuryeye teslim edilir. Böyle yapıldığı takdirde seçim torbası çalındı, torbalar başkanlar veya bina sorumluları tarafından daha önce açıldı, seçim kuruluna çuvallar ağzı açık geldi vb eleştiriler olmayacak, hem de adliyede aşırı yığılma meydana gelmeyecek, seçimlere de gölge düşmeyecektir. Efendim ÖSYM’nin sınavları geç, oylama ise erken başlıyor denirse oy verme/bitme işlemi 08.00-17.00 olacağına 09.00-18.00 şeklinde düzenlenebilir.
Be adam! Şimdi seçim torbası zamanı değil, sen bize seçim sonuçlarından bahsetseydin derseniz, ben de size tabii keyfiniz yerinde. Çünkü seçim sonuçlarını biliyorsunuz. Ben bu yazıyı yazıp gönderdiğimde seçim sonuçları daha açıklanmamıştı. Çünkü yayımdan en az yarım gün önce yazımı göndermek zorundayım. Siz seçim sonuçlarını değerlendirirken gördüğünüz gibi bana da seçim torbasını değerlendirmek kaldı derim. Çıkan sonuç -ne ise- ülkemize hayırlı olsun.