Hz Abbas'ın peygamberimizin amcası olduğunu bilmeyenimiz yoktur. Kimdir Abbas? İslam'daki yeri neresidir? Nebevi tebliğde peygamberimizin yanında yer almış mıdır?
Yaptığı ticaretten dolayı maddi yönden durumu iyi olan Abbas; Kabe'nin tamirinde, hacılara yemek ve su dağıtma diyebileceğimiz rifade ve sikaye görevlerini üstlenmiş Mekke'de itibarı olan biridir. Hayatına genel hatlarıyla bir göz attığımızda Abbas, zor mücadelesinde peygamberimizin yanında pek yer almamış, karşısında da olmamıştır. Taif dönüşü müşrikler zarar vermesin diye Mutim b. Adiy'e kendisini himaye etmesi için haber gönderen peygamber Abbas'tan himaye istememiştir. Acaba niçin? Çocuklukları birlikte geçen kendisinden sadece üç yaş büyük amcasından acaba peygamberimiz niçin yardım istememiştir? Ya da Peygamberimiz Taif dönüşü Mutim'den önce Abbas'a haber göndermiş, Abbas da kabul etmemiş veya Abbas Mekke'nin ileri gelenlerini karşısına almak istememiş olabilir mi? Peygamber dahil tüm Müslümanlar Medine'ye hicret ederken Abbas, Mekke'de müşriklerin içinde kalmaya devam etmiştir. Niçin hicret etmeyi düşünmemiştir? Hatta Bedir Savaşında müşriklerin safında yer almış ve esir düşmüştür. Fidye karşılığında serbest bırakılmıştır.
İslam tarihi kaynaklarına göre Abbas'ın esir düştüğünde Müslüman olduğu belirtilir. Abbas'ın o zaman mı yoksa daha sonra mı Müslüman olduğu tartışmalıdır. Kimine göre Bedir'de Müslüman olduktan sonra Mekke'de olup bitenleri peygamberimize ulaştırmak için Mekke'ye döndü. Kimine göre Mekke fethedilinceye kadar denge gözetmiş birisidir. Belki de güçlüden yana tavır almıştır. Yine bazı kaynaklarda Akabe biatlarında Abbas peygamberimizin yanında yer almıştır.
Abbas Müslüman olduğu halde gizli bir görevle Mekke'de kalmış olabilir. Eğer böyleyse İslam'a ve Müslümanlara en büyük hizmeti yapmıştır. Şayet gizli bir görevi yokken denge gözeterek Mekke'de kalmış ve Mekke'nin fethedileceğini anlayınca peygamberin yanında saf tutmuş ve Mekke'nin kan dökülmeden alınmasına katkıda bulunmuştur.
Burada niyetim peygamberimizin biricik amcası Hz Abbas'ı yargılamak değil. Bu, benim ne hakkım, ne de haddim. Üstelik bu konuda değerlendirmede bulunacak tarihçi de değilim. Burada Abbas'ı konu edinmemin sebebi şayet Abbas daha önce inanmamış, Mekke'nin fethedileceğini anlayınca peygamberimizin yanında yer alarak güç dengesini gözetmişse işte bu konu üzerine bir değerlendirmede bulunmak istiyorum. Farz edelim ki Abbas böyle davrandı. Peygamberimiz ne yaptı? Abbas'a Ey amca! Şu ana kadar neredeydin? Bedir, Uhut, Hendek, Hudeybiye, Hayber geçti, sen yanımda yoktun. En sıkıntılı zamanlarımda niçin benim yanımda yer almadın, geçti Bor'un pazarı mı dedi? Amcası en son da gelse ona iltifattan geri kalmadı. Onu ne kırdı, ne de ayıpladı. Çünkü peygamberimiz hep adam kazanmaya adadı ömrünü.
İnsanları kazanmak için onlara şans vermeye değmez mi? Ne dersiniz?