Mini anayasa değişikliği ile ilgili referandum sonuçları açıklandı. Yüzde 51'e, 49'luk bir oran ortaya çıktı. Bu sonuca göre seçmen, cumhurbaşkanlığı sistemine geçişe kıl payı da olsa vize vermiş oldu.
Yüzde 60'lara varan bir oranda evet oyu çıkacağı beklentisi vardı. Son anketler de bunu gösteriyordu. İki hafta önce bir arkadaş grubuyla ayaküstü oranlardan bahsetmiştik. Yanımdaki iki arkadaş yüzde 60-65 evet çıkar şeklinde kanaatini beyan ederken acizane, evet oylarının en fazla yüzde 55'i bulabileceğini ifade etmiştim. Sonuçta değişimi isteyenlerin isteği beklentilerin altında kalsa da yarışı önde tamamladı. Bu sonuç, ‘evet’i savunanlar için büyük bir zafer olmaktan ziyade olsa olsa buruk bir sevinç olur. ‘Hayır’ı savunanlar için yarışı geride tamamlasalar da büyük bir zafer gibi görünmektedir.
Referandum sonuçlarında evet/hayır birbirine yakın olsa da bu sonuca göre Türkiye tercihini değişimden yana kullandı. Artık sistem değişecek. Fakat tarafların aylardır meydanlarda yaptığı propagandanın seçmen tarafından yeterince ikna edici bulunmadığını okuyabiliriz bu sonuçlara göre. Yine bu sonuç, değişime hayır diyenleri bundan sonraki siyasi çalışmalarında daha moralli göreceğiz demektir.
‘Evet’i destekleyenlerin özellikle iktidarın hatta Cumhurbaşkanının bu sonuçları iyi okumasında, iyi bir öz eleştiri yapmasında fayda vardır. İstanbul-Ankara gibi büyükşehirlerde her seçimde yavaş yavaş makas daralırken bu referandumda iktidarın aleyhine, muhalefetin ise lehine döndü. Artık iktidar her seçimde kalesi bildiği şehirleri kaybetmeye başlamıştır. Tedbir almazsa, kendisini yenilemezse, seçmeni ikna edemezse yıllardır kazandığı seçimlerde mağlubiyetler baş gösterebilir.
Bu referandum sonuçları itibariyle ‘evet’çiler için olumlu bir sonucu beraberinde getirmiş olsa da bu sonuç iktidara bir uyarıdır. Seçmen beni çantada keklik görme, istediğini verdim ama şerhim ve çekincem var demiştir. Yüzde 49 oy alan hayırcılar ise bu iş biraz daha gayretle olacak diye düşünebilirler. Fakat bu oran tek başına bir partiye artı bir değer vermez. Çünkü hayırcılar yamalı bohça gibiydi. İçinde CHP'lisi, MHP'lisi, SP'lisi, HDP'lisi, AK Partili’si vardı. Tek blog değildi yani. Bu referandumda oy verenlerin yüzde 5 veya 10'u sistem değişikliğinin faydası ve zararına inanarak oy verdi. Yüzde 90 oranında seçmen ise Erdoğan sevgisi ve nefreti üzerine oy vermiştir. AK Parti ise kendi seçmeninden oy vermeyenlerin eksikliğini MHP'den gelen az sayıdaki evetle telafi etmiştir.
İktidar kendisine çekidüzen vermeli. Yaraları sarmalı, toplumsal barışı sağlayacak kucaklayıcı adımlar atmalı. Toplumdaki kutuplaşma ateşini icraatlarıyla düşürmeli. Şayet böyle yapmazsa kendi eliyle değiştirdiği sistemi 2019 seçimlerinde bir başka partiye altın tepsi içerisinde sunmak zorunda kalabilir.
Seçimin ilk sonuçlarının ardından referandum sonucunu sıcağı sıcağına ben bu şekilde okudum.