HIDIRELLEZ…

Mehmet Gündoğdu

6 Mayıs Hıdırellez, yani yazın başlangıcı. Mayısın ilk günlerinde yeryüzünün birçok yerinde değişik adlarla, değişik şekillerde kutlanan yaza hazırlık şenliklerinin Türkiye’deki adı Hıdırellez.

Söylencelere göre ölümsüz olduğuna inanılan Hızır ve İlyas kardeşlerin bir araya gelip buluştukları ve darda kalan iyi yürekli insanlara yardım ettikleri gün.

Türkiye’de yaşayan insanlar bu gün Hızır’la karşılaşmak için iyi şeyler yapmayı düşünürler. Yılda bir gün olsa da bu umut içinde olan Türkiye Türklerinin çoğunluğu bir gün için bile olsa iyilik yapmayı başarabiliyorlar mı? Bu tartışılabilirse de inanış böyledir.

Hıdırellez kutlamaları Türkiye’de bölgelere göre değişiklikler göstermekteyse de genelde kırlarda, bağlık bahçelik yerlerde eğlenmektir. Yani bir tür değişik piknik yaparak Hıdırellez kutlanır. Konya’da bu kutlamalar ta ezelden beri öncelikle Meram ve Sille olmak üzere; Meram Dere, Hatip, Çayırbağı, Karahöyük, Hasanköy gibi bağlık bahçelik yerlerde yapılmaktaydı. Bugün buralar imara açılıp konut alanları yapıldığından piknik için gidilecek fazla bir yer kalmamıştır. Hıdırellez günü kırlara gitme olanağı bulamayanlar bağlık bahçelik olan mahallelerinde bir evin bahçesinde toplanıp eğlenerek piknik yaparlardı. Şimdilerde geniş ve düzenli piknik alanları açıldığından daha temiz yerlerde ve daha konforlu olarak piknik yapılabilmekte. Buralarda Hıdırellez’de kutlanıyor mu bilmiyorum. Ama bu yeni piknik alanları Hıdırellez için aranıp da bulunmayacak yerlerdir.

Hıdırellezden bir gün önceki geceden kısmetini bekleyen kızlar yastıklarının altına gönlünde yatan gencin adını yazarlar; ürününün bol olmasını isteyenler buğday, arpa, mısır gibi tarımsal ürünleri dış kapı eşikleri altına gömerler ki dilekleri gerçekleşsin. Çocuğu olmayanlar bu dilekleri için küçük bir salıncak kurarlar, parasız kalanlar küçük çıkılara bozuk para koyup kapı üstlerine ya da ağaç dallarına asarlar. Akarsu olan yerlerde dilekler küçük kâğıtlara yazılıp suya atılırlar. Bu gün bütün dileklerin gerçekleşeceğine inanıldığından Hıdırellez, aynı zamanda halk arasında bir dilek günü olarak da düşünülmektedir. Bu yüzden benzer uygulamalar çoktur.

Hıdırellez günü tanıdık olan yoksul varsıl bir araya toplanabilir, azık karıştırmak suretiyle ortak piknik yapılabilir. Hiç kimse ötelenmeden bir arada eğlenilebilir. Eskiden, özellikle ev kadınları arasında böyle eğlenceler yalnızca yılda bir gün değil sıkça yapılırdı. Türküler söylenir, oyunlar oynanır, türlü eğlenceler içinde yenilir içilirdi. Şimdi insanlar çok katlı kuş kafesi gibi yüksek evlere tıkılıp kalınca bu eğlenceler unutuldu. Şimdi varsa yoksa nerede olursa olsun mangal yakmak modası var.

Hıdırellezin uğurlu olduğuna inanan inanmayan herkesin sağlıklı, mutlu, huzurlu bir yıl geçirmesini dilerim. Dilerim  herkesin düşündekiler gerçekleşir.