13- Ocak- 2014 günü ünlü Hitit uzmanı Prof. Dr. Halet Çambel’i kaybettik. İstanbul’da yapılan törenlerin ardından cenazesi Akyazı’da eşi Nail Çakırhan’ın mezarı yanına defnedildi. Allah rahmet eylesin ve yattığı yerler cennet olsun.
1915 yılında Bern’de doğdu. Babasının görevi dolayısıyla birkaç ülkede bulundu. Yüksek öğrenimi yarım kaldığından İstanbul’da tamamladı. Arkeoloji eğitimini bitirip üniversite bünyesinde çalışmaya başladı.
İlk kez Karatepe kazılarına asistan olarak katıldı. Bu kazılar yapılırken Başta eğitim ve sağlık olmak üzere köylülere her türlü yardımı yaparak köylülerin “Halet Abla”sı oldu. Daha sonra güneydoğu, Adana ve Mezopotamya bölgelerinde yaptığı kazılarla dünya çapında haklı bir üne kavuştu. O güne kadar tamamıyla çözülememiş Hitit alfabesini çözerek yazılı belgelerin okunmasını ve anlaşılmasını sağladı. Bu keşfinden dolayı tarih ve arkeoloji dünyasında bilinen ezberleri bozdu.
Eşi Nail Çakırhan; Nail Vahdeti ismiyle bilinen şairdir. Aynı zamanda gazeteci, yazar, mimar, belgesel film yapımcısı, öğretmen gibi sıfatları da vardır. Nazım Hikmet ile birlikte çıkardıkları bir şiir kitabı yüzünden birlikte hapis yatmışlardır. Nail Çakırhan’ı anlatmak bir köşe yazısına sığmayacağından belki bir başka yazıda anlatabilirim. Bu konular 1990’lı yıllarda benim yerel gazetelerde hazırladığım Kırkambar sayfalarında ayrıntılı olarak yer almıştır. Çünkü bir zamanlar Nail Çakırhan Konya’da öğretmenken arkadaşlarıyla birlikte Kervan isimli bir dergi çıkarmışlardı. Bu dergi ile ilgili bilgiler de Kırkambar sayfalarında okunabilir.
Halet Çambel ve eşi Nail Çakırhan’ı dostlarım Mehmet Bildirici ve rahmetli Sefa Odabaşı aracılığı ile tanımıştım. Bu dostlarımın bu konudaki birçok yazılarını da yayımladım.
Halet Çambel ile eşi Nail Bey öldükten sonra da birkaç kez mektuplaştık. Bulduğum bazı Hitit yazılarının resimlerini Halet Hanıma göndermiştim. Halet Hanım bunları incelediğini; ancak yerinde görmenin daha sağlıklı sonuçlar vereceğini, yaşından dolayı da Konya’ya gelemeyeceğini yazmıştı. Kendisinden yardım istediğimde ise başka bir Hitit uzmanını olan Ali Dinçol’u salık vermişti, O zaman ona ulaşamadım. Yazışmalarımızın birinde eşinin memleketi olan Akyaka’ya Nail Beyin heykelinin dikilmesi üzerine olmuştu.
Kısaca özetlemek gerekirse, çocuksuz olan bu aile; yaşamlarının bütününü Türk tarihine, tarih öncesi ve Hitit tarihine, insanlığa, geleneksel Türk kültür ve mimarisine adamıştır.
Halet Hanım eşi Nail Beyin de yardımıyla Türkiye’de ilk açık hava müzesini kurmuş, yüzlerce öğrenci yetiştirmiş, okunamayan binlerce Hitit belgesinin okumuş ve okunmasını sağlamış ender bulunan bir bilim kadınıdır.
Bütün çalışmalarında vatan sevgisi, ulus sevgisi, insanlık ve doğa sevgisi olduğunu her fırsatta dile getirmiş, bütün çalışmalarından sonsuz hazlar duymuştur. Türk halkının bu aileye çok minnet borcu olsa gerek.
Halet Çambel ve eşi Nail Çakırhan’a bir kez daha Allah’tan rahmet diliyorum.
Yazarla iletişim GSM. 05053214840