Sağlık hizmetlerindeki sorunlar git gide büyüyerek içinden çıkılmaz bir durum alırken vatandaş özel hastanelere ve üniversite hastanelerine soyduruluyor. İktidarın başındaki siyasilerin ekranlara çıkıp “Sağlıkta devrim yaptık, sağlık hizmetlerini parasız yaptık” falan dediklerine bakmayın.
Devlet hastanelerinde sosyal güvenceli ya da emekli vatandaşlar basit muayene ve ameliyatlar için genellikle para ödemiyorlar. Katılım paylarını ve reçete paralarını saymazsak bu doğrudur. Ancak kazın ayağı hiç de öyle değil. Devlet sağlık hizmeti sorunlarının altından kalkamadığı için vatandaşlar çoğu yandaş olan özel sağlık kurumlarına bilerek soyduruluyor. Kaldı ki devletin sağlık hizmetleri de parasız değil.
2012 yılında devletin vatandaşlardan katılım payı ve reçete parası olarak aldığı para tam (yeni parayla) üç milyar Türk Lirası’dır. Devlet hastanelerinde cerrahların bıçak parası olarak aldığını herkes bilir. Bu şimdiye kadar yasal olmamakla birlikte istisnalar dışında vatandaştan hiçbir şikâyet gelmemiştir. Ancak yeni düzenlemelere göre üniversite hastaneleri “Girişimsel işlem” adı altında bıçak parası, muayene parası alacak. Bu para en fazla asgari ücretin iki katı kadar olabilecek. Vatandaşlar öğretim üyelerinde muayene olmak istediklerinde 51 TLyı ceplerinden ödeyecekler. Bu paranın 21 TLsı öğretim üyesine, kalanı üniversite kasasına girecek. Yani eskinin yasal olmayan bıçak parası böylece yasallaşmış oluyor.
2012 yılında her reçete yazılışta reçete parası olarak bilinen üç TL devletin kasasına bir milyar sekiz milyon altmış dokuz bin TL olarak girdi. Bu parayı Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde 2912 yılında mükelleflerden alınan vergilerle orantılarsak; 2012 yılında vatandaş beş milyar TL vergi ödemiş, hastaların cebinden ise üç milyar TL devlete gitmiş. Çalışanlardan alınan ilaç katılım payı da devletin ayrı bir gelir kaynağı.
İşin bir başka boyutu daha var. Bunlar pek bilinmezse de başına gelenler bilir. Diyelim ki vatandaş emekli, sürekli hastalığı dolayısıyla ilaç raporu var. Reçete yazıldığında eczane bu ilacın parasını devlet ödemiyor diyerek ilacın parasını vatandaştan alıyor. Çalışanlar için de böyledir. Basına çok kez yansıdı, olmazsa olmaz bazı ilaçların bedelini devlet ödemiyor. Bunların içinde bazı kanser ilaçları, depresyon ilaçları, tansiyon ilaçları gibi pek çok ilaç var.
Türkiye’deki devlet hastanelerinin çoğunda verimli ve yeterli sağlık hizmeti verilemiyor. Çoğu zaman kalabalık hasta sayısından dolayı doktorlar hastalarıyla yeterince ilgilenemiyorlar. Çoğu özel hastaneler devletten alacağı payın faturasını şişirmek için gereksiz işlemler yapıyorlar. Bunları saklamaya gizlemeye gerek yok. Bunlar herkes tarafından biliniyor.
Vatandaşlar bütün bu işlerden memnun mudur? Memnun olan da var, özel hastanelere soydurulup “ah! Puf!” edenler de var.