Günlük yaşamımızda stresi nasıl azaltabiliriz konusunu incelerken, her geçen gün yeni bir şeyler öğreniyoruz.
Dünya küçük bir köy artık. Eskiden uzak olan her şey şu an çok yakın.
İşte bu gün Uzak Doğu dediğimiz hepimizin duyduğu Japonların uzun ve mutlu yaşam tarzı olan İKİGAİ’den bahsetmek istiyorum.
Nedir İKİGAİ ?
Varlık nedeni anlamına gelen bir kavramdır. Türkçede "uğruna yaşadığınız şey" ya da "sabah uyanma sebebiniz" anlamına gelir. Yani, bir kişinin yaşamını anlamlı ve amaçlı bir şekilde yaşamasını sağlayan, kişinin hayatta ne yapmak istediğini bulması, bu amaca odaklanması ve bu amaca yönelik adımlar atmaya başlaması üzerine kurulu bir yaşam tarzını anlatır.
Bu yaşam tarzı, Japon felsefesinin ana kolonu gibidir.
Bu felsefenin temelinde, yaşamı sadeleştirme ve özüne odaklanma vardır. Günlük hayattaki küçük keyiflerin ve mutlulukların farkına vararak yaşamı daha anlamlı hale getirmek ve stresi azaltarak, daha sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemeyi öngörür. Hatta yapılan araştırmalara göre, İKİGAİ düşük bir stres seviyesi ve genel olarak sağlıklı olma hissi ile ilişkili olduğu istatistiksel olarak kanıtlanmıştır.
Peki İKİGAİ hayatımıza nasıl uygulayacağımız konusuna gelince ;
Bu konuda yazılmış kitaplar ve internet ortamında bir çok makale var. Onlardan yararlanılabilir. Ben İKİGAİ Uygulama Rehberi adlı Hector Garcia ve Francesc Miralles yazdığı kitaptan faydalandım. Bizzat Japonya'ya giderek yerinde görüp araştırarak anlatmışlar.35 aşamalı gelecek, geçmiş ve şu an olarak zaman dilimine ayırdıkları bölümlerle bir çok teknik ve prensiplerle hayatımıza nasıl dahil edeceğimizi anlatmışlar.
O kadar çok teknik ve prensipten bahsetmişler ki bu aşamalar içerisinde benim en çok dikkatimi çeken bölüm gelecek bölümü idi. Burada anlatılanlar içerisinde bir kaç aşama ilginç geldi. Bir tanesi taklit etmek fiili bizim ülkemizde ve batı ülkelerindeki gibi anlam olarak olumsuzluk barındırmıyor Japonya'da. Bilakis yeniliğe imza atmak için sentezlemek adı altında teşvik ediliyor. Hatta bu konuda Osama Tezuka manga adı altında bir tür ortaya koymuş. Bu stilin temelini Disney'in animasyon filmlerinden, Amerikan çizgi romanlarından ve geleneksel Japon eserlerinden alarak yapmış.
Var olan unsurlardan ilham alarak yabancı ülkelerdeki gözlemlerini, kendi ülkesinin düşünce ve sanat biçimine uyarlamış. Bu anlatıma da TEZUKA adı verilerek yeni bir sanat dalı doğmasına vesile olmuş.
Bir diğeri SENPAİ -KOHAİ ilişkisi. Buda ilginç geldi. Yeni mezun bir genç bir şirkete çalışmaya başladığında ona hocalık etmesi için bir SENPAİ tahsis edilir SENPAİ bir patrondan ziyade bir akıl hocasıdır. Yaptığı mesleği ile ilgili ne biliyorsa her şeyi yeni çalışana (KOHAİ ) anlatır.Bu prensip Japonya'nın teknoloji ve sanayi alanında ilerlemesinde etkili olmuş.
Yine uzun yaşamın sırları anlatılırken, Japon adası olan Okinawa'dan çok bahsedilir. Yaşam tarzları örnek olarak verilir. Çünkü
Okinawa'lılar sağlıklı beslenme konusunda dünyadaki diğer ülkelerde yaşayanlardan bir adım öndedirler. Bunun yanında sosyal ilişkileri çok güçlü olduğu için kaliteli yaşlanırlar. Orda yaşlı bir insan yaşını gururlanarak açıklar. Yaşlılar büyük saygı görür. Her 97 yaşına giren kişiye toplum tarafından KAJİMAYA kutlaması yapılır. Kardeşler arasında anne babaya kimin bakacağı konusu rekabete neden olur.
Kısacası burada uzun yaşayan insanların sırları toplumdan yaşlandı diye dışlanmadan hayatın içinde olmaları emeklilik diye bir kavramın olmayışı ve toplumun gösterdiği saygı ilgi pozitif bakış açısı ve tabi ki doğal sağlıklı beslenme sayılabilir. Stres mi burada barınmaz. Düzenli meditasyonda buna engel olur.
Görüldüğü gibi İkigai yaşam biçimi bir çok prensibden oluşur.İçinden bir kaç tanesini seçerek hayata almak bile dönüşümü hem kişisel hem toplumsal olarak sağlar.