Anaokulundan üniversiteye kadar pek çok yaştan bireyin maruz kaldığı fiziksel ya da psikolojik güç gösterisine “akran zorbalığı” denilmektedir. Bir şiddet türüdür ve varlığının açıklanabilmesi için süreklilik arz etmesi ve zorbalığa maruz kalanın güçsüz olması gerekmektedir, saldırganlık bir ya da daha fazla kişi tarafından uygulanıyor olmalıdır.
Uzmanlara göre 4 farklı zorbalık türü bulunmaktadır. Bunlar;
1. Fiziksel Zorbalık: Tükürme, itme, vurma, çelme takma, tekme atma
2. Yazılı veya Sözel Zorbalık: Alay etme, tehdit etme, notlar yazma, el hareketleri, cinsellik içeren konuşmalar.
3. İlişkisel Zorbalıklar: Başkalarıyla arkadaşlık kurulmasını engelleme, görmemezlikten gelme, arkadan konuşma, uygunsuz video paylaşma.
4. Zarar Verici Zorbalık: İzinsiz başkasının eşyasını alma, yerini değiştirme ve zarar vermedir.
Akran zorbalığına uğrayan bireylerde fiziksel, zihinsel ve akademik açıdan hayatlarında zorluklar yaşadıkları bilinmektedir. Konuyla ilgili araştırmalara göre zorbalık yaşayan bireylerde psikolojik olarak iyi hissetmemenin yanında beden ağrıları, vücut kırgınlıkları, altına kaçırma, gece korkarak uyanma vs. gibi belirtiler ayrıca özgüven kaybı, arkadaşlık kuramama, travmatize olma gibi nedenlerle sonuçlanabilmektedir. Diğer bir taraftan zorbalık uygulayan bireylerde de ruhsal açıdan kendilerini iyi hissetmedikleri gözlenmiştir.
Akran zorbalığı ilerleyen süreçlerde bireylerde “travmatik strese” yol açmaktadır. Travmalar genellikle ansızın ortaya çıkmaktadır. Kişi yaşadığı travmaya uyumlanmak için zihinsel ve duygusal olarak baş etmeye çalışır. Zorbalık gibi bir olaya maruz kalan bireylerde travma esnasında verdikleri tepkileri günlük yaşamda vermediklerini fark ederler. Travmatik olay yaşayan bireylerde bedensel tepkiler görülür bunlar; korku, kaygı ve uzaklaşma gibi çok normal ve beklenen tepkilerdir. Günlük yaşamda mutluluk ve üzüntü bir aradadır. Travma tıbbi kaynaklara göre “bedenin yaralanması” olarak tanımlanmaktadır, psikolojik kaynaklara göre ise; “kişinin kendi güçsüz tarafı ile yüzleşmesi” dir. Yaşanılan zorbalığa dair travmayı kontrol altına almak, ilişki kurmak ve ona bir anlam vermeye çalışmak zihnin normal şekilde başa çıkabilme müdahalelerini engelleyebilmektedir.
Zorbalık kaynaklı travmalarla baş etmenin birkaç yolu vardır. Bunlar:
• Çaba sarf etme ve baş edebileceğine inanma
• Düşünerek ve planlı hareket ederek doğru zamanı bekleme.
• Başkalarından destek almak, araştırma yapmak, fikir sormak ve planlarını ileri tarihe alma.
• Bakış açısını olumlu olarak değiştirme ve travmatik olayın kabulü.
Ayrıca Topraklanma Egzersizi gibi egzersizlerde başa çıkma konusunda bireyleri rahatlatmaktadır;
Örneğin:
Bedenimizi özgür bırakarak, en rahat hissedeceğimiz şekilde oturalım.
·Kocaman ve olabildiğince sakin nefes alıp verelim.
Çevremizde bulabileceğimiz, sevdiğimiz 5 tane renk ve nesne sayalım.
·Nefes alıp vermeyi bu arada bırakmayalım.
Çevremizde duyduğumuz seslere odaklanalım ve sevdiğimiz 5 sesi bulup, ne olduğunu açıklayalım.
Nefese devam.
·Şu anda vücudumuzda oluşan hislere odaklanalım ve hoşumuza giden 5 hissi sayalım.
Son kez kocaman ve olabildiğince sakin nefes alıp verelim…