Pahalılık ülkenin gündemini oluşturuyor. Sanırım bunu her gün yazsak yeridir. Çünkü ekonomi iyi yönetilemiyor ve enflasyon alıp başını gidiyor ve de pahalılık da vatandaşların birinci konusu oluyor.
Şöyle bir düşünün mesela bugün 20 bin lira maaş alan bir kişi için 1000 liralık bir elektrik faturasının lafı bile olmaz. Veya ayda 100 bin lira kar eden bir işletmenin elektrik faturasının kaç lira olduğu söz konusu bile olmaz. Hani Avrupa’dan örneklendirme yapılır ya hep; ben de öyle yapayım. Avrupa’daki kişi elektrik gibi kamusal hizmetleri pahalı alıyor. Veya Avrupa’da bir markete gittiğinizde bir şişe suyu çok ucuza almıyorsunuz. Ama Avrupalı vatandaş bunların hepsini sorun etmeden karşılayacak şekilde bir para kazanma durumunda olduğu için bunlar hiç çok fazla gibi görünmüyor.
İşte Türkiye’deki sorun tam da burada. Türkiye’de hizmetler Avrupa’daki fiyatlar gibi arttırılıyor. Elektrik, doğalgaz gibi kamusal hizmetler; toplu ulaşım, su gibi belediye hizmetleri; Devlet hizmetleri, trafik cezaları gibi mecburi hizmetlerin fiyatlandırmaları Avrupa’daki gibi yapılıyor. Ancak vatandaşın gelir düzeyine baktığımız zaman maalesef Avrupa standartlarının çok altında kalıyor. Ve vatandaşların kazanç artışı, hizmet fiyatlandırmaları gibi cömertçe yapılmıyor. İşte asıl sorun da maalesef burada başlıyor. Kazanç az, zamlar çok oranda olunca vatandaş işin içinden çıkamıyor.
Bu arada bulunan çözümler de çok yüzeysel kalıyor. İşte en son çözümlerden bir tanesi yüzde 7 KDV indirimi. Ancak o kadar muallak bir uygulama ki bu, şimdi tüm vatandaşlar “hafiyeliğe” soyunmuş durumda marketlerin etiketlerini inceleme derdindeler. Sosyal medyada herkesin birer market faturası paylaşımı sanırım hepimizin gözüne ilişmiştir.
Devletin belirlediği gıda kalemlerinde yüzde 7 gibi bir indirim uygulanması söz konusu. Yani 100TL’lik bir alışverişte 7 lira indirim kazanılacak. Bunu da tüm vatandaşlar 12 şubattan bu yana seferber olduk ve işi gücü bıraktık yüzde 7 vergi indirimi uygulanıyor mu uygulanmıyor mu diye kontrole başladık. Hatta laf aramızda sanırım bazıları için bu kontrol, alışverişten daha keyifli bir hale geldi.
Tabii burada da binlerce şubeye sahip olan zincir marketlerin “günah keçisi” ilan edildiği konusunu söylememe gerek yoktur. Çünkü marketle ilgili ne olursa olsun bir suçlu lazımsa, burada herkes ağızbirliği etmişçesine BİM ve A101’i söylemektedir ki; ben buna kesinlikle katılmıyorum. Hatta bu marketlerin piyasada bir “supap” görevi gördüğünü düşünenlerdenim. Düşünsenize, pandemi döneminde, ne kadar zamlandırırlarsa zamlandırsınlar, en ucuz satan marketler bunlardı. Yerel marketler bile bu marketlerden çok çok pahalıydı.
Yani konumuza dönecek olursak, yüzde 7’lik bir KDV indirimi öyle piyasaları uçuracak, insanları rahatlatacak, harcamalarını kolaylaştıracak bir indirim olarak görülmemelidir. Hele ki bu ülkede bir iş adamının 425 milyon TL’lik vergi borcunun sıfırlandığı düşünülürse 80 milyon nüfus için 25-30 milyar TL’lik bir vergi indiriminin çok olduğunu sanırım düşünemeyiz. Bir de bu vergi indiriminin gerekli işletmeler tarafından “vicdansızca” uygulanmadığını düşünecek olursak vatandaş bundan nasıl etkilenecek hep beraber göreceğiz.
Bir de son olarak, daha önce birkaç kez hatırlattığım konuyu tekrar hatırlatmak istiyorum. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nde “bakanlar kurulu” veya “kabine” diye bir oluşum yoktur. Bu sistemde kabine bir tek cumhurbaşkanından oluşmaktadır. Yani bakanlar kurulunun toplanıyor olması, kabinenin açıklama yapacak olması gibi bir durum söz konusu değildir. Cumhurbaşkanının her açıklaması Hükümet açıklamasıdır ve zaten önemlidir. Cumhurbaşkanı’nın bakanlarla bir araya geliyor olması bir “bakanlar kurulu” toplantısı anlamına gelmemektedir. Tanımlamaları doğru yaparsak hem sorunları bulmamız hem de çözümüne ulaşmamız daha kolay olacaktır.
Dostlukla kalın.