Yut dışında çalışan Türk Vatandaşlarının 3201 sayılı Kanuna göre yurt dışı borçlanması yapmak suretiyle, yurt dışındaki hizmetlerini Türkiye’de sosyal güvenlik kapsamında değerlendirmeleri mümkün bulunmaktadır.
Bu kapsamda Yurt dışında bulunan Türk Vatandaşlarına Türkiye’den yaşlılık aylığı bağlanabilmesi için, yurt dışında çalışmamaları, bu ülkelerden herhangi bir sosyal destek ödemesi almamaları zorunludur. Esasen Türkiye’ye kesin dönüş yapmak suretiyle yaşlılık aylığına hak kazanacak olan bu kimselerin, kesin dönüş kavramı yumuşatılmış ve yabancı ülkede çalışmamak ve/veya sosyal destek ödemesi almamak şekline dönüştürülmüştür.
Bu uygulamanın tam tersi bir uygulama da Türkiye’deki çalışmalarına dayanarak, Türkiye’de malullük ve/veya yaşlılık aylığı almakta olanların yurt dışında çalışmaları halinde bağlanan aylığın kesilip kesilmeyeceği hususudur.
Sosyal Güvenlik Kurumu’nca yayımlanan 2014/22 sayılı Genelge ile bu duruma açıklık getirilmiştir. Buna göre;
1-01.10.2008 tarihinden önce aylık bağlanan kişiler
01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanundan önce yürürlükte bulunan sosyal güvenlik Kanunlarına göre(506,1479,2925,2926,5454 sayılı Kanunlara göre) bağlanan malullük ve yaşlılık aylıkları, söz konusu kanunlarda aylıkların kesileceğine dair bir düzenleme yer almadığından kesilmeyecektir. Yani 01.10.2008 tarihinden önce Türkiye’deki çalışmaları nedeniyle kendilerine aylık bağlanan kişiler yurt dışında çalışmaya başlamaları halinde aylıklarını almaya devam edeceklerdir.
2-01.10.2008 tarihten sonra aylık bağlanan kişiler
01.10.2008 tarihinden önce sigortalı olup, 2008/Ekim ayından sonra tarafına 5510 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesine göre malullük veya yaşlılık aylığı bağlananların ülkemizle sosyal güvenlik sözleşmesi olan yahut olmayan ülkelerde çalışmaya başlamaları halinde aylıklarını almaya devam edeceklerdir.
3) 01.10.2008 tarihinden sonra ilk defa sigortalı olup 5510 sayılı Kanuna göre aylık bağlanan kişiler
01.10.2008 tarihinde 5510 sayılı Kanun yürürlüğe girmiş olup, söz konusu Kanun’da, 01.10.2008 tarihinden sonra ilk defa sigortalı olan kişilerden malullük veya yaşlılık aylığı bağlandıktan sonra yabancı ülke mevzuatı kapsamında çalışmaya başlayanların aylıklarının kesileceğine dair açık hüküm bulunmaktadır. Buna göre, yabancı ülke ile sosyal güvenlik sözleşmesi olup olmadığına bakılmaksızın, bu Kanun hükümlerine göre ilk defa sigortalı olduktan sonra malullük veya yaşlılık aylığı bağlananların yabancı ülkelerde çalışmaları durumunda aylıkları, çalışmaya başladıkları tarihi takip eden ödeme dönemi başından itibaren kesilecek bu durumdaki kişiler yabancı ülke mevzuatına göre çalıştıkları sürece Türkiye’den bağlanan aylığı alamayacaklardır.
OKUR SORULARI
Okurumuz Ahmet Süvari 'nin sorusu;
"Konya'da okuyorum ve bir yerde sigortalı işe başladım.Babamdan emekli sandığından sağlık hizmetlerini kullanıyordum hala kullanabilir miyim yoksa sigortanın gününü mü beklemeliyim?"
Cevap; Sevgili Okurumuz; 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 3.maddesinin 10.bendinde, bakmakla yükümlü olduğu kişinin tanımı yapılmış olup, buna göre,: 5 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendi ile 60 ıncı maddenin birinci fıkrasının (c) bendinin (1), (2) ve (7) numaralı alt bentleri ile yedinci ve sekizinci fıkralarının dışında kalan genel sağlık sigortalısının, sigortalı sayılmayan veya isteğe bağlı sigortalı olmayan, kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olan;
" 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim veya 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Meslekî Eğitim Kanununda belirtilen aday çıraklık ve çıraklık eğitimi ile işletmelerde meslekî eğitim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmamış ve evli olmayan çocukları ile yaşına bakılmaksızın bu Kanuna göre malûl olduğu tespit edilen bu Kanuna göre malûl olduğu tespit edilen evli olmayan çocuklar" şeklinde tanımlanmıştır.
Siz üniversite öğrencisi olmanıza rağmen, sigortalı bir işe girmeniz nedeniyle, 5510 sayılı Kanun'un 60.maddesi gereğince genel sağlık sigortası kapsamına alındığınızdan, babanızdan sağlık hizmeti alamazsınız.