5. İstirahat alan işçinin SGK bildirimi
İşçinin istirahatlı olduğu günlerde, Sosyal Güvenlik Kurumu'na hizmet bildirilmesi zorunlu değildir.Nitekim bu durumda olan işçiler için,istirahat süresince yapılan eksik bildirimin dayanağı olarak istirahat raporları SGK'na ibraz edilmektedir.Sosyal sigorta uygulamalarına göre mümkün olan bu durum, maktu ücret alma yönünde sözleşme yapılmış işçiler yönünden, 4857 sayılı İş Kanunu yönünden mümkün değildir.Maktu ücret alan işçiler,istirahat alsalar dahi, ücretlerinde herhangi bir kesinti yapılamamakta,mükerrer ödemeye sebep olunmaması bakımından yalnızca aldığı iş göremezlik ödeneği tutarı kesilmektedir.Maktu ücret alan işçiler böylelikle istirahatli dahi olsalar aylıklarını tam almaktadır. Bu durum, aylığını tam alan işçinin sigorta bildiriminin de tam yapılması zorunluluğunu gündeme getirmektedir.
Maktu ücret sözleşmesi yapmayan işçiler yönünden, istirahatli oldukları dönemlerde, hem iki günlük sürede hem de diğer istirahat sürelerinde işverenlerin ücret ödeme sorumluluğu bulunmadığından,bu sürelerde prim ödeme gün sayısı bildirilmesi de zorunlu değildir.
Bazı yazar ve hukukçular aksi görüştedirler.Bu yazarlar;maktu ücret alan işçilerin, istirahatlı olduğu sürelerde,ücretlerinin tam ödenmesinin zorunlu olduğunu,ancak, Sosyal Güvenlik Kurumuna istirahat süresinde herhangi bir sigorta bildirimi yapma zorunluluğunun bulunmadığını ileri sürmektedirler.Bu görüş teorik olarak doğru ise de pratikte mümkün değildir.Zira İş Kanununa göre maktu ücretli işçinin ücretinden kesinti yapılamayacağına göre,işçiye ücreti tam ödenecek ve bu hususta düzenlenen ücret tediye bordrosunda işçinin tam ücret aldığı hususu yer alacaktır.Bu durumda hem İş Kanunu hem de Sosyal Sigortalar Kanunu yönünden, verilen belgelerin dayanağı durumunda bulunan iş yeri kayıtları ile SGK'ya yapılan bildirim arasında mutabakatsızlık oluşacak ve kayıtlar geçersiz sayıldığı gibi idari para cezasına da muhatap olunacaktır. Ücreti tam ödenmiş işçi için SGK'na bildirim yapılmaması ve prim ödenmemiş olması sakıncası ortaya çıkacaktır.
6.Devamsızlık yapan işçiden yapılacak ücret kesintisi
Ücret şeklinin sözleşmelerle maktu yapılıp yapılmadığına göre bu durumun değişiklik arz ettiği yukarıda belirtilmişti. Maktu ücret ile anlaşılan durumlarda işverenin devamsızlık nedeniyle işçinin ücretinden kesinti yapabilmesi, işçinin kendi kusuru nedeniyle yaptığı devamsızlık ile sınırlıdır.işçinin belli bir mazereti, yahut işvereninin izni ve bilgisi dahilinde yapacağı devamsızlık nedeniyle herhangi bir ücret kesintisi yapılamayacaktır.
Maktu ücret dışındaki sözleşmeler yönünden, işe gelmeyen bir işçinin ücretinden yapılacak kesinti tutarının ne olacağı sorusu da önem arz etmektedir.
Maktu ücret ile anlaşmamış bir işçinin mazeretli,yahut mazeretsiz, işverenden izin almak suretiyle yahut izin almadan işe bir gün gelmemesi durumunda ücretinden yapılacak kesinti tutarı ne olacaktır?
Bu soruya cevap vermeden önce,4857 sayılı İş Kanunu'nun 46/1 maddesine değinelim.Söz konusu maddede;" Bu Kanun kapsamına giren işyerlerinde, işçilere tatil gününden önce 63 üncü maddeye göre belirlenen iş günlerinde çalışmış olmaları koşulu ile yedi günlük bir zaman dilimi içinde kesintisiz en az yirmi dört saat dinlenme (hafta tatili) verilir. Çalışılmayan hafta tatili günü için işveren tarafından bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücreti tam olarak ödenir" denilmektedir.
Kanun'un 63/1 maddesinde ise;" Genel bakımdan çalışma süresi haftada en çok kırk beş saattir. Aksi kararlaştırılmamışsa bu süre, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır. " Hükmü yer almaktadır.Bu düzenlemelere göre haftada 45 saat çalışmış olmak koşulu ile 24 saat hafta tatili verilmekte ve o günün ücretine hak kazanılmaktadır.
İşçinin haftalık 45 saatlik çalışmayı tamamlamadan bir gün işe gelmemesi, onun hafta tatiline de hak kazanmadığını,dolayısıyla bir iş karşılığı olmaksızın ödenen hafta tatili ücretinin de ödenmemesine yol açacaktır. Bu durumda haftalık 45 saati tamamlamadan 1 gün işe gelmeyen işçinin ücretinden,gelmediği güne ait bir günlük ücret ile,hak etmediği hafta tatili ücreti için de bir günlük ücret olmak üzere 2 günlük ücretinin kesilmesi gerekecektir.