Konya’nın Meram ilçesinde 31 Ekim 2024 tarihinde bir yumurta üretim tesisinde tespit edilen kuş gribi vakası, kamu sağlığı ve hayvancılık sektörü açısından ciddi endişelere yol açarken, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığı’na Konya Milletvekili Barış Bektaş tarafından hazırlanan soru önergesi ile konu meclise taşındı.
Bektaş, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’dan, yaşanan vakayla ilgili olarak detaylı bir açıklama talep etti. Bektaş, “Konya’nın Meram ilçesinde 31 Ekim 2024 tarihinde bir yumurta üretim işletmesinde tespit edilen kuş gribi (Avian Influenza H5N1) vakası, kamu sağlığı ve hayvancılık sektörü açısından ciddi endişelere yol açmıştır. Ancak Bakanlık tarafından yapılan açıklamada, yalnızca vakaların münferit olduğu belirtilmiş, toplumu tatmin edecek detaylı bir değerlendirme sunulmamıştır. Bu süreçte gerekli tüm tedbirlerin alınıp alınmadığı ve Bakanlığın bu konuda yeterli bir hazırlığa sahip olup olmadığı konusunda ciddi belirsizlikler mevcuttur.
Hastalığın yayılma potansiyeli göz önünde bulundurulduğunda, Bakanlığın hızlı ve etkili bir biçimde harekete geçerek kamuoyuna yeterli bilgi vermesi beklenirdi. Ancak açıklamalarda, hem Konya halkının hem de sektör temsilcilerinin endişelerini giderecek ayrıntılı bir yol haritası sunulmamıştır. Ayrıca, hastalığın kamu sağlığı üzerindeki potansiyel etkilerini önlemek adıma ne gibi önlemler alındığı belirsizdir. Yumurta üretimi gibi stratejik bir sektörde yaşanan bu tür salgınlar, doğru ve zamanında müdahale edilmediği takdirde ciddi ekonomik kayıplara ve halk sağlığı risklerine yol açabilir.
Bu bağlamda;
1-Konya’nın Meram ilçesinde tespit edilen kuş gribi vakasının yayılma potansiyeli hakkında Bakanlığınızın yaptığı kapsamlı bir risk değerlendirmesi var mıdır? Varsa, bu değerlendirme kamuoyuyla neden paylaşılmamıştır?
2-Vakaların görüldüğü bölge merkezi alınarak 10 kilometrelik bir koruma ve gözetim alanı oluşturulduğu belirtilmiştir. Bu alanda alınan biyogüvenlik tedbirlerinin ayrıntıları nelerdir? Denetim ve uygulamalar hangi sıklıkla yapılmaktadır ve yeterliliği nasıl kontrol edilmektedir?
3-Bulaşma riski bulunduğu gerekçesiyle imha edilen hayvan, yumurta ve yemlerin miktarı nedir? Bu imha işlemleri bölgedeki çiftçiler üzerinde nasıl bir ekonomik etki yaratmaktadır ve Bakanlığınız bu zararı telafi etmek için ne tür adımlar atmaktadır?
4-Kuş gribi vakasının yaşandığı bölgedeki çiftçiler ve çalışanlar için özel bir destek veya sağlık kontrol programı başlatılmış mıdır? Hastalığın insan sağlığı üzerindeki olası etkilerine karşı bu bölgelerde bir izleme ve sağlık tarama çalışması yapılacak mıdır?
5-Vakaların görüldüğü işletmede, kuş gribi virüsünün ortaya çıkışına dair kapsamlı bir inceleme başlatılmış mıdır? Eğer başlatıldıysa, virüsün işletmeye nasıl bulaştığına dair herhangi bir bilgi elde edilmiş midir?
6-Konya ilinde ve kuş gribi açısından riskli görülen diğer illerde, virüsün yayılmasını önlemek için hangi denetim ve izleme mekanizmaları devreye sokulmuştur? Bu denetimlerin etkili bir şekilde sürdürülebilmesi için yeterli personel ve kaynak tahsis edilmiş midir?
7-Bakanlığınız, Konya'da ortaya çıkan kuş gribi vakasının diğer illerde yayılmasını önlemek amacıyla bölgesel veya ulusal çapta özel bir eylem planı hazırlamış mıdır? Bu planın kapsamı ve uygulanma şekli hakkında bilgi verebilir misiniz?
8-Kuş gribi vakalarının tekrarlanmasını önlemek amacıyla Bakanlığınız, Türkiye'deki tüm kanatlı hayvan üretim tesislerinde biyogüvenlik önlemlerini artıracak genel bir denetim mekanizması kurmayı planlamakta mıdır? Bu denetimlerin sıklığı ve kapsamı hakkında kamuoyuna bilgi verilecek midir?
9-Kuş gribine karşı kanatlı hayvanlarda aşılama planlaması yapılması konusunda bir planlama yapılmış mıdır? Yapılmadıysa, Türkiye'deki kanatlı hayvanların bu tür hastalıklara karşı bağışıklığının artırılması amacıyla başka hangi yöntemler kullanılacaktır?”