Konya Teknik Üniversitesi Obruk Uygulama Araştırma Merkezi ve AFAD Başkanlığı tarafından yürütülen çalışmalar kapsamında, obrukların oluşum riskini gösteren yeni bir harita oluşturuluyor. Bu harita, obrukların yerleşim yerleri, tarım alanları ve yatırımlar üzerindeki etkilerini daha net ortaya koyacak.
Yürütülen çalışmalarla duyarlılık haritasının (obruk oluşma potansiyeli olan bölgelerin haritası) çıkarılmasının ardından potansiyeli yüksek alanlardan düşük alanlara doğru haritalar oluşturulacak.
Tehlike ve risk haritası ile obrukların yerleşim yerlerine, tarım alanlarına ve bölgeye yapılacak yatırımlara etkisinin belirlenmesi amaçlanıyor.
KONYA'DA OBRUKLAR NEDEN ARTIYOR?
Konya'nın karstlaşmaya uygun kayaçlarla kaplı olması, obruk oluşumunu kolaylaştırıyor. Özellikle Konya Kapalı Havzası'nda yer altı su seviyesinin hızla düşmesi, obrukların sayısında artışa neden oluyor. Kuraklık, iklim değişikliği ve aşırı yer altı suyu kullanımı gibi faktörler, bu durumu daha da kötüleştiriyor.
Konya Teknik Üniversitesi Obruk Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık, Türkiye'nin karstlaşmaya (Bir dizi fiziki kimyasal süreçler sonucu eriyebilir kayaçların aşınması olayı) uygun kayaçlarla kaplı olduğunu söyledi.
Konya Kapalı Havzası'ndaki Konya, Karaman, Aksaray ve Niğde'yi kapsayan alanda obrukların öteden beri oluşmaya devam ettiğini anımsatan Arık, Anadolu'nun farklı bölgelerindeki illerde de obruk oluşumlarının artış gösterdiğine dikkat çekti.
TÜRKİYE'NİN 16 İLİ OBRUK TEHLİKESİ ALTINDA!
Konya'nın yanı sıra Eskişehir, Afyonkarahisar, Denizli, Ankara, Çankırı, Çorum, Yozgat, Sivas, Diyarbakır, Bitlis, Batman, Şanlıurfa ve Manisa gibi 16 ilde de obruk oluşumu riski bulunuyor. Bu illerdeki obrukların çoğunluğu, yer altı boşluklarının çökmesi sonucu meydana geliyor.
OBRUKLARIN ETKİLERİ NELER?
Obruklar, tarım alanlarının yok olmasına, yerleşim yerlerinin hasar görmesine ve altyapı sistemlerinin zarar görmesine neden olabiliyor. Ayrıca, obruklar çevresel dengenin bozulmasına ve doğal kaynakların kaybolmasına yol açabilir.
OBRUK TEHLİKESİNE KARŞI NE YAPILMALI?
Obruk risk haritasının oluşturulması, bu soruna karşı atılacak ilk adım olacak. Bu haritanın yardımıyla, riskli bölgelerde yapılacak çalışmaların öncelikleri belirlenebilir ve gerekli önlemler alınabilir. Ayrıca, yer altı suyunun bilinçli kullanılması, su tasarrufu ve ağaçlandırma gibi önlemler de obruk oluşumunu yavaşlatmaya yardımcı olabilir.
KONYA İÇİN ACİL EYLEM PLANI!
Konya, obruk tehdidinin en yoğun yaşandığı illerden biri olduğu için acil eylem planı hazırlanması gerekiyor. Bu plan kapsamında, riskli bölgelerde yapılaşmanın sınırlandırılması, tarım uygulamalarının değiştirilmesi ve yer altı suyunun korunması gibi önlemler alınmalıdır. Ayrıca, halkın obruklar konusunda bilinçlendirilmesi ve erken uyarı sistemlerinin kurulması da büyük önem taşıyor.