Kan hacmi yaklaşık %20-30 oranında artar, bu da vücudun hemoglobin üretimi için ihtiyaç duyduğu demir, folik asit ve B12 vitaminine olan gereksinimi artırır. Birçok kadın, özellikle ikinci ve üçüncü trimesterde yeterli demir depolarına sahip olmadığı için kansızlık (anemi) riskiyle karşı karşıya kalır. Bu durum, hem anne hem de bebek sağlığı için ciddi sorunlara yol açabilir.
Memorial Antalya Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Op. Dr. Timur Uğurlu, gebelikte kansızlığın yol açtığı riskleri ve tedavi yöntemlerini anlattı.
KANSIZLIK NEDEN TEHLİKELİDİR?
Kansızlık, kan hemoglobin seviyesinin 11 mg/dl’nin altına düşmesi olarak tanımlanır. Gebelikte en sık görülen sağlık sorunlarından biridir. Anne adaylarında halsizlik, çabuk yorulma, mide-bağırsak problemleri gibi belirtilere neden olurken, erken doğum ve doğum sonrası kanama riskini de artırır. Ayrıca, kansızlık yaşayan annelerin bebeklerinde gelişme geriliği, davranış bozuklukları ve ileriki yaşlarda hipertansiyon riski görülebilir.
GEBELİKTE KANSIZLIĞIN 10 BELİRTİSİ:
Yorgunluk ve halsizlik
Üşüme hissi
Nefes darlığı
Baş dönmesi veya güçsüzlük
Hızlı kalp atışı
Baş ağrısı
Soluk ve kuru cilt
Cildin kolayca morarması
Dil ağrısı
Huzursuz bacak sendromu
KİMLER RİSK ALTINDA?
İki gebelik arasında kısa süre olanlar,
Çoğul gebelik yaşayanlar,
Sık kusmaya bağlı yetersiz beslenenler,
Demir açısından zengin gıdaları yeterince tüketmeyenler,
Hamilelik öncesi yoğun adet kanaması olanlar,
Daha önce kansızlık öyküsü bulunanlar.
GEBELİKTE DEMİR VE VİTAMİN DESTEĞİ NEDEN ÖNEMLİ?
Gebelikte artan kan hacmi, fetüs ve plasentanın ihtiyaçları nedeniyle anne adayının günlük demir ihtiyacı 4 mg’a çıkar. Bu, normal dönemin iki katıdır. Gıdalardan alınan demirin ancak %10’u emilebildiği için, gebelikte ekstra demir takviyesi önerilir. Demir eksikliği olmayan gebelerde günlük 60 mg koruyucu doz yeterliyken, anemik gebelerde bu doz 100 mg ve üzerine çıkabilir.
FOLİK ASİT VE B12 EKSİKLİĞİNE DİKKAT!
Folik asit eksikliği, bebekte yarık dudak-damak ve spina bifida gibi doğumsal anomalilere yol açabilir. Ayrıca erken doğum riskini artırır. Folik asit, ıspanak, brokoli ve brüksel lahanası gibi yeşil yapraklı sebzelerde bolca bulunur. Ancak pişirme sırasında etkinliği azalır. Bu nedenle gebelik öncesi ve sırasında günlük 400-5000 mikrogram folik asit takviyesi önerilir.
B12 vitamini eksikliği ise özellikle vejetaryenlerde, sigara içenlerde ve doğum kontrol hapı kullananlarda daha sık görülür. B12 eksikliği, el ve ayaklarda uyuşma, halsizlik ve konsantrasyon güçlüğü gibi belirtilere neden olur. Bebeklerde ise gelişme geriliği ve anemiye yol açabilir. B12 vitamini hayvansal gıdalarda bolca bulunur ve gerektiğinde takviye olarak alınmalıdır.
Gebelikte kansızlık, hem anne hem de bebek sağlığı için ciddi riskler taşır. Düzenli doktor kontrolleri, doğru beslenme ve gerekli vitamin takviyeleriyle bu riskler en aza indirilebilir. Anne adaylarının kan değerlerini takip etmesi ve doktor önerilerine uyması, sağlıklı bir gebelik süreci için büyük önem taşır.
