Türkiye’de sofra kültürünün vazgeçilmezi olan tuz, lezzetli yemeklerin temel taşı olarak görülse de, fazla tüketimi ciddi sağlık sorunlarına davetiye çıkarıyor. Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi’nden İç Hastalıkları ve Nefroloji Uzmanı Doç. Dr. Enes Murat Atasoyu, Türkiye’de günlük kişi başı tuz tüketiminin Dünya Sağlık Örgütü’nün önerdiği miktarın yaklaşık iki katı olduğunu belirterek önemli uyarılarda bulundu.
Günde Bir Çay Kaşığından Fazlası Tehlikeli
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), bir kişinin günlük tuz tüketiminin 5 gramı geçmemesi gerektiğini söylüyor. Ancak Türkiye’de bu oran 9,9 gram seviyelerinde. Bu durum, başta hipertansiyon ve damar sertliği olmak üzere, böbrek yetmezliği, inme, kemik erimesi, mide kanseri ve böbrek taşı gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açıyor.
"Vücuda alınan tuzun yaklaşık %99,5’i böbreklerden geri emiliyor. Dolayısıyla fazla tuz böbrekleri doğrudan etkileyerek zamanla işlevlerini bozabiliyor," diyen Doç. Dr. Atasoyu, özellikle yaşlılar, diyabet hastaları, kalp-damar hastalığı olan bireyler, obez kişiler ve düzenli ilaç kullananların tuz tüketiminde son derece dikkatli olmaları gerektiğinin altını çiziyor.
Tuz Eklemeden Önce Tadına Bakın
Yemeğin tadına bakmadan tuz eklemek ise yaygın ama zararlı bir alışkanlık. Atasoyu bu konuda, “Tat kontrolü yapmadan doğrudan tuz eklemek, sorunu fark etmeden çözüm üretmeye çalışmak gibi bilinçsiz bir davranıştır,” diyerek vatandaşlara önce tadım yapmaları gerektiğini hatırlatıyor.
Gizli Tuz Tehlikesi: Farkında Olmadan Tüketiyoruz
Tuz sadece sofra tuzundan ibaret değil. İşlenmiş ve hazır gıdalarda gizli tuz tehlikesi de büyük. Peynir çeşitleri, zeytin, ketçap, mayonez, kavrulmuş kuruyemişler, hazır çorbalar, bulyon, konserve, turşu, şarküteri ürünleri (sucuk, salam, sosis), cips, kraker, bisküvi ve hazır ayran gibi ürünlerin fazla tüketimi, vücuda farkında olmadan tuz yüklenmesine neden oluyor.
Böbrekleri Korumanın 7 Altın Kuralı
Uzmanlar, fazla tuzun zararlarından korunmak ve böbrek sağlığını korumak için şu 7 önemli kurala dikkat çekiyor:
- Günde bir çay kaşığını geçmeyin: Tuz içeriği bilinmeyen işlenmiş gıdalardan uzak durun.
- Sağlıklı beslenin: Sebze, meyve, tam tahıl ve düşük sodyumlu gıdaları tercih edin.
- Yeterli su tüketin: Günde en az 1,5 litre su için. Çay ve kahvenin su yerine geçmediğini unutmayın.
- Gelişigüzel ilaç kullanmayın: Özellikle ağrı kesiciler böbreklere zarar verebilir.
- Düzenli egzersiz yapın: Haftada en az 3 gün, 30 dakika yürüyüş yapmaya özen gösterin.
- Tansiyon ve şekeri kontrol altında tutun: Diyabet ve hipertansiyon, böbrek sağlığı için en büyük tehdit.
