Sıcak yaz günlerinde serinlemenin yollarını ararken çoğumuzun elinin ilk uzandığı şeylerden biri çay oluyor. Peki, geleneksel alışkanlıklarımız arasında yer alan bu sıcak içecek gerçekten su ihtiyacımızı karşılıyor mu, yoksa tam aksine bizi daha da susuz mu bırakıyor? Yaz aylarında artan sıvı ihtiyacımız, uyku düzenimiz ve beslenme alışkanlıklarımızla birlikte çay tüketiminin vücudumuza olan etkilerini mercek altına alıyoruz. Sıcaktan bunalıp çözüm arayan herkesin aklını meşgul eden soruları Uzman diyetisyen Didem Tuçe Konyalıoğlu'na sorduk:
SICAK HAVALARDA ÇAY TÜKETİMİ SU İHTİYACIMIZI KARŞILAR MI?
Maalesef sizi üzeceğim ama çay tüketimi su ihtiyacımızı karşılamaz. Çünkü diüretik bir etkisi var ve sizden fazladan sıvı kaybına sebep olur. Sizler zaten sıcak hava ile birlikte fazladan terleme ile sıvı kaybediyorsunuz. Maalesef çayla bunu tolere edemezsiniz.
GÜNLÜK ÇAY VE SU TÜKETİMİ NE KADAR OLMALI?
Birey bazında su ihtiyacı bir kere değişiyor. Fakat ortalama genel mantıkta söylemek istersem, günlük 10 12 bardak tüketilmesini önemsiyoruz su miktarınca.
Çay için herhangi bir kronik rahatsızlığı yoksa kişinin böbrekle alakalı veyahut tolere edebiliyorsa bir sınırlama getirmiyoruz. Fakat fazlasıyla terliyorsa, vücuttan fazla sıvı atımı varsa ve su tüketimi çok yetersizse, mümkünse çay tüketimini azaltsın.
ÇAY, DEMİR EMİLİMİNİ ETKİLER Mİ?
Çayın içindeki tanenden kaynaklı demir emilimine bir etkisi var. Eğer biz demir içeriği yüksek besinler tüketiyorsak, vejetaryen değilsek ya da et, tavuk, balık, yumurta gibi ürünlerin tüketimini rahatlıkla sağlayabiliyorsak bunlarla birlikte çayın tüketimi maalesef demir emilimini bir nebze etkiliyor. Olabildiğince bu tip ürünleri tükettikten sonra bir 1.5 saat geçmesine izin verip sonrasında çay tüketmeni sağlayalım. Böylece demir emilimimiz etkilenmez.
ÇAY YERİNE TÜKETİLEBİLECEK İÇECEKLER VAR MI?
Hemen sayayım zevkle. Sade maden suyu kullanabilirsiniz çok rahatlıkla. Ayran, yoğurt, cacık gibi içerikler su ihtiyacını bir nebze de olsa karşılarlar. Bununla birlikte taze sebze, meyvelerin içindeki su miktarları da su ihtiyacını karşılamaya destek olur.
ÇAY TÜKETİMİNİN UYKU DÜZENİNE ETKİSİ VAR MI? YAZ AKŞAMLARI NE KADAR ÇAY İÇMELİYİZ?
Çok güzel bir soru. Özellikle yaz günlerinde çoğu öğrencinin demek istiyorum, veyahut da çoğumuzun açıkçası uyku düzenleri tamamen alt üst oluyor. Çünkü gündüz vakitlerinin süresi çok uzuyor. Bu yüzden uyku uyanıklık vakitlerinin dengesinin bozulması yeme rutinlerimizi de bozmaya başlıyor. Akşam vakitlerine kayan bir beslenme stili ister istemez metabolik faaliyetleri etkiliyor. Bununla birlikte uyku düzeni geç saatlere kalıyor.
Bizler kalp-damar sağlığı için özellikle 5 saatten daha az, 8 saatten daha fazla uyunmamasını tercih edilmesini istiyoruz. Bununla birlikte eğer çayı geç vakitlerde tüketiyorsak, içindeki kafeinden mütevellit maalesef uyku miktarımızı, uyku zamanımızı ötelememize sebep olabiliyor.
SON OLARAK… ÇAY HARARETİ ALIR MI, YOKSA BU BİR EFSANE Mİ?
Çay harareti alır. Fakat o bizim bildiğimiz içilen çay değil. Akan çay.
