Duanın dinimizdeki yeri

Sual: Duanın dindeki yeri nedir?

Allah “Bana halis kalp ile dua ediniz! Böyle duaları kabul ederim” buyurdu. Bunun için, dua etmek, namaz, oruç gibi ibadettir. Yine Allah “Bana ibadet yapmak istemeyenleri, zelil ve hakir yapar, Cehenneme atarım” buyuruyor. (Mümin 60) Allah, her şeyi sebep ile yaratmakta, nimetlerini sebeplerin arkasından göndermektedir. Zararları, dertleri def için ve faydalı şeyleri vermek için de, dua etmeyi sebep yapmıştır. Hadis-i Şeriflerde buyuruldu ki: “Dua, ibadetin aslı ve özüdür. Allah katında duadan makbul bir şey yoktur. Dua 70 türlü kazayı önler. Ömrün bereketini artırır.” (Tirmizi) Dua eden, üç şeyden hali değildir: Ya günahı affolur veya hemen hayırlı karşılığını görür, yahut ahirette mükafatını bulur. (Deylemi) Rabbiniz, elbette haya ve kerem sahibidir. Kulları ellerini kaldırıp bir şey istedikleri zaman, onların ellerini boş çevirmekten haya eder. (Ebu Davud) Dua, müminin silahıdır. (İbn Ebi'd-Dünya) Duanın yapılması mukadderata bağlıdır. Takdirde dua varsa elbette yapılır. Duanın belayı önlemesi kaza ve kaderdendir.

Sual: Bazıları, duaya inanmıyor, “Dua ile bir şey olmaz” diyorlar. Bunlara ne cevap verelim?

Duaya inanmayan kimseler, acaba Allah’a inanıyorlar mı? İnanmıyorlarsa, dua konusunda bir şey söylemek uygun olmaz. Eğer Allah’a inanıyorlarsa, duanın önemine de inanmaları gerekir. Çünkü Kur'an-ı Kerim’de, Allah, “Dua edin, kabul edeyim” buyuruyor. (Mümin 60)Şartlarına uygun edilen dua, kabul olur. Dua ile çok şeyler olur.

Sual: İmanla ölmek için bir dua var mıdır?

Doğru itikada sahip olup haramlardan kaçan ve ibadetleri yapan kimse, iman ile ölür. Namaz kılan kimsenin şu duayı okuması iyi olur: "Ya hayyü ya kayyum ya zel celal-i vel ikram. Allahümme inni eselüke en tuhyiye kalbi bi nuri marifetike ebeden ya Allah, ya Allah, ya Allah cellecelalüh." Bu duayı sabah namazının sünneti ile farzı arasında okuyan imanla ruhunu teslim eder. (Tirmizi) Hanefi mezhebinde, sünneti ile farz arasında hiçbir şey okunmaz. Bu dua, namazdan sonra, dua ederken okunur.

Sual: Dua etmek ibadet olduğuna göre, dua edene âmin diyen de ibadet işlemiş olur mu?

Elbette âmin diyen de ibadet işlemiş olur. Bir Hadis-i Şerif meali şöyledir: “Dua edenle âmin diyenler sevapta ortaktır.”  (Deylemî) Âmin diyenler ne kadar çok olursa, duanın kabul ihtimali o kadar çok olur. Bir topluluğun duasını Allah geri çevirmez. Bir hadis-i şerif meali şöyledir: “Bir cemaatte dua edilir, diğerleri de âmin derse, Allah o duayı kabul eder.”  (Hâkim) Bir topluluğun duası, şahitliği çok önemlidir. İki Hadis-i Şerif meali şöyledir: “Kırk kişi bir cemaattir. Bir ölüye dua ederlerse Allah, o ölüyü affeder.” (Buhari) Siz kimin iyiliklerini söylerseniz cennet ona vacib olur, kimin de kötülüklerini söylerseniz ona da cehennem vacib olur. Siz yeryüzünde Allah’ın şahitlerisiniz. (Buhari)

Sual: “Duaya çok ihtiyacım var” diyen ve dua isteyen arkadaşlar olduğu gibi, buna hiç lüzum görmeyenler de oluyor. Hangisi daha iyidir?

Muhtaç olduğunu bilip dua eden ve dua isteyen çok makbuldür. Bir Hadis-i Şerif meali: “En âciz kimse, dua etmekten âciz olandır.” (Taberanî) Peygamber efendimiz de, dua eder ve Eshâbından [arkadaşlarından] dua isterdi. Bir Hadis-i Şerif meali: “Kardeşim Ömer, dua ederken bizi unutma!” (Tirmizî, Ebu Davud) İnsan, ihtiyaçsız ve âciz yaratılmasaydı, çok azgın hâle gelirdi. Eğer Allah, insanın nefsini kıran, hastalık, açlık ve ölüm vermeseydi, insanlar azar, kudururdu buyrulmuştur. İmam-ı Rabbanî Hazretleri de, “İhtiyaçsızlık, azgınlığa sebep olur” buyuruyor. Bir Ayet-i Kerime meali: “İnsan, kendisini müstağni sanarak azgınlık eder.” (Alak 6, 7) İnsan, kendisini Rabbine karşı müstağni yani ihtiyaçsız sanmamalı, aksine âciz, muhtaç bilmelidir. Böyle olursa her nimetin Ondan geldiğini bilir, Ona şükretmeye çalışır. Bir Hadis-i Şerif meali: "Allah'ın nimetinden müstağni kalınmaz." (Buharî) Kişi, ihtiyaçlarını Allah'tan beklemeli, insanlardan bir şey istememeli, onların eline bakmamalı. Eğer böyle yaparsa, Allah onu insanlara muhtaç olmaktan korur.