Kurban Bayramı, İslam dininin en önemli iki bayramından biridir ve hicri takvime göre Zilhicce ayının 10. günü başlar, 4 gün boyunca devam eder. Aynı zamanda Hac ibadetinin de bir parçası olan bu bayram, milyonlarca Müslümanın hac farizasını yerine getirmek üzere Mekke’de bulunduğu günlerde idrak edilir.
Kurban Bayramı’nın kökeni, peygamberlerin atası Hz. İbrahim ile oğlu Hz. İsmail arasında geçen bir teslimiyet sınavına dayanır. Hz. İbrahim, rüyasında Allah’ın emriyle oğlunu kurban etmesi gerektiğini görür. Bu durum birkaç kez tekrar edince, bunun ilahi bir emir olduğunu anlar. Oğlu İsmail’e durumu anlatır. Hz. İsmail ise büyük bir teslimiyetle, “Babacığım, sana emredileni yap. İnşallah beni sabredenlerden bulacaksın” diyerek razı olur. Tam kurban işlemi gerçekleşecekken Allah tarafından bir koç gönderilir ve Hz. İsmail’in yerine o kurban edilir. Bu olay, Allah’a olan mutlak bağlılığın ve teslimiyetin sembolüdür.
Bu ibadet, Kur’an-ı Kerim’de Saffat Suresi’nin 100–111. ayetleri arasında anlatılmaktadır ve bu olayın anısını yaşatmak adına her yıl Kurban Bayramı’nda kurban kesmek, İslam dininde önemli bir ibadet sayılmıştır.
KURBAN BAYRAMI'NIN DİNİ VE MANEVİ ANLAMI
Kurban Bayramı, sadece hayvan kesimiyle sınırlı olmayan; ibadet, fedakârlık, yardımlaşma, toplumsal birliktelik ve şükretme bilincinin pekiştiği kutsal bir zaman dilimidir. Kurban kelime olarak "yaklaşmak" anlamına gelir; bu ibadet sayesinde Müslümanlar Allah’a hem fiziksel hem de ruhsal olarak yakınlaşmayı amaçlar. Aynı zamanda maldan ve dünyalıklardan bir kısmının Allah rızası için feda edilmesini temsil eder.
Kurban Bayramı, fakirlerin doyurulduğu, dargınların barıştığı, toplumsal dayanışmanın en yüksek seviyeye çıktığı bir zaman dilimidir. Kurban eti paylaşılırken toplumun her kesimi sofrada buluşur.
KURBAN BAYRAMI NASIL KUTLANIR?
1. Bayram Namazı:
Bayram sabahı camilerde özel bir namaz kılınır. Bu namaza toplumun her kesiminden insanlar katılır. Namazdan sonra cemaatle bayramlaşma yapılır.
2. Kurban Kesimi:
Mali durumu yerinde olan her Müslümanın, büyükbaş ya da küçükbaş hayvanlardan birini, belirli şartlara uygun olarak kurban etmesi sünnettir. Kurbanlık hayvanın sağlıklı, yaşı uygun ve kusursuz olması gerekir. Kesimden sonra etin üçe bölünmesi sünnettir: biri ev halkına, biri akraba ve komşulara, biri ise ihtiyaç sahiplerine dağıtılır.
3. Ziyaretler Ve Bayramlaşma:
Aile büyükleri, komşular ve akrabalar ziyaret edilir. Kabir ziyaretleriyle geçmişe vefa gösterilir. Özellikle çocuklar bu günlerde sevinçle karşılanır, bayram harçlıkları veya hediyeler verilir.
4. Yardımlaşma Ve Sadaka:
Maddi durumu kurban kesmeye elvermeyenler bile, bayramda ihtiyaç sahiplerine sadaka verir, yetim ve öksüz çocuklarla ilgilenir. Bayram, yoksulların da zenginler kadar bayram sevincini yaşadığı bir zaman olur.
GÜNÜMÜZDE KURBAN BAYRAMI VE SOSYAL YÖNÜ
Modern dünyada, özellikle şehirleşmenin yoğun olduğu bölgelerde kurban kesimleri daha organize ve hijyenik koşullarda gerçekleştirilmektedir. Belediyeler kurban kesim alanları kurmakta; vakıf ve dernekler, vekalet yoluyla hem yurt içi hem yurt dışında ihtiyaç sahiplerine kurban ulaştırmaktadır.
Günümüzde Kurban Bayramı, yalnızca dini vecibeleri yerine getirme günü değil; aynı zamanda toplumda sosyal adaletin sağlanması, dayanışmanın güçlenmesi ve insani duyarlılığın artması açısından da büyük önem taşımaktadır. Kurban bağış kampanyaları sayesinde, savaş, afet ve yoksulluk bölgelerindeki insanlara da yardım eli uzatılmaktadır.
KURBAN BAYRAMI’NIN TOPLUMSAL ÖNEMİ
Dargınların barıştığı,
Yalnızların ziyaret edildiği,
İhtiyaç sahiplerinin hatırlandığı,
Toplumsal hoşgörünün pekiştiği,
Çocukların sevindirildiği bu mübarek bayram; bir arada yaşamanın, birlikte üretmenin ve birlikte paylaşmanın ne kadar kıymetli olduğunu hepimize hatırlatır.
Kurban Bayramı; geçmişten bugüne gelen dini, kültürel ve insani yönleriyle İslam toplumlarının en köklü geleneklerinden biridir. Hz. İbrahim’in teslimiyetinden doğan bu anlamlı ibadet; sadece Allah’a yakınlaşmayı değil, birbirimize de yakınlaşmayı sağlar.
Herkesin bu bayramda gönlünün huzurla dolması, yardımlaşmanın artması ve tüm insanlık için barış, adalet ve sevginin egemen olması dileğiyle…
