Türkiye’de tarımda su verimliliği ve teknoloji odaklı üretim hedefleri doğrultusunda, akıllı sulama sistemleri her geçen gün daha fazla önem kazanıyor. Bu dönüşümde Konya, hem öncü çiftçileri hem de kurumlar arası iş birliğiyle dikkat çekiyor.
Akıllı sulama sistemleri özellikle suyun en çok ihtiyaç duyulduğu dönemlerde sıklıkla gündeme geldiğini vurgulayan Burak Kırkgöz, akıllı sula teknolojilerinin sürekli güncellendiğini belirtti.
Akıllı sulama sistemlerini Türkiye'nin ithal ettiğini açıkladı. İthalat hakkında, "Yurt dışından ya da ilgili ülkelerden Türkiye'ye getirilmesi ve burada sahada uygulanması, oldukça önemli bir konudur. Bu kapsamda yürütülen çalışmalar devam etmektedir." dedi.
2023 yılından itibaren Tarım ve Orman Bakanlığı, Devlet Su İşleri (DSİ) aracılığıyla yapay zeka destekli akıllı sulama otomasyonu projelerini hayata geçirmeye başladı. Bu sistemler, özellikle Adana, Afyonkarahisar ve Denizli gibi illerde pilot uygulamalarla test edildi ve yaygınlaştırılıyor.
HANGİ ÜLKELERDEN İTHAL EDİLİYOR?
Türkiye'de faaliyet gösteren NETAFIM Türkiye, İsrail merkezli bir firma olup akıllı damla sulama sistemlerinde dünya liderlerinden biri. Türkiye'deki üretim ve dağıtım ağıyla hem ithalat hem yerli üretim sağlıyor.
Ayrıca ABD, Hindistan, Avrupa ülkeleri gibi pazarlardan da teknoloji ve ekipman ithalatı yapılıyor.
YERLİ ÜRETİM ORANI NE KADAR?
Tarım ve Orman bakanlığının maliyeti yüksek bu teknolojinin daha ulaşılabilir olması için çalışmalar yaptığını açıklayan Kırkgöz, "İl Tarım ve Orman Müdürlüğümüz, sulama sistemleriyle ilgili desteklerini sürdürmektedir. Özellikle basınçlı sulama sistemlerine yönelik teşvikler devam etmektedir. Bu kapsamda, akıllı ve teknolojik sulama sistemlerine geçişin sağlanabilmesi için söz konusu desteklerin artırılması gerekmektedir. Bakanlığımızın da bu konuda çeşitli çalışmalar yürüttüğünü biliyoruz." dedi.
Türkiye’de yerli teknoloji girişimleri tarafından geliştirilen sistemler hızla yaygınlaşıyor. Özellikle GAP bölgesinde yerli üretim sistemler kullanılıyor. Net bir yüzde verilmemekle birlikte, yerli üretim oranı giderek artıyor ve bazı sistemler tamamen yerli yazılım ve donanımla çalışıyor.
2025 YILI MALİYETİ NE KADAR?
Akıllı sulam sistemlerin maliyetinin giderek arttığını belirten Kırkgöz, "Küçük alanlarda bu sistemlerin maliyeti nispeten daha düşük olabiliyordu; ancak büyük alanlara geçildiğinde çok daha ciddi maliyetler ortaya çıktığını hep birlikte gördük. Bu nedenle, özellikle akıllı ve teknolojik sulama sistemleriyle ilgili olarak Bakanlığımızın ek destekler sağlaması gündeme gelmiştir." dedi.
1 dönüm için akıllı damla sulama sistemi maliyeti:
Standart sistemler: 4.500 TL – 7.000 TL
Tam otomatik sistemler: 8.000 TL – 12.000 TL
Filtre ve pompa dahil sistemler: 10.000 TL – 15.000 TL
10 dönüm ve üzeri arazilerde maliyet 45.000 TL’den başlayıp 100.000 TL’ye kadar çıkabiliyor.
Büyük ölçekli projelerde (örneğin Adana’daki Yedigöze Sulama Projesi) toplam maliyet 44 milyar TL olarak açıklandı.
2025’TE NE KADAR ALIM YAPILDI?
2025 yılında DSİ, 7 bölgede 20 pilot sahada akıllı sulama otomasyonu kurmayı hedefliyor. Bu sahalar toplamda 110 bin dekar alanı kapsıyor.
Bu yatırımların toplam maliyeti henüz net açıklanmasa da, milyarlarca liralık bütçeler ayrıldığı biliniyor.
KONYA ÇİFÇİLERİ AKILLI SULAMA SİSTEMLERİNİ İLK KULLANANLARDAN
Konya Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Burak Kırkgöz, "Konya bölgesindeki çiftçilerimiz, sulama konusunda oldukça bilinçli hareket etmektedir. Özellikle pivot, damlama ve yağmurlama gibi basınçlı sulama sistemlerini uzun yıllardır kullanmaktadırlar. Hatta Türkiye'de bu sistemleri ilk kullanan çiftçilerin Konya'da olduğunu söyleyebiliriz." diyerek Konya'lı üreticilerin teknolojiyi benimsemede zorlanmadığını fakat bu sistemlerin genellikle küçük alanlarda uygulanan teknolojiler olması sebebiyle Konya bölgesinin yüzölçümü ve tarım arazilerinin büyüklüğü nedeniyle uygulanmasında zorlanıldığını açıkladı.
Yeşil mahsul üretimi ve sulama yapılan alanlarda, sulama teknolojilerinin daha etkin ve ileri düzeyde kullanılması gerektiğini belirten Kırkgöz, nem ölçüm makinelerinin bu durumda kullanılmasının önemli olduğuna değindi.
Nem ölçüm makineleri, tarlayı sulamak yerine bitkiyi baz alarak onun ihtiyaç duyduğu su oranını belileyen bir tarım teknolojisidir.
KONYA’DA TARIMDA TEKNOLOJİK DÖNÜŞÜM İÇİN EĞİTİM VE İŞ BİRLİĞİ ÇALIŞMALARI SÜRÜYOR
Konya’da tarımda teknolojik dönüşümün yaygınlaştırılması amacıyla çeşitli kurum ve kuruluşların yürüttüğü çalışmalar hız kesmeden devam ediyor. Bu kapsamda Ziraat Mühendisleri Odası, özellikle ziraat mühendislerine yönelik eğitim ve bilinçlendirme faaliyetleriyle sürece katkı sağladığını açıklayan Bura Kırkgöz, "Ağırlıklı olarak Ziraat Mühendisleri meslektaşlarımıza yönelik çalışmalar yürüttürüyoruz." dedi.
Bu çalışmalar sayesinde, mühendislerin sahada daha yetkin hale gelmesi ve çiftçilere yönelik bilgi aktarımının daha sağlıklı bir şekilde gerçekleşmesinin hedeflendiğini aktaran Kırkgöz, "Genelde çiftçilerimizin bilinçlendirilmesine yönelik çalışmaları bizim burada ve eğitim verdiğimiz veya işte bu konuyla ilgili uzman olmasını sağladığımız meslektaşlarımızın daha çok arazide ve ziraat odalarında ki yaptıkları çalışmalarla gündeme geliyor." dedi.
Çiftçilerin bilinçlendirilmesine yönelik faaliyetler ise, eğitim alan ziraat mühendislerinin sahadaki çalışmalarıyla ve ziraat odalarında yürüttükleri faaliyetlerle kendini gösteriyor. Bu noktada, bazı ziraat odalarıyla ortak projeler geliştirildiği, zaman zaman toplantı ve eğitim programlarının birlikte organize edildiği ifade ediliyor.
