Hikmet İlim ve Sanat Derneği (HİSDER) tarafından Karatay Belediyesi Şemsi Tebrizi Sosyal Tesisleri’nde düzenlenen “Pazartesi Toplantıları”nın bu haftaki konuğu Gineli akademisyen Dr. Ibrahima Cherif oldu. Necmettin Erbakan Üniversitesi'nde “Afrika’da Askeri Darbeler” konulu doktora çalışması yapan Cherif, sunumunda Afrika kıtasındaki etnik yapıdan enerji kaynaklarına, darbeler tarihinden Türkiye’nin Afrika politikasına kadar geniş bir yelpazede bilgi verdi.
Dr. Cherif, 54 ülkenin yer aldığı, 30 milyon kilometrekarelik yüzölçümüyle Asya’dan sonra en büyük kıta olan Afrika’da 3 binden fazla etnik grup ve yaklaşık 2 bin farklı dil bulunduğunu belirtti. Zengin yeraltı kaynaklarına ve genç nüfus potansiyeline rağmen kıtanın hâlâ yoksulluk, istikrarsızlık ve dış müdahalelerle mücadele ettiğine dikkat çekti.
BERLİN KONFERANSI AFRİKA’NIN KADERİNİ BELİRLEDİ
Konuşmasında Afrika'nın sömürge geçmişine de değinen Cherif, 1884-1885 yıllarında Almanya’da düzenlenen Berlin Konferansı’na hiçbir Afrikalı temsilcinin davet edilmediğini hatırlattı. Avrupalı güçlerin cetvelle çizdiği yapay sınırların, bugün bile kıtadaki iç savaşlar, etnik çatışmalar ve siyasi istikrarsızlıkların temel nedeni olduğunu söyledi.
ASKERİ DARBELERİN ÜÇ DÖNEMİ
Dr. Cherif, Afrika’daki askeri darbeleri üç dalga halinde değerlendirdi. 1960’larda bağımsızlık sonrası dönemde başlayan ilk dalganın ardından 1990’lara kadar devam eden ikinci ve 2020’lerden itibaren yaşanan üçüncü dalga darbeler, kıtanın siyasi yapısını ciddi şekilde etkiledi. Özellikle Mali, Burkina Faso, Nijer ve Sudan gibi ülkelerde son yıllarda yaşanan darbelerin, zayıf yönetim, güvenlik sorunları ve halkın artan memnuniyetsizliğinden kaynaklandığını belirtti.
SİYASİ İSTİKRARSIZLIK, GÜVENLİK TEHDİTLERİ VE SOSYAL MEDYA ETKİSİ
Askerî darbelerin temel nedenleri arasında kötü yönetim, ekonomik krizler, dış müdahaleler, etnik çatışmalar ve askeri yapıların aşırı güçlenmesi olduğunu aktaran Cherif, dijital medyanın bu süreçlerde etkisinin arttığını söyledi. Sosyal medya üzerinden yapılan propaganda ve halkla iletişimin darbe süreçlerinde önemli rol oynadığını vurguladı.
TÜRKİYE’NİN AFRİKA POLİTİKASI: DENGELİ VE KAPSAYICI
Türkiye’nin 2005 yılını “Afrika Yılı” ilan etmesinin ardından kıtayla ilişkilerini hızla geliştirdiğini hatırlatan Cherif, büyükelçilik sayısının 12’den 44’e çıktığını, THY’nin uçuş ağının genişlediğini ve TİKA’nın birçok ülkede aktif projeler yürüttüğünü söyledi. Türkiye’nin Afrika’ya yönelik dış politikasının “kazan-kazan” ilkesine dayandığını ve askeri yönetimlerle ilişkilerde temkinli ama yapıcı bir yol izlediğini belirtti.
Programın sonunda HİSDER Başkanı Prof. Dr. Önder Kutlu ve Mustafa Güler tarafından Dr. Ibrahima Cherif'e dernek plaketi takdim edildi. Toplantı, toplu fotoğraf çekimiyle sona erdi.
