EĞİTİMCİ-YAZAR, EMEKLİ MÜFTÜ MEHMET EMİN PARLAKTÜRK’TEN ANLAMLI ANLATIM
Konya’nın önde gelen ilim ve kültür merkezlerinden HİSDER’de bu haftaki söyleşinin konuğu, emekli müftü, eğitimci-yazar Mehmet Emin Parlaktürk oldu. Parlaktürk, Konya’nın önemli din âlimlerinden biri olan Bozkırlı Mustafa Efendi’yi hayatı, ilmi kişiliği ve hatıralarıyla anlattı.
KONYA’NIN “FETVA MAKAMI” BOZKIRLI MUSTAFA EFENDİ
Halk arasında “Ayaklı Kütüphane” olarak tanınan Bozkırlı Mustafa Efendi’nin, Konya’nın son dönemde yetiştirdiği en önemli ilim adamlarından biri olduğunu vurgulayan Parlaktürk, "Mustafa Efendi, yalnızca Konya’da değil, çevre illerde de fetvalarıyla tanınır hale gelmişti" dedi.
1916 yılında Bozkır’ın Dere Kasabası’nda dünyaya gelen Mustafa Efendi’nin babası Muttalip Efendi, annesi ise Sorkunlu Halime Hanım’dır. Üç erkek kardeşin tamamı imamlık yapmış; Mustafa Efendi ise eğitimini küçük yaşta eski usulle tamamladıktan sonra dinî ilimlere yönelmiştir. İlk Arapça eğitimini Ali Efendi’den alan Mustafa Efendi, 16 yaşında köy kâtipliğine getirilmiş, dört yıl bu görevi ücretsiz olarak sürdürmüştür.
İLİM YOLUNDA BİR ÖMÜR
Askere gitmeden önce Çumra’nın Türkmen köylerinde imamlık yapan Mustafa Efendi, 20 yaşında Konya’ya gelerek burada Akşehirli Ahmet Talat Yeşilsoy’dan dini eğitim aldı. Askerlik sürecinde İstanbul’da iken, Hacı Bekir Haki Efendi’den Farsça dersleri de almıştır. 1940 yılında Karatay ilçesinin Hayıroğlu köyünde imamlık görevine başlayan Mustafa Efendi, 1944 yılında Ümmü Hanım’la evlenmiş ve dört çocuk sahibi olmuştur.
1950 yılında Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından açılan vaizlik sınavını kazanarak Karatay’daki camilerde görev aldı. 1953’te merkez vaizliğine atanan Mustafa Efendi; haftalık olarak çeşitli camilerde fıkıh, tefsir ve hadis dersleri vermeye başlamıştır.
AYAKLI KÜTÜPHANE VE İLME ADANMIŞ BİR HAYAT
Parlaktürk, Mustafa Efendi’nin halk arasında "Karasakal Hoca" olarak da tanındığını, münzevi yaşam tarzı, gece ibadetlerine verdiği önem ve ilme olan düşkünlüğüyle tanındığını aktardı. “Evinde marangozluk, ciltçilik ve saatçilikle uğraşırdı. Sahip olduğu eserleri kendi elleriyle ciltlerdi” diyen Parlaktürk, Mustafa Efendi’nin evinin ilim meraklılarıyla dolup taştığını ifade etti.
Yetiştirdiği talebeler arasında Hayrettin Karaman, Ali Osman Koçkuzu, Hüseyin Küçükkalay, Mahmut Toptaş gibi önemli isimlerin bulunduğuna dikkat çekildi. Arapçayı ileri düzeyde bilen Mustafa Efendi’nin fetvalarında asla gelişigüzel yorum yapmadığını, her zaman kaynaklara dayandırdığını söyledi.
FIKIHTA DERİNLİK VE ZEKÂ İLE ÇÖZÜM
Fetva verirken yalnızca bilgisine değil, aynı zamanda zekâsına da güvenilen Bozkırlı Mustafa Efendi'nin, ailevi bir meselede verdiği örnek fetva dinleyenlerin ilgisini çekti. “Yemin ederek kızını vermeyeceğini söyleyen bir babanın yemininin bozulmadan evlilik gerçekleştirilmesi için sunduğu çözüm” dinleyicilerde hayranlık uyandırdı.
KÜTÜPHANESİ VE SON YOLCULUĞU
“Kitabı okumadan kitaplığa koymam” diyen Mustafa Efendi, özellikle Arapça eserleri yakından takip eder, en çok uğradığı yerler kitapçılar olurdu. Vefat ettiğinde, selâ verilmemesini istemesine rağmen büyük bir cemaatle uğurlandı ve Üçler Mezarlığı’na defnedildi. Kıymetli kitapları ise bugün Koyunoğlu Müzesi ve Kütüphanesi’nde muhafaza edilmektedir.
Programın sonunda HİSDER Başkanı Prof. Dr. Önder Kutlu ve Muammer Yavuz tarafından Mehmet Emin Parlaktürk’e günün anısına hediye takdim edildi. Etkinlik, toplu hatıra fotoğrafı çekimiyle sona erdi.
