Muhabir: Gamze Erdoğan
Konya’da 2004 tarihinde ihmaller neticesinde meydana gelen 11 katlı Zümrüt Apartmanın çökmesi sonucu 92 kişi hayatını kaybetmiş ve 30 kişi de yaralanmıştı. Geçtiğimiz günlerde ise İstanbul Beyoğlu Sütlüce'de zemininde toprak kayması oluştuğu için tahliye edilen bir apartman çöktü. Bu konu başta olmak üzere sektör temsilcileri Konya’nın nasıl bir zemin yapısına sahip olduğu ve binaların dayanıklı olup olmadığına ilişkin çeşitli değerlendirmelerde bulundu.
“ÜZERİNE BİNA YAPILMAYACAK ZEMİN YOK”
Jeoloji Mühendisleri Odası Konya Şube Başkanı Prof. Dr. Fethullah Arık binaların çökmesinin pek çok faktöre bağlı olduğunu söyledi. Prof. Dr. Fethullah Arık, “Binaların çökmesi bina zemin etkileşiminin yeterli derecede ölçülmemesi, zeminin taşıma gücüne sahip olmaması, binanın yapım kalitesinin düşük olması ile bağlantılıdır. Özellikle binalar yapılırken zeminle ilgili herhangi bir çalışma yürütülmediyse bu durum belli süre sonra çeşitli sorunların oluşmasına neden olur. Bu açıdan bina ve temel etkileşimi iyi hesaplanmalı, yeterli mühendislik çalışması alınmalı ve bina yapılırken öncelikle uygun yerleşim alanlarına yapılmalıdır. Uygun yerleşim alanlarına bina yapılmadan önce binanın boyutu, kat adedi, deprem bölgelerinde ise hangi deprem bölgesinde olduğuna bağlı olarak zemin ve temel etüt çalışmalarının yapılması gerekiyor. Üzerine bina yapılmayacak zemin yok ancak zeminle ilgili ölçümler yapıldıktan ve tedbirler alındıktan sonra binanın inşa edilmesi lazım. Bu tür çalışmaların zemini ve kayayı tanıyabilecek uzmanlaşmış jeoloji mühendisleri tarafından yürütülmesi gerekiyor. Mühendislik hizmetleri yapılmadığı zaman çökme olayları meydana gelebiliyor. İstanbul’da Beyoğlu’nda meydana gelen hadisede binanın yanına yeni bir bina yapıldığı için temelinde oluşan kaymadan dolayı çökme meydana geldi. Binaların birbirini etkileme ve binanın alt yapı ile etkileşimi bulunuyor. Binanın zeminindeki oturma her binada gözlenebilecek bir durum çünkü bina zaman içerisinde daha stabil bir hale gelir” dedi.
.jpg)
“KONYA’DA ZEMİN ETÜT ÇALIŞMALARI GECİKEREK BAŞLADI”
Konya’da denetimlerin birkaç dönemde değerlendirilebileceğini söyleyen Başkan Prof. Dr. Fethullah Arık, “1999 yılından önce Konya’da deprem çok seyrek görüldüğü için bir şey olmaz mantığıyla binalar yapıldı. Konya’nın eski yerleşim alanlarındaki binaların birçoğu mühendislik hizmeti alınmadan inşa edildi. 1999 depreminin ardından İstanbul, Gölcük, Kocaeli, Düzce hattı boyunca birçok bina yıkılınca zemin etütleri yapılmalı anlayışı hakim oldu. Ama Konya eski Türkiye bölgeleri haritasına göre en az deprem olabilecek bölge olarak belirtildiği için etüt çalışmaları biraz gecikmeli başladı. Özellikle deprem olmaksızın Zümrüt apartmanı kendiliğinden yıkılınca Konya’da da bu tarz tedbirlerin alınması gerekliliği şart oldu ve belediyeler tarafından çalışmalara başlandı. 2007-2008 yılına kadar yerleşime esas jeolojik- jeoteknik etütleri tamamlandı ve Konya içerisinde yapılaşmaya izin verilecek, verilmeyecek yerlerin sınırları belirlendi. 2008 yılındaki İmar Yönetmeliği değişikliğinden sonra planlanan her tür yapı için zemin etütleri yapılıyor ve belediyeler yapıları denetliyor. Ama Konya’daki yapı stokunun önemli bir bölümü bu tarihlerden önce yapıldı. Günümüzde kent gelinde yenileme çalışmaları var. Özellikle kentsel dönüşüm adı altında binalar yıkılıyor ve yerine yenileri daha teknik hizmetler alınarak yapılıyor” diye konuştu.
“BİNALARIN YAPI DENETİMLERİ ÇOK DAHA İYİ YAPILIYOR”
İstanbul Beyoğlu’nda yer alan binanın istinat duvarı ve hafriyattan kaynaklanan nedenlerle çöktüğünü ifade eden Konya Müteahhitler Birliği (KOMÜT) Başkanı Şaban Topal İstanbul ve Konya’nın tamamen farklı iki şehir olduğunu söyledi. Konya’nın engebeli değil düz bir arazi yapısına sahip olduğunu ifade eden Başkan Şaban Topal, “Konya’da yan taraftaki binaların kayıp çökme riski bulunmuyor. Konya’daki binaların yapı denetimleri çok daha iyi yapılıyor. Betonlarımız kaliteli ve herhangi bir çürüklük söz konusu değil. Bu tür olaylar engebeli risk grubu içerinde yer alan İstanbul, İzmir ve Ankara gibi tepelik yapılaşmaya sahip şehirlerde görülebiliyor. Konya için risk yok ama Selçuklu ve Meram’da çok kısmi bir yerde bu tür yapılar var. Buna rağmen herhangi bir sıkıntı ile karşılaşmadık” dedi. Zemin etüdü yapılmadan statik hesabın yapılmayacağını belirten Şaban Topal, “Eskiden rüzgara göre hesaplanan statik hesaplamalar şu anda deprem yönetmeliğine göre hesaplandığı için daha kaliteli ve sağlam binalar ortaya çıkıyor. Zemin etüdü firma tarafından yapılıyor belediye ve Konya Büyükşehir Belediyesi tarafından kontrol ediliyor” şeklinde konuştu.
