TOKİ eksen kayması yaşıyor

Altındağ, “TOKİ, ilk konut hamlesini uygulayama başladığı zaman, şehit aileleri, gaziler ve dar gelirlilerin uzun vadeli ve düşük taksitler ödemek sureti ile ev sahibi olması hedeflenmekteydi ve sosyal devlet anlayışının sonucu olarak ortaya çıkmıştı. Yıllık 60 binin üzerinde konut yapılmakta olan TOKİ, artık dar gelirliye hitap eden bir kurum olmaktan çıktı, orta ve üst gelir grubuna hitap eden hatta lüks diye tabir edebileceğimiz konutlar üretmeye başladı. Yola çıktığı noktadan bugün böyle bir noktaya geldiğini görüyoruz.” diye konuştu.

Faizler yüksek ve konut arzı talepten fazla

Son yıllarda iş dünyasının TOKİ ile ilgili dertli olduğunu ve eleştirilerde bulunduğunu kaydeden Altındağ, TOKİ’nin başlangıçtaki amacına, dar gelirlilere konut üreten haline geri dönmesinin arzu edildiğini ifade etti. Altındağ, yaşanan olumsuzluklar hakkında şu değerlendirmeyi yaptı: “2017 yılında konut satış istatistikleri bir önceki yıla göre yüzde 5 oranında artmış görünüyor. Ancak bu artış yeterli oranda değil. 2016 yılında hain darbe girişiminden dolayı zaten inşaat sektörü istenilen seviyede değildi. Beklentiler çok fazla iken ne yazık ki istenilen seviyede büyüme olmadı. Bu durumun iki temel sebebi olduğunu düşünüyoruz. Konut kredi faiz oranlarının çok yüksek olmasından dolayı birinci el konut satışlarında ciddi manada olumsuzluklar olduğunu görmekteyiz. Bir taraftan konutta faiz oranı düşürülmesini talep ederken, TOKİ ile birlikte bir arz fazlasının ortaya çıktığını görüyoruz. Uzmanlar Türkiye’nin gelecek 20 yıllık döneminde konut ihtiyacı var diyorlar ama konut arzı talep artışına göre paralel seyretmiyor. Özellikle 2017 yılının son üç ayı normalde konut satışının en hızlı olduğu aylar olmasına rağmen 2015 ve 2016 yılının gerisinde kaldı. Bu iki olumsuzluktan dolayı, zaten fazlaca konut yapılırken TOKİ’nin ciddi manada konut üretiyor olması sektörü sıkıntıya sokuyor diye düşünüyoruz.”

Konutun yapıldığı şehirden tedarik yapılmıyor

TOKİ konut projelerinde yaşanan diğer olumsuzluğa dikkat çeken Tarık Altındağ, konut projesinin yapıldığı şehirden tedarik sağlanmadığını belirtti. Altındağ, “TOKİ, konut yapacağı şehirler için ihale yapıyor ve müteahhitler bu ihaleyi alıyor. Örneğin Konya’da yapılan konutun tedarikini ve işçiliği başka şehirlerden yapılabiliyor. Bu durum sadece Konya özelinde değil, birçok yerde aynı durum söz konusu. Bu konuda bir düzenlemeye ihtiyaç olduğunu düşünüyoruz. TOKİ hangi şehirde inşaat yapıyorsa, hem malzeme hem hizmet satın almasını, o şehirde ve ilçede bu işi yapanlar varsa, kapasiteleri yeterli ise satın almaların buradan yapılmasının doğru olduğunu düşünüyoruz. Bu sayede bölge ekonomisine de katkı sağlayacağını ümit ediyoruz.” dedi.

TOKİ işyeri projelerine de ağırlık vermeli

Yeni işyeri yatırımlarında arsa ve bina maliyetlerinin önemli bir yer tuttuğunu vurgulayan Altındağ, firmaların makine yatırımı ve işletme sermayesinde ciddi sıkıntı yaşadıklarını söyledi. Bu sıkıntının aşılmasında TOKİ’nin işyeri projelerine yönelmesinin önemli adım olacağını belirten Altındağ,  şöyle konuştu: “İş dünyasının şu an en önemli sıkıntılarından bir tanesi, arsa fiyatlarının ve inşaat maliyetlerinin yüksek olmasından dolayı elinde avcunda ne varsa bunları işyeri, fabrika yatırımına harcaması. Bu durumda makine yatırımı ve işletme sermayesi için yeterli finansman sağlayamıyor. TOKİ’nin artık konut üretme faaliyetlerinden biraz sıyrılıp daha çok işyeri üreten bir kurum haline dönmesini arzu ediyoruz. Daha önce Kayseri’de örneğini gördüğümüz projelerin tüm şehirlerde hızlı bir şekilde hayata geçirilmesini istiyoruz. TOKİ Başkanı geçenlerde yaptığı açıklamada, Aksaray, Bolu ve Diyarbakır’da yapılması planlanan işyerleri ile ilgili ihalelerin ocak ayı içeresinde tamamlanacağı ifade etmişti. Bu işyeri hamlesinin başta 81 il olmak üzere ilçelerde de hayata geçirilmesi faydalı olacaktır. İş dünyasının buna ihtiyacı olduğunu düşünüyoruz.”