Selçuklu'da Astronomi

Rum İmparatoru Vasil'in hükümdarlığı döneminde, 1003-1004 yılında, gökyüzünde bir yıldızın ortaya çıkması, şiddetli depremler ve insanların dünyanın sonunun geldiğini düşünmesi, Tufan zamanında olduğu gibi herkesin korkması, insanların korku ve dehşet yüzünden günahlarını çıkartmaya çalışması, insanların ve hayvanların telef olması ve sahipsiz kalan hayvanların başıboş dolaşması gibi olaylar yaşanmıştır.

Türkiye Selçukluları, astronomi ve astroloji bilimlerini desteklemek için bilim adamlarını medreselerde, müneccimleri ise sarayda görevlendirdi. Hükümdarların askeri-stratejik kararlar almak ve geleceği görmek için müneccimlere danıştığına dair kayıtlar mevcuttur. Saraydaki müneccimlerin bazıları sadece astrolojiye odaklanırken, diğerleri hem astroloji hem de astronomi ile ilgilenmişlerdir. Anadolu'da astronomi ile ilgilenen bilginlerin hayatları hakkında çok fazla bilgi yoktur. Adı bilinen bazı bilginlerin çalışmaları hakkındaki bilgiler eksiktir. Anadolu'nun kıtalar arası geçiş noktası olması, bu durumun sebebi olabilir.

Anadolu'nun konumu ve tarihi nedeniyle, burada yaşayan bilginlerin ve eserlerinin çeşitli tehditlerle karşı karşıya kalmıştır. Bu tehditler nedeniyle, Anadolu'nun kültürel mirasına katkı sağlayan bilginlerin yaşamları hakkındaki bilgiler günümüze ulaşmamıştır.

Türkiye Selçukluları Dönemi'nde astronomi alanında çalışan bilginler, kendilerinden önce gelen bilginlerin geliştirdiği teoriler ve yöntemleri benimsemişler ve bu teoriler ve yöntemler üzerinde çalışmışlardır.

Batlamyus tarafından ileri sürülen “yer merkezli sistemini” kabul etmişlerdir.Bu durumun sebebi Anadolu'da var olan teknik yetersizlikten dolayıydı. Arap-İslam ve Büyük Selçuklu dönemlerinde astronomi gözlemleri için kullanılan teknik aletlerin, Türkiye Selçukluları döneminde kullanımının yaygın olmaması, teknik aletlerin üretimi ve bakımı için gerekli olan kaynakların kısıtlı olması, astronomi alanındaki gelişmelerin yavaşlaması veya astronomi alanındaki çalışmaların daha çok teorik çalışmalara odaklanmasından kaynaklanmış olabilir. Bu tablo, bir takım sonuçları beraberinde getirmiştir.

Bu nedenle, Türkiye Selçukluları Dönemi'nde yaşayan bilginlerin, kuramsal ve gözlemsel astronomi ile ilgilenmekten ziyade, daha çok tedris ve nücûm (astroloji) amaçlı olarak astronomi bilimine eğilim gösterdiği söylenebilir.